فراتحلیل ادبیات سرمایه سیاسی در ایران (بازه زمانی دهه ی 1390)

سرمایه سیاسی منبع ارزشمندی است که کارکردش برای فرآیند حکمرانی مطلوب در جامعه حیاتی و غایت آن برای شهروندان تحقق مردم سالاری و برای نظام سیاسی مشروعیت می باشد. با توجه به اهمیت این مفهوم و تولید حجم مناسبی از مطالعات درباره آن در کشور در دهه ی1390، بررسی ادبیات این حوزه، ضروری است. بنابراین هدف این مقاله؛ مطالعه ی نظام مند (توصیف و تبیین) وضعیت ادبیات پژوهشی سرمایه سیاسی در ایران، با کاربست روش فراتحلیل است. در همین راستا پرسش پژوهش عبارت است از؛ وضعیت ادبیات سرمایه سیاسی و به تبع یافته های حاصل از آن، سطح سرمایه سیاسی در ایران چگونه است؟ برآیند یافته ها، حاکی است که با عنایت به هم پوشانی های معنایی مفهوم سرمایه سیاسی با مفاهیمی مانند سرمایه اجتماعی؛ فراوانی پژوهش های داخلی در این حوزه به خصوص در دهه ی اخیر بالا، روبه گسترش و بالغ بر هزار مطالعه است. رویکرد اغلب این مطالعات نهادی بوده و به لحاظ نظری اغلب ذیل نظریه سرمایه اجتماعی، مفهوم پردازی شده است. همچنین وضعیت سرمایه سیاسی در ابعاد و سطوح مختلف جامعه، از شهروندان و جامعه ی مدنی گرفته تا دولت و حکومت (به ویژه در متغیرهای عمده اعتماد، مشارکت و شبکه های سیاسی)، ضعیف و روند آن نزولی بوده است. از جمله عوامل موثر در این وضعیت عملکرد ضعیف، ناتوانی در تامین خواسته های به ویژه معیشتی مردم و عدم واکنش مناسب در قبال بازخورد سیاست های اجرایی در حوزه های گوناگون سیاست داخلی و خارجی کشور، از سوی دولت می باشد.