مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
سال بیست و هشتم شماره 1 (پیاپی 69، بهار 1385)

ایدز یک مشکل عمده در سراسر جهان بوده و بیش از 95 درصد افراد مبتلا در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند. اجرای برنامه های پیشگیری موثر ایجاد و حفظ رفتارهای سالم کمک کرده و احتمال انتقال ویروس ایدز را کاهش می دهد. علی رغم اطلاع از روش های انتقال و تلاش برای افزایش آگاهی در مورد ایدز در بین عموم مردم و برخی گروه های پر خطر به یک گروه آسیب پذیر مهم در جامعه یعنی افراد مبتلا به اختلالات روانی توجه بسیار اندکی شده است. داشتن آسیب پذیری بالای این جمعیت مداخلات پیشگیرانه اساسی را برای آنان طلب می کند.
در این مطالعه توصیفی تحلیلی تعداد 230 فرد مبتلا به اختلالات روانی واجد شرایط با استفاده از روش نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده است.
در ارتباط با رفتارهای خطرزا، مصرف مواد مخدر غیر تزریقی و الکل در ده سال اخیر در 33.9 درصد و مصرف تزریقی مواد در 9.1 درصد افراد وجود داشته و 76.2 درصد از مصرف کنندگان تزریقی از وسایل تزریق مشترک استفاده کرده اند. 19.6 درصد مورد سو استفاده جنسی واقع شده بودند. داشتن شرکای جنسی متعدد در 27.8 درصد و داشتن هم جنس بازی در 16.1 درصد آنان گزارش شد. سابقه ابتلا به سوزاک در 3.9 درصد سابقه حجامت در 9.6 درصد و خالکوبی در 9.6 درصد افراد وجود داشت. آزمون آماری کای – دو بین جنس (P<0.001)، وضعیت اشتغال (P<0.004)، موقعیت زندگی با دیگران (P<0.005) و مصرف مواد مخدر غیر تزریقی و الکل ارتباط معنی دار یافت. به طوری که افرادی که در موسسات زندگی می کردند و کارگران و مردان بیشترین فراوانی مصرف مواد مخدر و الکل را داشتند. همچنین آزمون کای – دو بین مصرف ماده مخدر تزریقی و جنس (P<0.001) و تعداد دفعات بستری (P<0.007) ارتباط معنی دار نشان داد. به طوری که مردان و افرادی که دفعات بستری بیش از 6 مرتبه داشتند بیشتر از سایر نمونه ها سابقه مصرف هرویین تزریقی را گزارش دادند. در مورد آگاهی از بیماری ایدز 21.7 درصد آگاهی خیلی ضعیف، 28.7 درصد آگاهی ضعیف، 31.3 درصد آگاهی متوسط، 18.3 درصد آگاهی خوب داشتند. افراد در گروه سنی 40-50 سال، بیماران دارای تحصیلات ابتدایی، افراد خانه دار، بیمارانی که مقیم موسسات بودند، افراد با طول بیماری بیش از 8 سال و افراد با تعداد دفعات بستری بیش از 6 مرتبه از آگاهی کمتری برخوردار بودند.
این مطالعه بررسی تاریخچه جنسی، آموزش در مورد بیماری ایدز و مشاوره کاهش خطر را از عناصر اساسی در ارایه مراقبت های پرستاری از افراد مبتلا به اختلالات روانی می داند.

تب، تشنج شایع ترین اختلال تشنجی دوران کودکی بوده و یک علت شایع بستری در بیمارستان کودکان تبریز می باشد. هدف از این مطالعه بررسی خصوصیات اپیدمیولوژیک، بالینی و آزمایشگاهی اولین حمله تب، تشنج در کودکان بستری شده در بیمارستان کودکان تبریز بود.
در طی یک سال از اول آذر ماه 1382 تا آخر آبان ماه 1383 تمام کودکان بالای یک ماه و زیر 12 سال که به علت اولین حمله تشنج تب دار در بخش اعصاب بیمارستان کودکان بستری شدند، وارد مطالعه شدند. مطالعه به صورت مقطعی – توصیفی بوده و اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از تست کای دو آنالیز شدند. برای مقایسه میانگین ها از آزمون تی مستقل استفاده شد. نتایج کمتر از P<0.05 معنی دار تلقی شدند.
اوج شیوع تب تشنج در سال دوم زندگی بود. در جنس مذکر شایع تر از جنس مونث بود. شایع ترین علل زمینه ساز، بیماری های تنفسی با 48.2% و بیماری های اسهالی با 32.3% بودند. در 93.6% موارد تشنج در طی 24 ساعت بعد از شروع تب رخ داده بود. متوسط مدت تشنج 5.7±10.3 دقیقه بود و در 94.1% موارد تشنج کمتر از 15 دقیقه و تنها در 3.8%، 30 دقیقه یا بیشتر (صرع پایدار) طول کشیده بود. استفاده از روش های کاهش تب در پیشگیری از بروز تشنج موثر نبودند. 75.2% موارد از نوع تب تشنج ساده و در 24.8% موارد از نوع تب تشنج پیچیده بود (18% تکرار در 24 ساعت، 5.3% مدت تشنج بیش از 15 دقیقه و 1.4% به صورت موضعی). ارتباط معنی داری بین سن و نوع تب تشنج وجود داشت (P<0.05).
خصوصیات بالینی اولین حمله تب تشنج در این مطالعه مشابه سایر مطالعات می باشد و به جز این که تشنج به صورت موضعی کمتر دیده می شود. وقوع تشنج در سن پایین تر یک عامل خطر برای بروز تب تشنج پیچیده می باشد.

آسم یکی از علل عمده بستری بیمارستانی در کودکان بوده، به طوری که این بیماری و عفونت در کودکان 4-1 ساله 50% و در کودکان 9-5 ساله 33% علل بستری بیمارستانی را به خود اختصاص می دهند. اگر چه اغلب موارد مرگ ناشی از آسم در خارج از بیمارستان روی می دهد ولیکن ممکن است کودکان پر خطر را بر اساس تاریخچه درمان آسم و قبل از پذیرش در واحد مراقبت های ویژه تشخیص داد. بیمارانی که در اورژانس بهبود چشمگیر پیدا نمی کنند باید در واحد فوق بستری شده، مشاهده، کنترل و درمان شوند. هیپوکسی، دزهیدراتاسیون، اسیدوز، هیپوکالیمی این بیماران را مستعد اختلال در ریتم قلب و ایست قلبی – تنفسی می نماید. مرگ و میر ناشی از آسم در حال افزایش است و از علل عمده آن دست کم گرفتن شدت بیماری، تاخیر در ارجاع و درمان نامناسب را می توان نام برد. با توجه به بار بیماری آسم و این که سطح بندی یا درمان نامناسب آن ممکن است به مرگ و میر منجر شود، فلذا تشخیص زودرس کودکان در معرض خطر برای پذیرش در واحد مراقبت های ویژه و یا اجتناب از پذیرش بی مورد در این بخش نقش عمده ای در مدیریت بیماری بازی خواهد کرد. با توجه به موارد پیشگفت و با هدف شناخت فاکتورهای پیشگویی کننده پذیرش در واحد فوق برای کودکان مبتلا به آسم این مطالعه طراحی و اجرا شد.
مطالعه به صورت مقایسه ای (تحلیلی)، مقطعی، بر روی 70 بیمار مبتلا به آسم (40 مورد بستری در بخش و 30 مورد بستری در واحد مراقبت های ویژه) انجام و طی آن فاکتورهای اپیدمیولوژیک، بالینی، آزمایشگاهی، رادیولوژیک و درمانی در دو گروه بررسی و نتایج حاصله با استفاده از روش آماری T-Test و کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
در این بررسی در فاکتورهای اپیدمیولوژیک و یافته های رادیولوژیک اختلاف معنی دار وجود نداشته ولیکن در یافته های بالینی نظیر سیانوز (P=0.002) تعداد تنفس (P=0.04) و تعداد نبض (P=0.01) در دو گروه فوق اختلاف معنی دار دیده می شود. از نظر آزمایشگاهی نیز PaO2 با (P=0.03) و PaCO2 با (P=0.04) در دو گروه اختلاف معنی دار نشان می دهد.
نتایج حاکی از آن است که در بین دو گروه فوق از نظر سیانوز، تعداد تنفس، تعداد نبض و نیز سطح PaO2 و PaCO2 اختلاف معنی دار وجود داشته و در عین حال سابقه بستری در واحد مراقبت های ویژه کودکان و نیز درمان نامناسب زمینه را برای بستری مجدد در این واحد فراهم می سازد.
یافته های فوق می توانند جهت تنظیم خطوط راهنما Guide Line برای تصمیم پذیرش در واحد مراقبت های ویژه یا بخش و نوع مداخله در بیماران مبتلا به آسم مورد استفاده قرار گیرند.

با افزایش استفاده همگانی از تکنولوژی مدرن در برخی از صنایع و لوازم خانگی و غیره که مورد استفاده روزمره فراوانی را به ویژه در مردان دارا می باشد. مساله حفاظت در مقابل تابش های ناشی از میدان های الکترومغناطیسی به صورت یک مساله جدید اهمیت فراوانی یافته است. لذا به عنوان یکی از اهداف اصلی این تحقیق مقصود ما این بود که دریابیم آیا مردان می توانند با احتمال بیشتر از حالت عادی دچار اختلالات دستگاه تناسلی و مسایلی نظیر عقیمی و عدم باروری شوند یاخیر؟
مجموعه ای شامل 50 موش نر و 50 موش ماده را که حدود 15 هفته از عمرشان می گذشت به عنوان موش های والد، جهت این تحقیق انتخاب نمودیم. دستگاه تولید کننده میدانی با فرکانس 50 هرتز و شدت 80 گوس ایجاد می نمود به صورت تصادفی از میان همه موش های به دنیا آمده 30 عدد را جهت هر کدام از گروه های آزمایش و کنترل انتخاب نمودیم. در گروه آزمایش موش ها را به مدت 5 هفته دیگر یعنی تا سن 5 هفتگی تحت تاثیر میدان قرار دادیم. در انتهای پنجمین هفته از عمر موش ها، پانزده عدد را از هر کدام از گروه های کنترل و آزمایش انتخاب کرده و نمونه برداری را از بیضه انجام دادیم.
بر اساس بررسی های انجام شده، دیواره لوله های نیفر در بیضه نازک شده و در لایه های مختلف پارگی به چشم می خورد سلول های موئید دارای تعدادی پلی ریبوزوم، کیسه پیکنوتیک و دانه های گلیکوژن هستند. اتصالات ما بین سلول های میوئید کاهش یافته و سیتوپلاسم آنها دارای میتوکندری های فاقد ستیغ می باشد. اتصالات محکم ما بین سلول های سرتولی مشخصا آسیب دیده بودند.
بر اساس مطالعه کنونی پیشنهاد می شود که از قرار گرفتن در معرض میدان های مغناطیسی برای مدت زمان طولانی اجتناب و احتراز نمود. زیرا بر اساس یافته های مطالعه حاضر، میدان های الکترومغناطیسی باعث افزایش احتمال اختلال در فرآیند اسپرماتوژنز و نتیجتا افزایش احتمال ناباروری در مردان خواهند شد.

مطالعات اخیر به اکسیداسیون لیپوپروتئین با دانسیته پایین(Low density lipoprotein, LDL) به عنوان یک عامل کلیدی در ظهور و توسعه آترواسکلروز تاکید دارد. مشخص گردیده است که LDL اکسیده شده با افزایش جذب توسط ماکروفاژها در دیواره عروق همراه بوده که منجر به تجمع لیپید در سیتوپلاسم سلول ها گردیده و در نهایت با تشکیل سلول های کفی شکل به عنوان یک مرحله اصلی در ظهور آتراواسکلروز بروز می نماید. LDL پلاسمایی به طور عمده شامل سه زیر واحد بوده که از نظر اندازه و دانسیته با همدیگر تفاوت دارند. هدف مطالعه حاضر ارزیابی و مقایسه حساسیت به اکسیداسیون زیر واحد های LDL بیماران با عروق کرونری (Coronary artery diseases, CAD) و مقایسه آن با گروه کنترل به عنوان فاکتور خطر تشخیص وقوع شریان قلبی (Coronary heart diseases, CHD) می باشد.
نمونه مورد مطالعه شامل 60 بیمار مرد (متوسط سنی 47±7) مبتلا به CHD اثبات شده با آنژیوگرافی و 60 مرد سالم (متوسط سنی 44±9) بدون هیچ گونه سابقه یا علامت بیماری قلبی می باشد. کلسترول و تری گلیسیرید به روش آنزیمی و جدا سازی زیر واحدهای LDL از پلاسما به روش اولتراسانتریفوژ با شیب چگالی و اکسیداسیون زیر واحدهای LDL با استفاده از یون های Cu2+ و اندازه گیری جذب در 234 nm انجام گردید.
نتایج حاصل از مقایسه فاز تاخیری حاکی از کاهش معنی دار هر سه زیر واحد (P<0.0001) LDL1، (p<0.0001) LDL2 و LDL3 (p<0.0001) گروه بیماران در مقایسه با گروه کنترل می باشد. همچنین نتایج بر همبستگی معنی دار فاز تاخیری LDL2 و LDL3 با غلظت کلسترول پلاسمایی گروه بیماران (به ترتیب r=-0.453 p<0.01 و r=-0.329 p<0.05) و نیز غلظت تری گلیسرید پلاسمایی (به ترتیب r=-0.830 p<0.01 و r=-0.407 p<0.001) گروه بیماران دلالت دارد.
نتایج مطالعه حاضر شاید بتواند دلیلی بر افزایش آتروژنیسیته زیر واحدهای LDL از LDL1 به LDL3 گروه های مورد مطالعه بوده و نیز دلالت بر مستعد بودن زیر واحدهای LDL به اکسیداسیون گروه بیماران نسبت به افراد کنترل دارد. همچنین نشان می دهد که اندازه گیری حساسیت به اکسیداسیون زیر واحدهای LDL ممکن است به عنوان یک روش موثر آزمایشگاهی در تشخیص وقوع CHD مفید واقع گردد.

خون ریزی های گوارشی فوقانی در کودکان برای والدین و تیم پزشکی امری چالش برانگیز است. عوامل ایجاد کننده آن از علل خوش خیم و درمان پذیر تا بیماری های شدید و تهدید کننده حیات می تواند متغیر باشد. این پژوهش با هدف بررسی علل خون ریزی های گوارشی فوقانی کودکان، آنالیز یافته های دموگرافیک، آندوسکوپیک و پاتولوژیک انجام شده است.
در این مطالعه طی دو سال (از مهر 1380 لغایت مهر 1382) کودکان زیر 16سال که با شکایت خون ریزی گوارشی فوقانی به مرکز آموزشی درمانی کودکان مراجعه نموده (90 نفر) بستری که پس از تثبیت علایم حیاتی و تکمیل پرسش نامه، تحت آندوسکوپی و اخذ نمونه بیوپسی قرار گرفتند، بررسی گردیده است. در این مطالعه آندوسکوپی به عنوان روش ارجح تشخیص علل خون ریزی های فوقانی دستگاه گوارش به کار رفته و مطالعات پاتولوژی نیز به عنوان مکمل به کار گرفته شده است.
در این بررسی از میان 90 بیمار مورد بررسی 45.6% مونث و 54.4% مذکر بودند میانگین سنی بیماران 7.7 سال بود. شایع ترین گروه سنی خون ریزی گوارشی فوقانی گروه سنی 6 تا 10 سال با 40% موارد و استفراغ خون روشن شایع ترین تظاهر اولیه (در 73% موارد) بود.
25.6% بیماران قبل از بروز خون ریزی، بیماری حاد تب دار داشتند که 30% آنها از آسپرین به عنوان تب بر استفاده نمونده بودند. از میان کل بیماران 17.8% سابقه مصرف آسپرین داشتند، که در 50% موارد با گاستریت اروزیو همراه بود. 18.9 بیماران بیماری زمینه ای کبدی داشتند. متوسط روزهای بستری 7.4 روز و بالاترین متوسط اقامت بیمارستانی مربوط به خون ریزی از واریس مری با 15.4 روز بود. خون ریزی از واریس مری در نتیجه هیپرتانسیون پورت بالاترین درصد آنمی، همراهی با ترومبوسیتوپنی، اختلال PT و PTT و نیز شایع ترین علت تزریق پکدسل، پلاکت و FFP را به خود اختصاص داد. در نهایت شایع ترین علل خونریزی های فوقانی دستگاه گوارش به ترتیب: گاستریت اروزیو (33%)، گاستریت (21%)، واریس مری (19%)، اولسرپپتیک (13%)، ازوفاژیت و ازوفاژیت اروزیو (5%) به دست آمد.
آندوسکوپی (ازوفاگوگاسترودئودنوسکوپی) بهترین و حساس ترین روش تشخیص در خون ریزی های فوقانی گوارشی می باشد. خون ریزی از واریس مری بیشترین عوارض و مدت بستری را به خود اختصاص داده و خون ریزی به دنبال مصرف آسپرین قابل پیشگیری ترین علت خون ریزی گوارشی فوقانی بود.

پزشکی مبتنی بر شواهد (Evidence-Based Medicine, EBM) عبارت از استفاده موشکافانه، مدبرانه و صریح از بهترین شواهد جاری در تصمیم گیری در مورد بیمار خاص است. پزشکان برای استفاده بهینه از EBM نیاز به شناسایی محیط های خاص اطلاعاتی، آگاهی از شیوه های صحیح جستجو و ارزیابی منتقدانه اطلاعات دارند. هدف از این مطالعه تعیین میزان آگاهی و استفاده از اعضای هیات علمی بالینی از EBM و دانش مرتبط با آن است.
مطالعه به روش میدانی از طریق پرسشنامه انجام شد. تعداد 130 پرسشنامه در ماه دی 1382 میان اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز توزیع و 106 پرسشنامه تکمیل شده جمع آوری گردید، داده ها در نرم افزار Excel وارد و بر اساس آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
حدود 45.3 درصد پاسخ دهندگان شناختی از EBM نداشتند. تنها 43.4 درصد مستقیما اظهار آشنایی با EBM نمودند با این حال 45.3 درصد پاسخ دهندگان EBM را در تصمیم گیری بالینی خود به کار می بردند. و 33.3 درصد اظهار کردند شواهد بازیابی شده با بیماران آنها مطابقت داشته است. حدود 46.1 درصد برای بازیابی شواهد از PubMed، 29.7 درصد از سایت های تخصصی EBM و 18.5 درصد از وب استفاده می نمودند. بیشتر آنها روش خاصی برای جستجو و ارزیابی شواهد نمی شناختند و تنها حدود دو (98، 1) درصد آنها از روش های ارزیابی اطلاعات استفاده می کردند.
نتایج بررسی نشان داد اعضای هیات علمی شناخت کمی از پزشکی مبتنی بر شواهد دارند در حالی که بسیاری از آنها عملا از EBM در تصمیم گیری روزانه خود استفاده می کنند از سایت های تخصصی پزشکی مبتنی بر شواهد و شیوه های ارزیابی صحت و اعتبار اطلاعات بی اطلاع هستند. اعضای هیات علمی بالینی و پزشکان نیازمند آموزش جامع و صریح جستجو – بازیابی، ارزیابی و استفاده از EBM هستند.

با توجه به شایع بودن مسمومیت های دارویی در کودکان، مطالعه زیر جهت بررسی دموگرافیک و تعیین داروهای شایع و نحوه دسترسی کودکان به داروها در مرکز پزشکی کودکان تبریز انجام گرفت.
مطالعه به صورت توصیفی، مقطعی و با جمع آوری اطلاعات پرونده بیماران بستری با مسمومیت دارویی از مرداد 1379 لغایت اسفند 1382 انجام و مجموعا 334 پرونده مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج بررسی نشان داد که بنزودیازپین ها، ضد التهاب های غیر استروییدی و ضد افسردگی های سه حلقه ای از گروه های دارویی و ایبوپرفین و تریاک از داروهای منفرد، شایع ترین دارویی مسموم کننده می باشند (P<0.001). علت مسمومیت در 79.6% موارد اتفاقی (P<0.001) و در 81.5% در کودکان زیر 6 سال بوده (P<0.001) و از نظر جنسی تفاوت معنی داری وجود نداشت (p=0.743).
شیوع بالای مسمومیت با بنزودیازپین ها و داروهای ضد افسردگی بیانگر استفاده بیش از حد این داروها در جامعه از یک طرف و سهل انگاری خانواده ها در نگهداری آن ها از طرف دیگر خواهد بود. وجود تریاک در رتبه دوم از داروهای منفرد و اپیوییدها در رده پنجم گروه دارویی می تواند نشانگر بالابودن وجود مواد مخدر در جامعه و دسترسی آسان کودکان به این فرآورده در خانه ها باشد.

پیشرفت تکنیک های علمی و فن آوری های جدید علوم پزشکی را هم متحول ساخته است. از هیستروسکوپی هم به طور روز افزون برای ارزیابی و درمان اختلالات رحمی استفاده می شود.
هدف این مطالعه نشان دادن نتایج استفاده از هیستروسکوپی در اختلالات رحمی، مرور مقالات علمی موجود در این ارتباط و بررسی عوارض و فواید مربوط به آن در جمعیت مورد مطالعه می باشد.
مطالعه به صورت توصیفی و مقطعی در طی مدت سه سال بر روی 301 بیمار از اول سال 1379 تا آخر 1381 با نمونه گیری آسان در بیمارستان های آموزشی انجام شده و نتایج با استفاده از متدهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
شایع ترین شکایت بالینی خون ریزی غیر طبیعی رحمی (65.8%) و نازایی (10%) بوده و در 61.5% موارد از هیستروسکوپ برای مقاصد تشخیصی و در 38.5% برای درمان استفاده شده است. شایع ترین تشخیص های بعد از عمل پولیپ آندومتر (33.9%) و میوم زیر مخاطی (29.9%) بوده و سوراخ شدن رحم در یک مورد (0.3%) اتفاق افتاد.
نتایج مطالعه نشان می دهد که هیستروسکوپی می تواند به عنوان یک روش سالم و موثر برای تشخیص و درمان بیماری های داخل رحمی به کار رود و باید به عنوان اولین خط درمانی نگهدارنده در درمان بیماری های خوش خیم رحمی علامت دار در نظر باشد.

تا این اواخر آبسه مغزی یک ضایعه کشنده بوده و بعد از اتوپسی تشخیص داده می شد. با پیشرفت جراحی اعصاب مرگ و میر آن کاهش محسوسی پیدا کرده است. هدف این مطالعه مقایسه اقدامات جراحی مختلف و پاسخ درمانی طی پیگیری بعد از عمل می باشد.
در یک مطالعه آینده نگر بین سال های 1380-1382 تعداد 27 بیمار دارای آبسه مغزی تحت ارزیابی کامل از نظر علایم بالینی و اقدامات تشخیصی قرار گرفته و با دو روش آسپیراسیون یا تخلیه جراحی کامل عمل شده اند. و سپس از نظر میزان عود، عوارض جراحی و پاسخ درمانی تحت پیگیری قرار گرفته اند.
در این مطالعه 27 بیمار (19 مرد و 8 زن) دارای آبسه مغزی بررسی شده اند که ارجحیت با مذکر بوده و نسبت مرد به زن 2.2 به 1 می باشد. اغلب آبسه های مغزی زیر 30 سال بوده اند. شایع ترین عامل مساعد کننده، عفونت مزمن گوش داخلی و بیماری های سیانوتیک قلبی بوده است که به ترتیب 29.6% و 22.2% موارد را تشکیل داده اند. اکثر آبسه های ناشی از عفونت مزمن گوش داخلی در مخچه (P<0.005) و آبسه های ناشی از سینوزیت در لوب فرونتال قرار گرفته بودند (P<0.005). بعد از عمل بیماران به مدت 6-8 هفته تحت درمان آنتی بیوتیکی قرار گرفته اند و اغلب آنها از ماه سوم به بعد دارای اسکن نرمال بوده اند.
در تشخیص افتراقی بیماران دارای علایم افزایش فشار داخل جمجمه بایستی آبسه مغزی را مد نظر داشته و با اقدام جراحی به موقع می توان پاسخ درمانی مطلوبی را کسب کرد.

رویدادهای استرس آمیز زندگی قوی ترین عامل پیش بینی کننده شروع افسردگی هستند. به همین علت در سال های اخیر به نقش راهبردهای مقابله ای در رویدادهای استرس آمیز زندگی توجه زیادی معطوف شده است. این مطالعه به بررسی رابطه راهبردهای مقابله ای با ویژگی های فردی و شدت افسردگی در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی می پردازد.
پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی تحلیلی است. در این پژوهش یک صد بیمار (43 مرد و 57 زن) از بین بیماران مراجعه کننده به درمانگاه روانپزشکی بیمارستان رازی تبریز که بر پایه ملاک های متن بازنگری شده چهارمین ویراست راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DM-IV-TR) در طی مصاحبه بالینی مبتلا به افسردگی اساسی بودند انتخاب شده و توسط پرسشنامه راهبردهای مقابله ای فولکمن – لازروس مورد آزمون قرار گرفتند. داده ها با نرم افزار آماری SPSS ویرایش یازدهم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته نشان داد که بین جنسیت، سطح تحصیلات، وضعیت شغلی، و شدت افسردگی با بیشتر راهبردهای مقابله ای ارتباط معنی داری وجود داشت (P<0.05). بین سن و راهبردهای مقابله ای به جز خویشتن داری رابطه معنی داری به دست نیامد.
ویژگی های فردی و شدت افسردگی در نحوه به کارگیری راهبردهای مقابله ای در بیماران افسرده موثر است. به این صورت که مردان، افراد با تحصیلات بالاتر، افراد شاغل، و بیماران با افسردگی خفیف نسبت به سایر افراد مورد مطالعه بیشتر از راهبردهای مقابله ای موثرتر نظیر مقابله رویاروگر، خویشتن داری، حل مدبرانه مساله، و جستجوی حمایت اجتماعی استفاده کردند. آنها همچنین کمتر راهبردهای مقابله ای ناسازگارانه مانند تفکر آرزومندانه، گریز اجتناب، و خود سرزنشگری را به کار بردند.

آشالازی یک بیماری اختلال حرکتی مری با علت ناشناخته می باشد. اگر چه در کل جهان بیماری شناخته شده ای است ولی در آسیا تا به حال مطالعات اپیدمیولوژیک کمتری در این مورد به چاپ رسیده است. هدف از این مطالعه مقطعی توصیف یافته های کلینیکی و پاراکلینیکی بیماران مبتلا به آشالازی در ایران می باشد.
در این مطالعه مقطعی یافته های مانومتری 83 بیمار مبتلا به آشالازی که از فروردین 81 تا شهریور 83 در بیمارستان طالقانی مانومتری شده بودند همچنین یافته های اپیدمیولوژیک تظاهرات بالینی و آزمایشگاهی 29 نفر از این بیماران که با تشخیص آشالازی از اردیبهشت 82 تا تیر 83 جهت اقدام درمانی در بخش گوارش بستری شده بودند و اطلاعات لازم به دقت توسط یک نفر فلوی گوارش ثبت شده بود استخراج شده، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
سن متوسط بیماران 38±15.74 سال بود و شایع ترین علایم بالینی به ترتیب دیسفاژی به جامدات 100%، دیسفاژی به مایعات 79.3%، درد سینه 27.5% کاهش وزن 24%، آروغ زدن مشکل 27.5%، برگشت مواد غذایی به دهان 17.2% و سوزش سر دل 13.7% بودند. اندوسکپی در 6 نفر از 29 نفر یعنی 20.6% موارد طبیعی گزارش شد و مطالعه باریمی در 21 نفر از 29 نفر شواهدی از آشالازی را نشان داد هیچ کدام از بیماران به دنبال اتساع اسفنکتر با بالن دچار عارضه شدند.
یافته های بالینی و آزمایشگاهی استخراج شده از بیماران ایرانی در این مطالعه با نتایج مطالعات خارجی مطابقت دارد خوشبختانه عارضه خاصی به دنبال اتساع با بالن دیده نشد لذا درمان سرپایی در بخش های اندوسکپی روش بی خطری محسوب می گردد.

ناباروری به عنوان ناتوانی در حاملگی بعد از 1 سال مقاربت، بدون استفاده از هر گونه روش پیشگیری از بارداری تعریف می شود. شایع ترین علت ناباروری گزارش شده در تحقیقات مختلف عبارتند از فاکتور مردانه، فاکتور زنانه، وجود هم زمان دو فاکتور مردانه و زنانه و در نهایت ناباروری با علت ناشناخته. هدف از این مطالعه، بررسی اپیدمیولوژی ناباروری در پژوهشکده رویان بود.
در این مطالعه توصیفی، 2492 زوج نابارور مطالعه شدند. این زوج ها با روش نمونه گیری سیستماتیک از بین مراجعه کنندگان به پژوهشکده رویان در فاصله سال های 1380-1374 انتخاب شدند. اطلاعات دموگرافیک و روش های تشخیصی موجود در پرونده بیماران، در پرسشنامه ثبت و نتایج با نرم افزار آماری SPSS 11.5 آنالیز شد.
در این مطالعه، فراوانی ناباروری اولیه و ثانویه به ترتیب 90.1% و 9.9% بود. در میان 2492 زوج، 50.5% فاکتور مردانه، 28.6% فاکتور زنانه، 11.6% هر دو فاکتور مردانه و زنانه را داشته و در 9.3% از زوج ها علت ناباروری مشخص نبود (ناباروری با علت ناشناخته). نتایج نشان داد که 32.3% مردان، اسپرموگرام نرمال 23.6% مردان آزوسپرمی و 40.3% اختلال اسپرم داشته و 3.8% قادر به جمع آوری نمونه جهت بررسی مایع منی نبودند. در میان زنان، فاکتورهای ناباروری عبارت بودند از: فاکتور تخمدانی (20.36%)،فاکتور لوله ای (12.64%) فاکتور رحمی (4.13%)، اندومتریوزیس (1.28%) و سقط مکرر (0.68%) در حالی که 50.48% زنان، از نظر فاکتورهای باروری نرمال بودند.
اگر چه ناباروری مردانه، شایع ترین علت ناباروری در پژوهشکده رویان به دست آمد، اما نمی توان این گونه نتیجه گیری کرد که ناباروری مردان، شایع ترین علت ناباروری در ایران است زیرا پژوهشکده رویان، یک مرکز ارجاعی به ویژه برای ناباروری مردان است. انجام مطالعات مشابه در سایر مراکز ناباروری در ایران برای تعیین شایع ترین علت ناباروری، توصیه می شود.

آکنه ولگاریس یک بیماری شایع واحد پیلوسباسه می باشد که گاها در صورت عدم درمان منجر به ایجاد اسکارهای دائمی و تغییرات رنگ پوست و در نتیجه عوارض روحی اجتماعی می شود. بیماری در اغلب موارد به درمان های متداول پاسخ می دهد ولی در فرم های متوسط و شدید به خصوص در بیمارانی که پوست مستعد به اسکار و تغییرات رنگ دارند، این درمان ها همیشه موثر نیستند. ایزوترتینوئین خوراکی در سال های اخیر باعث ایجاد انقلابی در درمان آکنه های مقاوم و شدید شده است. ولی عوارض جانبی نسبتا شایع آن موجب نارضایتی و گاه عدم تحمل بیماران می شود. بر اساس یک سری مطالعات محدود موجود ویتامین E خوراکی باعث کاهش عوارض جلدی و مخاطی این دارو شده است. هدف از این مطالعه بررسی اثر ویتامین E در کاهش عوارض جانبی ایزوترتینوئین می باشد.
این مطالعه روی 60 بیمار بالغ مبتلا به آکنه شدید و مقاوم که طی مدت 6 ماه تحت درمان با روآکوتان بودند انجام شد. بیماران به طور تصادفی به دو گروه 30 نفره آزمون و کنترل مستقیم شدند. بیماران هر دو گروه از نظر سنی، جنسی، شدت آکنه، محل و مدت زمان شروع علایم یکسان بودند. گروه آزمون تحت درمان با ایزوترتینوئین ویتامین E به ترتیب به مقدار 0.5 mg/kg/day و vit 800 u/day گروه کنترل تحت درمان با ایزوترتینوئین با همان دوز و کپسول های cod liver oil قرار گرفتند. بیماران از نظر شیوع عوارض جانبی مخاطی در هفته 1 و 4 و 6 بعد از شروع درمان تحت معاینات بالینی قرار گرفتند.
میانگین سنی بیماران 22 سال و نسبت زن به مرد 3 به 2 بود. ابتلا صورت در 40% موارد به تنهایی و در بقیه موارد بیماران همراه با ابتلا تنه و شانه ها بود. در یک هفته بعد از شروع درمان شایع ترین عارضه جلدی مخاطی کیلیت با شیوع 86.7% در گروه آزمون و 100% در گروه کنترل و دومین عارضه شایع خون دماغ با شیوع 33.3% در گروه آزمون و 20% در گروه کنترل بود. عوارض کمتر شایع دیگر شامل خشکی پوست، خارش، درد اپی گاستر، شکنندگی ناخن، پیگمانتاسیون پوست و عوارض چشمی بودند. شیوع کیلیت در هفته 6 به طور معنی داری در گروه آزمون کمتر از گروه کنترل بود.
روآ کوتان یک داروی مفید در درمان آکنه های شدید و مقاوم به درمان است. ولی عوارض جانبی حاصله در بسیاری از موارد باعث محدودیت مصرف دارو می گردد. ویتامین E خوراکی یک داروی بسیار مفید موثر در کاهش کیلیت بوده و تاثیری در پیشگیری از سایر عوارض ندارد.

تشخیص در رفتگی تکاملی هیپ (Developmental dyspalsis of the hip, DDH) در بدو تولد حایز اهمیت فراوان است شیوع 1-1.5 DDH در هر هزار تولد زنده و در دخترها شایع تر از پسرهاست. تشخیص DDH در دوره نوزادی و قبل از دو ماهگی بیشترین موفقیت در درمان را به همراه داشته و از عوارض ایجاد شده پیشگیری می کند. انجام معاینات بالینی در بدو تولد اولین قدم در تشخیص ناپایداری هیپ می باشد. از آنجایی که عاملین زایمان و مراقبین نوزاد اولین کسانی هستند که در تماس مستقیم با نوزادان تازه متولد شده می باشند. لذا پژوهشگران بر آن شدند تا نقش معاینات بالینی و عوامل خطرساز را در تشخیص DDH مورد مطالعه قرار دهند.
مطالعه حاضر به روش توصیفی تحلیلی و گذشته نگر در مرکز آموزشی درمانی الزهرا در شهر تبریز انجام گرفت. پرونده 12494 نوزاد زنده متولد شده در طی سال های 82-80 مورد مطالعه قرار گرفت و نوزادانی که دارای حداقل یک علامت بالینی غیر طبیعی به نفع DDH بودند به عنوان نمونه های مورد پژوهش انتخاب گردیدند. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از برنامه SPSS/11 و با کمک آزمون آماری? 2 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
شیوع علامت بالینی مثبت به نفع DDH 2.8 در هر 1000 تولد زنده و بیشترین علامت بالینی مشاهده شده محدودیت آبداکسیون مفصل هیپ بود (52.9%). از میان نوزادانی که دارای علایم بالینی غیر طبیعی بودند حدود 47% مبتلا به DDH شده بودند که با سونوگرافی تشخیصی تایید شدند. بنابراین شیوع DDH 1.36 در هر 1000 تولد زنده به دست آمد. اکثر نوزادان مبتلا به DDH، حداقل دارای یک عامل خطر بودند (70.6%). بیشترین عامل خطر مشاهده شده پرزانتاسیون بریچ و الیگوهیدرامنیوس بود. نتایج پژوهش نشان داد که بین عوامل خطر و شیوع DDH ارتباط معنی دار آماری وجود دارد.
طبق این مطالعه مشخص شد که بیشترین خطر DDH برای نوزادان، در مواردی است که یافته های بالینی مثبت با عوامل خطرساز همراه باشند.

یکی از موضوعات مهم در اندازه گیری روانشناختی، یافتن ابزارهای مستقل و دارای نتایج یکسان برای ارزیابی یک ساختار است. این پژوهش با هدف بررسی میزان توافق نتایج حاصله از دو روش مصاحبه بالینی مطابق DSM-IV-TR با آزمون MMRI (فرم کوتاه) در تشخیص اختلالات خلقی می باشد.
بیماران بستری و سرپایی مراجعه کننده به بیمارستان رازی تبریز با مشخصه اختلال خلقی انتخاب و طی دو مرحله به کمک مصاحبه بالینی و آزمون (Minnesota multiphasic personality Inventory (short from), MMPI) (فرم کوتاه) مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس به کمک نرم افزار SPSS شاخص های عملکرد تشخیصی MMPI، ضریب کاپا، عدد P و قدرت تشخیصی مثبت و منفی، برای تعیین میزان توافق روش های یاد شده محاسبه گردید.
میزان توافق دو ابزار به کار گرفته شده (آزمون MMPI و مصاحبه بالینی) برای اختلال دو قطبی 0.2 و برای اختلال یک قطبی 0.4 می باشد.
نتایج به دست آمده همگرایی ضعیفی بین آزمون MMPI و تشخیص بالینی نشان داد و ویژگی بالا این آ‍زمون نسبت به حساسیت پایین، کاربرد آن را در رد اختلال روانپزشکی خلقی (تایید عدم وجود بیماری خلقی) نسبت به تایید تشخیص آن (تایید وجود بیماری خلقی) می رساند. تبیین های گوناگونی برای علت بالا نبودن همگرایی روش های ارزیابی فوق مطرح می شود که در آن میان نارسایی در ابراز علایم و ملاک های تشخیصی و مشکلات مربوط به حساسیت پایین مقیاس های ارزیابی در آزمون MMPI فرم کوتاه چشمگیرتر می باشد.

کچلی ها یا درماتوفیتوزها از عفونت های مهم قارچی انسان در سطح جهان هستند. کچلی ها بر اساس محل ابتلا نام گذاری می شوند نظیر کچلی سر و بدن، برخی موارد به عنوان عامل زمینه ساز فرد را مستعد ابتلا به کچلی بدن می کنند، نظیر خشکی پوست، دیابت و سندرم کوشینگ. مطالعه حاضر این عوامل زمینه ساز را در بیماران درمانگاه سرپایی پوست بررسی کرده تا با کشف و حذف آنها علاوه بر ممانعت از گسترش ضایعات از ابتلای مجدد نیز جلوگیری شود.
مطالعه به صورت توصیفی، تحلیلی و در درمانگاه پوست مرکز سینا طی یک سال انجام شد. پرسشنامه هایی شامل سن، جنس، شغل، عوامل زمینه ساز مختلف و نتیجه اسمیراز ضایعات طراحی شد. نمونه ها شامل مواردی بود که تمام اطلاعات از جمله نتیجه اسمیر مثبت در مورد ایشان کامل بود. در نهایت 76 بیمار انتخاب شدند.
از کل بیماران 46 مورد (60.5%) مذکر و 30 مورد (39.5%) مونث بودند. بالاترین شیوع سنی در دهه سوم زندگی (31.58%) بود. خشکی پوست عمده ترین عامل زمینه ساز (64.5%) بوده است. ابتلا به دیابت در 5.2% و سابقه خانوادگی دیابت در 2.6% و سندرم کوشینگ تنها در 1.3% موارد یافت شد.
شایع ترین عامل زمینه ساز کچلی بدن در این پژوهش نه بیماری های سیستمیک مهم بلکه خشکی پوست بوده که با تشخیص و درمان به موقع آن می توان از پیشرفت و حتی ابتلای مجدد به ضایعات جلوگیری کرد.