مسئولیت کیفری مداخله کنندگان در گروهای مجرمانه در حقوق ایران و اسناد بین الملل

در اسناد بین الملی مسیولیت کیفری جمعی در چارچوب هایی نظیر مباشرت، سببیت، آمریت، تحریک، عضویت در گروه نمود می یابد. در برخورد با مداخله کنندگان چهار شیوه عنوان شده است که عبارتند از : نظام نفی شرکت و معاون، سیستم پذیرش شرکت در کنار مباشرت و نفی معاونت، سیستم پذیرش معاونت در کنار مباشرت و نفی شرکت و سیستم پذیرش سه عنوان مستقل. در ایران از نظام چهارم استفاده شده است. نظام اول یعنی، نفی شرکت و معاونت که قصد ساده کردن حقوق جزا از عناوین موجود را دارد بر این باور است که عنوان مباشر و مباشرین، جهت مبارزه با مداخله کنندگان مستقیم و غیرمستقیم در جرم کفایت می کند در حقیقت مطابق این نظر بهتر است تفاوت های بین شرکای جرم و همکاران مجرم (معاونین) حذف شود و با عنوان واحدی با مداخله کنندگان مستقیم و غیرمستقیم در جرم مقابله شود. در زیر مجموعه نظام دوم یعنی پذیرش شرکت و مباشرت و نفی معاونت دو تفکر مستقل وجود دارد: نفی معاونت و عدم پذیرش آن به طور کلی و پذیرش مشروط معاونت به صورت تبعی به عنوان بخش جداناپذیر عمل مجرم اصلی و مباشر جرم.در نظام سوم معاونت و مباشرت پذیرفته شده اما با شرکت در جرم در قالب مباشرت برخورد می گردد. در نهایت در نظام چهارم این سه عنوان به صورت مستقل به رسمیت شناخته می شوند. در این نظام قانون گذار ضمن تفکیک سه عنوان مباشرت، شرکت و معاونت در جرم، قصد تمایز قایل شدن بین آثار متفاوت مترتب هریک را دارد.