فهرست مطالب حسین انصاری
-
زمینه و هدف
عفونت های آمیزشی عموما از طریق تماس جنسی انتقال می یابند و جزء بیماری هایی است که امروزه در جهان به شیوع بالایی رسیده است؛ لذا این مطالعه باهدف بررسی میزان شیوع بالینی بیماری های منتقله از راه آمیزش جنسی و عوامل مرتبط با آن در مراجعه کنندگان به مطب ها و کلینیک های زنان شهر زاهدان در سال 1402 انجام شد.
روش هادر این مطالعه توصیفی تحلیلی،1500 نفر از زنان مراجعه کننده به مطب ها و کلینیک های زنان شهر زاهدان در سال 1402 انتخاب شدند. برای انتخاب شرکت کنندگان از روش نمونه گیری ساده و در دسترس استفاده شد. داده ها از طریق چک لیست جمع آوری شد. نتایج با استفاده از نرم افزار STATA14 با سطح معناداری 0/05 تجزیه و تحلیل شد.
نتایجدر این پژوهش، شیوع بیماری های منتقله از راه آمیزش جنسی در زنان شهر زاهدان 20/4 درصد می باشد، به طوری که میزان شیوع تریکومونیازیس7/2 %، کلامیدیازیس4/1%، گنوره 2/1%، سیفلیس 0/7%، زگیل تناسلی 3/8%، تبخال تناسلی 2/5% بود. متغیرهای شغل، ازدواج مجدد همسر، سفر خارج از کشور همسر، تعداد ازدواج، سابقه ابتلا به بیماری های مقاربتی و سیگاری بودن فرد رابطه معنی داری با ابتلا به بیماری های منتقله از راه آمیزش جنسی داشتند.
نتیجه گیریبه طورکلی شیوع بالینی بیماری های آمیزشی بیشتر از حد انتظار بود. به نظر می رسد شیوع این بیماری ها به خصوص در کوهورت های جدیدتر با توجه به جوانی جمعیت افزایش پیدا می کند و نیاز مبرم به آموزش، آگاهی و غربالگری دوره ای افراد در معرض خطر توصیه می شود.
کلید واژگان: بیماری های مقاربتی, عفونت های آمیزشی, شیوع, زنان, تماس جنسی}Background & AimSexually transmitted infections are generally transmitted through sexual contact and are one of the diseases that have reached a high prevalence in the world today. Therefore, this study was conducted to investigate the clinical prevalence of sexually transmitted diseases and related factors in women's offices and clinics in Zahedan in 2023.
MethodsIn this descriptive-analytical study, 1500 women referring to women's offices and clinics in Zahedan city in 2023 were selected. A simple and accessible sampling method was used to select the participants. The data was collected through a checklist. The results will be analyzed using STATA14 software with a significance level of 0.05.
ResultsIn this research, the prevalence of sexually transmitted diseases is 20.4% in women of Zahedan City, so the prevalence rate of trichomoniasis is 7.2%, chlamydiasis is 4.1%, gonorrhea is 2.1%, syphilis is 0.7%. Genital warts are 3.8%, and genital herpes is 2.5%. that the variables of job, spouse's remarriage, spouse's foreign travel, number of marriages, history of sexually transmitted diseases, and being a smoker had a significant relationship with sexually transmitted diseases.
ConclusionIn general, the clinical prevalence of sexually transmitted diseases was higher than expected. It seems that the prevalence of these diseases is increasing, especially in newer cohorts, and it is recommended that people at risk be periodically screened for this disease.
Keywords: sexually transmitted diseases, sexually transmitted infections, women, prevalence, sexual contact} -
مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، سال بیست و یکم شماره 3 (پیاپی 83، پاییز 1402)، صص 321 -330زمینه و هدف
نظام سلامت، در تلاش است با ارائه خدمات بصورت سطح بندی از مراجعات غیر ضروری به سطوح بالاتر جلوگیری کرده و بدین ترتیب از هزینه مراقبت های سلامت بکاهد. لذا مطالعه حاضر با هدف یافتن علل ارجاع به سطوح بالاتر در مناطق روستایی طراحی و اجرا شد.
روش کاراین مطالعه مقطعی بر روی 458 نفر از بیماران روستایی ارجاع داده شده به سطح دو در مناطق روستایی شهرستان زاهدان انجام گرفت. از پرونده های بهداشت خانواده موجود در سامانه سیب جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS16 استفاده گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (درصد فراوانی) و آزمون Chi-square تحلیل شدند.
نتایجبیشترین درصد ارجاع به سطح دوم ارائه خدمات (6/57%) مربوط به سال 1397 و کمترین درصد آن (1/4%) مربوط به سال 1395 می باشد. از بین بیماران ارجاع داده شده نزدیک به 50% آن ها به دلیل نیاز به تخصص بالاتر ارجاع داده شده اند و به تبع آن بیشترین مقصد ارجاع، پزشکان متخصص (2/67%) می باشند. از بین تمامی افراد ارجاع داده شده به سطح بالاتر تنها 6/23% دارای پسخوراند به سطح اول می باشند.
نتیجه گیریاز عوامل مهم ارجاعات پزشک خانواده به سطوح بالاتر نیاز به تخصص بالاتر و اصرار بیمار می باشد. همچنین ثبت پسخوراند به سطح اول ارائه خدمات مورد توجه قرار نگرفته استبا برقراری تعامل بین پزشک و سایر سطوح، آموزش پزشکان، تاکید بر اهمیت ارائه پسخوراند و آگاهی بخشی به بیماران تا حدود زیادی می توان ارجاعات غیر مقتضی را کاهش دهد.
کلید واژگان: سیستم ارجاع, خدمات سلامت, مناطق روستایی, زاهدان}Background and AimThe health system is trying to prevent unnecessary referrals to higher levels by providing tiered services and thus reduce the cost of health care. Therefore, this study was conducted in Zahedan City, Iran with the aim of finding the causes of referrals from level 1 to higher tiers in rural areas.
Materials and methodsThis cross-sectional study was conducted on 458 rural patients referred to the second level in the rural areas of Zahedan City, Iran. Data were collected from the family health files available in the Sib system and analyzed using the SPSS-16 statistical software, the statistical tests being descriptive statistics (percentage, frequency) and Chi-square test.
ResultsThe highest (57.6%) and lowest (4.1%) proportions of referrals to the second level of service provision were found to have been in 2018 and 2016, respectively. From among the referred patients nearly 50% had been referred due to the need for a higher expertise, thus most referrals (67.2%) were to specialists. Further analysis of the data showed that only in 23.6% of the cases there was a feedback from the higher level to the first level.
ConclusionThe findings show that referrals from family physicians to higher levels in the health system requires higher medical expertise and patient insistence. In addition, feedback to the first level of service provision has not received proper attention. Establishing interactions between physicians and other health service levels, refresher training of physicians, emphasizing the importance of providing feedback and promoting the awareness of patients can reduce to a large extent inappropriate referrals.
Keywords: Referral System, Health Services, Rural Areas, Zahedan City, Iran} -
مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، سال بیست و یکم شماره 3 (پیاپی 83، پاییز 1402)، صص 289 -306زمینه و هدف
عوارض قلبی عروقی، بیماری دیابت از شایع ترین عوارض این بیماری است، هدف این مطالعه تعیین احتمال تجمعی رخداد عوارض قلبی بیماری دیابت نوع 2 با استفاده از آنالیز بقا در شهر زاهدان می باشد.
روش کاراین مطاله کوهورت تاریخی به روش آنالیز بقا بوده که به صورت توصیفی تحلیلی در سال 1399 بر روی 410 بیمار مراجعه کننده به کلنیک دیابت بیمارستان بوعلی شهر زاهدان انجام شد. داده ها با استفاده از نرم افزار Spss-v21 و با استفاده از آزمون های توصیفی و پس از آن با روش کاپلان مایر و مدل خطرات متناسب کاکس بقا محاسبه شد.
نتایج :
به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که 122 نفر (7/29%) از مراجعین مبتلا به عوارض قلبی دیابت بودند. میانه زمان بقا (ماه) رخداد عارضه قلبی با متغیرهای قند خون ناشتا و قند خون دو ساعته ارتباط دارد (05/0>p). در مدل نهایی رگرسیون کاکس متغیرهای قند خون ناشتا و مراجعه منظم در مدل نهایی رگرسیون کاکس چندگانه باقی مانده اند.
نتیجه گیرییافته های پژوهش حاضر نشان داد که عوارض قلبی دیابت در جامعه مورد مطالعه به نسبت بالا می باشد، پس لازم است مداخلاتی در تغییر سبک زندگی، کنترل منظم فشار خون، کلسترول و قند خون بیماران جهت پیشگیری از بیماری و کاهش عوارض مرتبط با دیابت انجام شود.
کلید واژگان: دیابت, آنالیز بقا, عوارض قلبی عروقی}Background and Aim:
Cardiovascular complications in diabetes mellitus are one of the most common complications of this disease. The aim of this study was to determine the cumulative probability of occurrence of cardiac complications in type 2 diabetes mellitus using survival analysis in patients referring to the Diabetes Clinic, Bu-Ali Hospital, Zahedan, Iran.
Materials and MethodsThis was a descriptive and analytical historical cohort study using the survival analysis method in 2020 on 410 patients referring to the Diabetes Clinic, Bu-Ali Hospital, Zahedan, Iran. Data were collected and analyzed using the SPSS-v21 software, the statistical tests being descriptive tests, followed by the Kaplan-Meier method and the Cox proportional hazards model of survival.
ResultsThe results of this study showed that 122 individuals (29.7%) of the diabetic patients had cardiac complications. The median survival time (in months) of the occurrence of cardiac complications was found to be related to fasting and two-hour postprandial blood sugar levels (p<0.05). Further analysis of the data showed that two variables, namely fasting blood sugar and regular visits, remained in the final model of the multiple Cox regression.
ConclusionThe findings of this study showed that the cardiac complications of diabetes in the population studies are relatively high. Therefore, it is essential to plan and implement interventions aiming to change lifestyle and control regularly blood pressure, cholesterol and blood sugar in the patients in order to prevent the disease
Keywords: Diabetes, Survival Analysis, Cardiovascular Complications} -
مقدمه
بیماری کووید-19 یا سندرم تنفسی حاد یکی از مهم ترین نگرانیهای سلامت جهان شده است؛ بنابراین دریافت اطلاعات صحیح، یک نیاز اساسی برای تشخیص یا پیشگیری از بیماری است. این مطالعه با هدف بررسی چگونگی دسترسی جمعیت روستایی به اطلاعات کووید-19 انجام شد.
مواد و روش کاراین مطالعه مقطعی از اردیبهشت تا بهمن 1401 با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای انجام شد. ابتدا از هر یک از پنج شهر تحت پوشش منطقه سیستان، چهار مرکز خدمات جامع سلامت بصورت تصادفی انتخاب شدند. سپس از هر مرکز خدمات جامع سلامت انتخاب شده، دو خانه بهداشت و در مجموع 40 خانه بهداشت به صورت تصادفی وارد مطالعه شدند. در مرحله بعدی، بر اساس جمعیت هر یک از خانه های بهداشت و نسبت جمعیتی، نسبت به کل جمعیت مورد مطالعه و در نظر گرفتن معیارهای ورود، افراد از روستاهای مختلف به صورت در دسترس وارد مطالعه شدند.ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش های جمعیت شناختی و اختصاصی بود. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات یک پانل 10 نفره از متخصصان و پایایی آن به روش همسانی درونی تایید شد. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه 22 با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، درصد) و آمار تحلیلی (آزمون خی و تحلیل واریانس یک طرفه) توصیف و تحلیل شدند.
یافته هادر مجموع 900 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. میانگین سنی مشارکت کنندگان در پژوهش (12/56) 35/85 سال و 52/4 درصد افراد مرد و 45/8 درصد افراد بی سواد و یا از تحصیلات مقدماتی (ابتدایی و راهنمایی) برخوردار بودند. تحلیل داده ها بر اساس رسانه های متفاوت نشان داد که 7/66% افراد بیشترین اطلاعات خود درباره بیماری کووید-19 را از طریق بهورز گرفته بودند و میانگین نمره آگاهی (2/84) 14/15 از نمره کل 16) و عملکرد (4± 16/69 از 21) آن ها نسبت به بقیه افراد موردپژوهش به صورت معنی دار بالاتر بود. رادیو به عنوان یک رسانه اجتماعی با 8/3% کمترین نقش را در انتقال اطلاعات کووید-19 داشته است.
نتیجه گیریبر اساس یافته های این مطالعه بهترین منبع دریافت اطلاعات در زمینه کووید 19 در جوامع روستایی، بهورزان خانه های بهداشت بودند، لذا تقویت شبکه های بهداشتی و اجرای برنامه های آموزشی در جهت توسعه اطلاعات بهورزان در رابطه با بیماری کووید-19 نقش مهمی در بهبود اطلاعات بهداشتی جوامع روستایی خواهد داشت.
کلید واژگان: کووید 19, جمعیت روستایی, منابع اطلاعاتی}Payesh, Volume:23 Issue: 1, 2024, PP 115 -126Objective (s):
The Covid-19 or the respiratory acute syndrome disease has become one of the most important health concerns worldwide. Hence, receiving the correct information is a basic need for prevention of the disease. This study aimed to assess how rural population accessed the Covid-19 information.
MethodsThis cross-sectional study was conducted from April 2022 to February 2023. Using the multi-stage sampling method, nine hundred rural populations from the Sistan, Iran considering the inclusion criteria randomly were entered into the study. Data collection instrument included socio-demographic and specific items. The data were analyzed using descriptive statistics (mean, percentage) and statistical tests (chi square test, and one-way anova test). The significant level set at p≤ 0.05.
ResultsThe mean age of the participants was 35.85 ± 12.56 years, and 52.4 percent of the participants were women and 38% had primary education. Data analysis according to different social media showed that 66.6% of participants obtained information through rural health workers and the mean scores of knowledge (14.15±2.84 out of a total score of 16) and preventive behaviors (16.69±4 out of 21) were significantly higher than who obtained information from other different sources. In addition, the lowest source information was radio (8.3%).
ConclusionAccording to the findings, rural health workers were the most important source for providing information on Covid-19 among rural population. It seems that the rural health networks have a vital role in health promotion of rural population.
Keywords: Covid-19, Rural population, Information Sources} -
فصلنامه پرستاری دیابت، سال یازدهم شماره 2 (بهار 1402)، صص 2104 -2117مقدمه و هدف
دیابت بیماری شایعی است که با ایجاد عوارض چشمی منجر به کاهش بینایی و کوری می گردد. رتینوپاتی دیابتی یکی از عوامل اصلی نابینایی در جهان محسوب می شود. شناخت پیش بینی زمان رخداد این عارضه در افراد دیابتی از اولویت های بهداشتی جامعه است، هدف این مطالعه تعیین احتمال تجمعی رخداد رتینوپاتی دیابت با استفاده از آنالیز بقا بود.
مواد و روش هااین مطالعه از نوع کوهورت تاریخی به روش آنالیز بقا بوده که به صورت توصیفی تحلیلی در سال 1399 انجام شد. حجم نمونه لازم 410 بیمار برآورد شد. داده ها با استفاده از نرم افزار Spss -v22 و با استفاده از آزمون های توصیفی و روش کاپلان مایر و مدل خطرات متناسب کاکس بقا تحلیل شد.
یافته هابه طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که 103 نفر (13/25 درصد) از مراجعین مبتلا به رتینوپاتی بودند. میانه زمان بقاء(ماه) با متغیرهای وضعیت ازدواج، قند خون ناشتا، مصرف دخانیات، هموگلوبین A1c و چربی خون ارتباط دارد (05/0>P). متغیر های قند خون ناشتا، A1C و قند خون دو ساعته در مدل نهایی رگرسیون کاکس باقی مانده اند.
نتیجه گیرییافته های این مطالعه نشان داد شیوع رتینوپاتی در شهر زاهدان نسبتا بالا بوده و تاثیر بسزایی درکاهش زمان بقا عوارض دارد. توصیه می گردد که بیماران دیابتی قند خون و چربی خون خود را به طور دقیق کنترل نمایند. کنترل دیابت، افزون بر کاهش مرگ و میر ناشی از دیابت می تواند بار ناشی از دیگر بیماری ها را بکاهد.
کلید واژگان: دیابت, عوارض, آنالیز بقاء, رتینوپاتی}Journal of Diabetes Nursing, Volume:11 Issue: 2, 2024, PP 2104 -2117IntroductionDiabetes is a common disease that causes eye complications and leads to vision loss and blindness. Diabetic retinopathy is one of the main causes of blindness in the world and the most common cause of new cases of blindness. Predicting the occurrence time of this complication in diabetic people is one of the health priorities of society. The purpose of this study was to determine the cumulative probability of the occurrence of type II diabetes retinopathy using survival analysis in Zahedan City, Iran.
Materials and MethodsThis was a historical cohort study using the survival analysis method, which was carried out descriptively and analytically on 410 patients in 2019. Data were calculated using SPSS22 software and descriptive tests, followed by the Kaplan-Meier method and the Cox proportional hazards model of survival.
ResultsThe results of this study showed that 103 (25.13%) patients had retinopathy. The median survival time (months) of the occurrence of cardiac complications was related to marital status, fasting blood sugar, smoking, hemoglobin A1c, and blood lipids (P<0.05). The variables of fasting blood sugar, A1c, and two-hour blood glucose remained in the final model of the multiple Cox regression.
ConclusionThe findings of the current research showed that the prevalence of retinopathy in the studied population was relatively high and had a significant effect on reducing survival time. Therefore, it is necessary to make interventions in lifestyle changes, and regular control of blood pressure, cholesterol, and blood sugar to prevent the disease and reduce complications related to diabetes
Keywords: Complications, Diabetes, Retinopathic, Survival analysis} -
زمینه و هدف
کووید 19، در سال های اخیر مهم ترین تهدید سلامت بوده و جمعیت های توسعه نیافته روستایی در برابر خطرات بیماری از جمله مرگ، آسیبپذیرتر هستند. این مطالعه با هدف بررسی رفتارهای پیشگیری از کووید 19 بر اساس مدل توسعه یافته موازی در جمعیت های روستایی منطقه سیستان انجام شد.
مواد و روش هااین مطالعه مقطعی در دوره زمانی فروردین تا شهریور 1401 بر روی 900 نفر از روستاییان 65-18 سال منطقه سیستان با استفاده از نمونه گیری تصادفی چند مرحلهای انجام شد. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه ای که روایی و پایایی آن با نظر متخصصان و تست آلفای کرونباخ تایید شده بود انجام گرفت. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، فراوانی و درصد) و آمار تحلیلی (آزمون های کای دو، تی مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی) در نرم افزار نسخه 21 SPSS در سطح معناداری 05/0>P تجزیه وتحلیل شدند.
یافته هامشارکت کنندگان در حیطه های آگاهی، حساسیت، شدت، خودکارآمدی، اثربخشی پاسخ درکشده و رفتار به ترتیب 86/75، 81/49، 81/91، 78/85، 79//74و 82/86 درصد نمره کل را کسب کرده بودند. اکثریت افراد (54/6%) در فرآیند کنترل ترس قرار داشته و کارآمدی درک شده 12% رفتارهای پیشگیری از کووید 19 را پیش بینی می کرد (p<0/05).
نتیجه گیرینتایج نشان داد که افراد مورد مطالعه از ارزیابی مقابله ضعیفتری نسبت به ارزیابی تهدید برخوردار بودند و اکثریت آن ها در فرآیند کنترل ترس قرار داشتند. لذا برای ترغیب افراد برای انجام اقدامات پیشگیرانه از بیماری، انجام مداخلات آموزشی در جهت ارتقای ارزیابی مقابله ضروری است.
کلید واژگان: رفتار, کارآمدی, کووید 19, جمعیت روستایی}Background and ObjectivesThe covid-19, in recent years, has been the most important health threat and underdeveloped rural populations are more vulnerable to disease, including death. This study was conducted aimed the investigating the preventive Covid19 behaviors according to Extended Parallel Process Model in rural populations.
Materials and MethodsThis cross-sectional study was conducted from April to September 2022 on 900 villagers’ population with 18-65 years old ages in Sistan region using a multi-stage random sampling method. The data were collected by a questionnaire whose validity and reliability were confirmed by a specific expert panel and Cronbach's alpha test. The data were analyzed using descriptive statistics (mean, standard deviation, frequency, and percentage), and analytical statistics (chi-square tests, independent t test, and Pearson correlation coefficient test and linear regression) in SPSS software version 21.
ResultsThe Participants in the terms of knowledge, the perceived susceptibility, perceived severity, self-efficacy, perceived response efficacy, and behavior erned respectively, the 86.75, 81.49, 81.91, 78.85, 79.74, and 82.86 percent of the total scores. The majority of subjects (54.6%) were in the fear control process, and the perceived efficiency predicted 12% of the Covid-19 preventive behaviors (p<0/05).
ConclusionThe results showed that the participants had a weaker coping appraisal than the threat appraisal and the majority of them were in the process of fear control. Therefore, in order to encourage people to take preventive measures against the disease, it is necessary to carry out educational interventions in order to improve the appraisal of coping.
Keywords: Behavior, Efficacy, Covid-19, Rural Population} -
با هدف بررسی تاثیر تنش خشکی و شوری بر رنگیزههای فتوسنتزی و غلظت عناصر نعناع فلفلی و نیز تاثیر محلولپاشی سلنیوم بر آنها، آزمایشی به صورت اسپیلیت در زمان و با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی در تربت جام و در سال 1399 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری در 3 سطح (0S1=، 50S2= و 100S3= میلی مولار کلرید سدیم)، تنش آبی در 3 سطح (100=I1، 75 =I2 و 50 =I3 درصد نیاز آبی) و سلنیوم در 2 سطح (صفر و پنج میلی گرم بر لیتر سلنات سدیم) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح تنش خشکی و شوری، از میزان کلروفیل a، b و کل و کارتنوییدها کاسته شد. همچنین با انجام محلول پاشی سلنیوم، بهترتیب 53/5، 10/6 ، 59/7 و 10/8 درصد به میزان کلروفیل a، b و کل و کارتنوییدها در گیاه نعناع فلفلی افزوده گردید. بررسی تاثیر تنش خشکی و شوری بر غلظت عناصر موجود در نعناع فلفلی نشان داد که با افزایش تنش خشکی از I1 به I2 و I3 ، غلظت آهن به ترتیب 61/6 و 59/68، غلظت روی به ترتیب 09/9 و 8/181، غلظت سدیم به ترتیب 39/26 و 93/62 و غلظت پتاسیم به ترتیب 91/11 و 77/12 درصد افزایش و با افزایش تنش شوری از S1 به S2 و S3 ، از میزان غلظت آهن به ترتیب 94/19 و 81/27 و از میزان غلظت روی به ترتیب 10/87 و 57/83 درصد کاسته و میزان غلظت سدیم از 45/8 به ترتیب به 87/21 و 67/123 میلیگرم بر گرم افزایش یافت. همچنین با افزایش تنش شوری از S1 به S2 و S3 ، میزان غلظت پتاسیم به ترتیب 17/2 درصد افزایش و 55/21 درصد کاهش یافت. نتایج نشان دهنده موثر بودن سلنیوم در کاهش اثرات تنش شوری و خشکی و تاثیر آن بر رنگیزههای فتوسنتزی و غلظت عناصر در نعناع فلفلی میباشد.
کلید واژگان: آهن, پتاسیم, روی, سدیم, کلروفیل}In order to investigation of influence drought stress and salinity stress on photosynthetic pigments and concentration of elements of Mentha piperita L and influence foliar spraying of selenium, an experiment of split in time and with three replications was performed in research greenhouse in Torbat-e Jam region, Iran and in during 2020, including three levels of Salinity (S1=0, S2=50 and S3=100 mmol NaCl), three levels of irrigation (I1=100, I2=75 and I3=50 percent of water requirements) and two levels of selenium (0 and 5 mgrperlit Na2SeO4). results showed that with increasing level of drought and salinity stresses, chlorophyll a, b and total and carotenoids decreased. Also, foliar spraying of selenium (5 mgr/lit Na2SeO4), respectively, 5/53, 6/10, 7/59 and 8/10 percentage was added to chlorophyll a, b and total and carotenoids in Mentha piperita L plant. Investigating effect of drought and salinity stresses on the concentration of elements in Mentha piperita L plant showed that with increasing level of drought stress from I1 to I2 and I3 , concentration of iron respectively, 6/61 and 68/59, concentration of zinc respectively, 9/09 and 181/8, concentration of sodium respectively, 26/39 and 62/93 and concentration of potassium respectively, 11/91 and 12/77 were added and with the increasing of salinity stress from S1 to S2 and S3, from concentration of iron, respectively, 19/94 and 27/81, and from concentration of zinc respectively, 87/10 and 83/57 percentage decreased and concentration of sodium from 8/45 to 21/87 and 123/67 mg/gr increased respectively. Also, with increasing level of salinity stress from S1 to S2 and S3, concentration of potassium respectively, 2/17 percentage increased and 21/55 percentage decreased. results showed that selenium is effective in reducing the effects of salinity and drought stresses and on photosynthetic pigments and concentration of elements in Mentha piperita L plant.
Keywords: Chlorophyll, Iron, Potassium, Sodium, zinc} -
در این پژوهش عمق مناسب جهت آبیاری کامل و کم آبیاری پرتقال تعیین و تاثیر آن بر بهره وری آب و درآمد بررسی شد. همچنین تغییرات این اعماق نسبت به قیمت آب آبیاری و میوه مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور ابتدا تابع تولید پرتقال بر اساس میزان آب آبیاری و آب کاربردی به دست آمد. سپس عمق مناسب آبیاری کامل و کم آبیاری با هدف بیشترین درآمد خالص از واحد سطح باغ و بیشترین درآمد خالص از واحد آب کاربردی به روش انگلیش محاسبه گردید. نتایج نشان داد که برای سطح آبیاری 100 درصد، عمق مناسب آبیاری 5/186 میلی متر و عمق مناسب آب کاربردی 6/315 میلی-متر است. اما عمق بهینه کم آبیاری به دو عامل بستگی دارد که شامل میزان کمبود منابع آبی و محدودیت سطح باغ می باشد. به طوری که اگر محدودیت آب کم باشد، عمق مناسب، عمق بهینه کم آبیاری است که هرچند موجب 4 درصد کاهش درآمد خالص در واحد سطح باغ می شود، اما موجب کاهش مصرف آب آبیاری به میزان 26 درصد و افزایش درآمد خالص بر واحد آب آبیاری به میزان 16 درصد می شود. اگر محدودیت آب شدید باشد، استفاده از عمق بهینه کم آبیاری معادل، مناسب تر است. در این حالت، درآمد خالص بر واحد سطح باغ 17 درصد کاهش می یابد. اما مصرف آب آبیاری 46 درصد کمتر می شود. همچنین نتایج نشان داد استفاده از اعماق بهینه کم آبیاری و کم آبیاری معادل موجب افزایش بهره وری آب به میزان 26 و 44 درصد می شوند. از طرفی دیگر، در شرایط کم آبی، اگر محدودیت زمین وجود نداشته باشد، استفاده از عمق کم آبیاری بهینه بیشترین درآمد خالص بر واحد زمین را ایجاد می نماید. همچنین نتایج نشان داد که درآمد خالص و اعماق بهینه کم آبیاری نسبت به قیمت آب آبیاری حساس نیستند. اما به شدت به قیمت میوه حساساند که باعث میشود میوه نقش مهمتری را نسبت به آب در درآمد خالص ایجاد نماید.
کلید واژگان: بهره وری آب, پرتقال, تابع تولید, درآمد خالص, کم آبی}IntroductionThe use of drip irrigation systems for citrus orchards has become a standard method. Economically, drip irrigation is cost-effective for many fruit trees. But only using these systems cannot improve water productivity or net income, and the suitable irrigation water depth should be determined based on production-water and cost-water relationships. Deficit irrigation is one of the appropriate ways to optimize water use in water limitation conditions. However, its economic effects should be evaluated. The optimum applied water depths are used to enhance the product or the net income in water limiting conditions. Therefore, as the first step, the water-production and water-cost functions must be prepared. Production-water function is a quadratic function that relates production to the amount of applied water during the irrigation season. The cost-water function is a linear function that relates total production costs to total applied water. By optimizing these functions, the optimal depth of irrigation water is obtained. English method is an appropriate method to determine the optimal irrigation water depth, which is based on water-production and water-cost functions.
MethodsIn order to determine water-production and water-cost functions, an experiment was conducted in an orange orchard in Sari. The trees were 25-year-old Thomson Navel oranges spaced in 6×6 meters, which were drip irrigated. The climate in the study area was mild with hot and humid summers and humid and mild winters. Four irrigation levels including 100, 80, 65 and 50% of irrigation water depth were applied in 5 replications. To determine the irrigation water depth, soil moisture was measured and the amount of irrigation water depth (D) and irrigation volume (V) were calculated. Applied water was considered in two cases. In the first case, irrigation water was considered as the applied water, and in the second case, irrigation water plus precipitation was considered as the applied water. Then, the optimal irrigation water depths were determined by mathematical optimization. Next, the economic evaluation of these optimal depths was carried out using 6 indices. It is worth mentioning that in deficit irrigation, the water use per unit of area (one hectare) is reduced compared to the full irrigation, and therefore the irrigated area will be more than one hectare. Thus, the amount of equivalent production and equivalent net income per unit of land increase.
ResultsThis study showed that when water is not limited, applying full irrigation 〖"(W" 〗_"m" ) provides the highest amount of net income per unit of land. In water and land limiting conditions, if the water limitation is mild, using the optimum depth in water limiting condition 〖"(W" 〗_"w" ) leads to a 26 percent reduction in irrigation water use, which causes a 4 percent decrease in net income per unit of land. But it increases net income per unit of irrigation water by 16 percent. In addition, if the water limitation is severe, it is more useful to apply the equivalent optimum applied water depth 〖"(W" 〗_"ew" ). Although it causes a 17 percent decrease in net income per unit of land, it causes a 46 percent decrease in irrigation water use. Furthermore, when precipitation occurs, the sum of irrigation water and precipitation should be considered as applied water. However, in order to evaluate the effect of deficit irrigation, only irrigation water should be considered to determine the equivalent irrigated area. Therefore, in water limiting condition, if land is not limited, the use of 〖"(W" 〗_"ew" ) leads to the highest net income per unit of land. Because by using 〖"(W" 〗_"ew" ), more area can be irrigated. In addition, the highest water productivity is obtained from the optimal depth under water limiting conditions ("W" _"w" and W_ew). On the other hand, according to the current prices of fruit and water, the net income and optimal depth of applied water are not sensitive to the price of irrigation water. However, they are highly sensitive to the price of fruit. This is due to the large difference in the price of fruit compared to the price of water, which makes production play a more important role than water on the net income. Overall, the use of optimal depths in water limiting conditions can be a suitable solution to overcome the problems of water scarcity in Iran. Moreover, return on investment (ROI) is a key factor along with technical analysis that experts should consider in order to provide an acceptable irrigation schedule for farmers.
Keywords: Net income, oranges, Production Function, Water productivity, Water scarcity} -
با توجه به بحران کمبود آب و تامین مواد غذایی، کم آبیاری اقدامی غیرقابل اجتناب و فراگیر در تمام ابعاد کشاورزی خواهد بود به ویژه در باغ های متراکم که باهدف افزایش کمی و کیفی محصول، مصرف آب و سایر نهاده ها را افزایش می دهد. بهره وری آب شاخصی است که محصول تولیدشده را به ازای مصرف آب آبیاری نشان می دهد. سیب به عنوان یکی از مهم ترین محصولات باغی و صادراتی کشاورزی کشور محسوب می شود. اخیرا باغداران سیب به طور فزاینده ای از شبکه سایه بان برای مقابله با مخاطرات آب و هوایی استفاده می کنند بنابراین این پژوهش برای بررسی تاثیر کم آبیاری و شبکه سایه بان بر بهره وری آب و کمیت و کیفیت میوه سیب انجام شد. پژوهش حاضر در باغ متراکم سیب (رقم گلدن دلیشز) مزرعه ی نمونه ی آستان قدس رضوی طی سال زراعی 1400 صورت پذیرفت که به صورت آزمایش اسپیلت پلات بر پایه ی طرح بلوک های کامل تصادفی (کرت اصلی تیمارهای آبیاری: تیمار شاهد (FI)، تیمار کم آبیاری تنظیم شده (RDI) و کم آبیاری مداوم (SDI) و کرت فرعی: وجود (S) و عدم وجود (N) شبکه سایه بان) با چهار تکرار انجام شد. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش کم آبیاری تنظیم شده (RDI)، 15% مصرف آب آبیاری را کاهش داد و فقط 7% کاهش عملکرد و 3% کاهش رشد میوه را در پی داشت درحالی که بهره وری آب ، سفتی بافت میوه، شاخص طعم، قند کل، ظرفیت آنتی اکسیدانی و فنل کل را نسبت به تیمار شاهد افزایش داده و آب میوه را تغییر نداده است، هم چنین وجود شبکه سایه بان مصرف آب را 14% کاهش و عملکرد را 9% افزایش داده است؛ کم آبیاری مداوم (SDI) باوجود کاهش 40% مصرف آب آبیاری، دارا بودن بالاترین مقدار بهره وری آب و بهبود برخی از خصوصیات فیزیکوشیمیایی اما وزن میوه، رشد میوه و عملکرد را به شدت کاهش داد.کلید واژگان: سیب (رقم گلدن دلیشز), بهره وری آب, کم آبیاری مداوم (SDI), کم آبیاری تنظیم شده (RDI)}The lack of water and food supply makes deficit irrigation will be an unavoidable and widespread action in all aspects of agriculture, especially in high density orchard which aims to increase the quantity and quality of the product, it increases the consumption of water and other inputs. Water productivity is an indicator that shows the product produced per irrigation water consumption. Apple is considered as one of the most important garden and agricultural export products of the country. Recently, apple gardeners are increasingly using shade nets to deal with weather hazards, so this study was conducted to investigate the effect of deficit irrigation and shade nets on water productivity and the quantity and quality of apple fruit.The present research was conducted in the high density apple orchard (cv. Golden Delicious) of Astan Quds Razavi sample farm during during 2021, which was set up as a split plot experiment based on a randomized complete block design (the main plot of irrigation treatments: Full Irrigation treatment (FI),Regular Deficit Irrigation treatment(RDI) and Sustained Deficit Irrigation (SDI) and sub plot: presence (S) and absence(N) of shade net) with four replications.According to the results obtained from this research, (RDI) reduced water consumption by 15% ,7% yield and 3% fruit growth. While the water productivity, firmness, maturity index, total sugar, antioxidant and total phenol increased compared to the control treatment and did not change the fruit juice, also the presence(S) of shade net reduced water consumption by 14% and It has increased yield by 9%. Despite reducing irrigation water consumption by 40%, having the highest amount of water productivity and improving some physicochemical characteristics, sustained deficit irrigation (SDI) severely reduced fruit weight, fruit growth and yield.Keywords: apple (cv. Golden Delicious), Water productivity, Regulated Deficit Irrigation. Sustained Deficit Irrigation}
-
تنش شوری و خشکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان محسوب میشوند. سلنیوم به عنوان یکی از عناصر مفید در برابر اثرات مخرب تنشها شناخته میشود. به منظور بررسی اثر تنشهای آبی و شوری بر بهرهوری آب و بعضی خصوصیات گیاه نعناع فلفلی در حضور سلنیوم، آزمایشی به صورت اسپیلیت در زمان در منطقه تربت جام و در سال 1399 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل 2 سطح چین (چین اول، چین دوم)، 3 سطح آبیاری (100، 75 و 50 درصد نیاز آبی)، 3 سطح شوری (0، 50 و 100 میلی مولار کلرید سدیم) و دو سطح سلنیوم (0 و 5 میلیگرم بر لیتر سلنات سدیم) بود. نتایج پژوهش حاضر بیانگر کاهش وزن تر و خشک، ارتفاع، تعداد برگ و گره در شرایط اعمال تنش خشکی و شوری میباشد. به طور کلی وزن تر و خشک، ارتفاع، تعداد برگ و گره، درصد اسانس و بهره وری آب در چین اول بیشتر از چین دوم بود. همچنین محلول پاشی برگی سلنیوم به میزان 5 میلیگرم بر لیتر، موجب افزایش خصوصیات فوق و نیز افزایش تحمل گیاه در برابر تنش شوری و خشکی گردید. نتایج نشان داد که با افزایش به ترتیب تنش خشکی و شوری، بهره وری آب افزایش و کاهش مییابد. همچنین با اعمال تنشهای ملایم خشکی در قالب کم آبیاری، درصد اسانس افزایش یافته و سپس با اعمال تنش به نسبت شدید، درصد اسانس کاهش مییابد. همچنین نتایج حاکی از این بود که استفاده از آب شور در شرایط اعمال تنش خشکی، موجب تشدید کاهش وزن خشک و تر، تعداد گره و درصد اسانس گردید.
کلید واژگان: تنش خشکی, تنش شوری, سلنیوم, بهره وری آب, چین برداشت}Drought and salinity stress are the most important limiting factors for plant growth. Selenium has been introduced as one of the useful elements against the destructive effects of stress. To the investigation of influence salinity and drought stress on water productivity and some characteristics of Mentha piperita L in the presence of selenium, an experiment on the split in time was performed in the Torbat-e Jam region, Iran in 2020, including two levels of cut (cut1 and cut2), three levels of irrigation (including full irrigation (100% of water requirement) = I1, I2=75% I1 and I3= 50% I1), three levels of Salinity (0, 50 and 100 mmol NaCl) and selenium factor in 2 levels (0 and 5 mg/l Na2SeO4). The result showed that fresh and dry weight, plant height, the number of leaves per plant, and the number of nodes decrease under salinity and drought stress. Generally fresh and dry weight, plant height, number of leaves per plant, number of nodes, Essential Oil percentage, and water productivity in the first cut was more than in the second cut. Also, foliar spraying of selenium (5 mgr/lit Na2SeO4) increased the above characteristics and also increased plant resistance against salinity and drought stress. The result showed with increasing salinity and drought stress respectively water productivity increased and decreased. the result showed that the percentage of essential oil increased by applying mild stresses in the form of deficit irrigation and then by applying intense stress, the percentage of essential oil decreased. Also result showed that the use of saline water in the conditions of drought stress caused intensification of reduction in fresh and dry weight, number of nodes and percentage of essential oil.
Keywords: salinity stress, Drought stress, selenium, Water productivity, Cut} -
در سال های اخیر استفاده از گیاه کینوا به دلیل شرایط مساعد کشت در شرایط سخت آب و هوایی گسترش یافته است و با توجه به اینکه ایران در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد کشت این گیاه حایز اهمیت است. در تحقیق حاضر جهت بررسی اثر سطوح مختلف تنش آبی و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کینوا رقم Giza-1، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی و بر پایه کشت گلدانی با سه تکرار در سال 1398 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. در این پژوهش فاکتور تنش آبی دوره ای شامل 4 سطح (بدون تنش (شاهد)، تنش در کل دوره رشد، تنش در دوره گلدهی و تنش در دوره دانه بستن) و فاکتور کود نیتروژن نیز شامل 3 سطح (0، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) بود. لازم به ذکر است که برای اعمال تنش در دوره های مختلف رشدی، آبیاری به میزان 50 درصد ظرفیت زراعی خاک در اختیار گیاهان قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد تیمار تنش آبی روی ارتفاع، تعداد شاخه های فرعی، طول سنبله، عرض سنبله، قطر ساقه، عملکرد دانه (8/134 گرم) و بهره وری آب (27/0 کیلوگرم بر مترمکعب) در سطح یک و روی تعداد سنبله در سطح 5 درصد معنی دار بوده است. همچنین اثر متقابل تنش آبی و کود نیتروژن روی تعداد سنبله، قطر ساقه، عملکرد دانه در سطح یک درصد و بهره وری آب در سطح 5 درصد معنی دار شده است. به طورکلی، بیشترین میزان عملکرد دانه در تیمار بدون تنش و شرایط آبیاری به میزان 450 میلی متری و استفاده از 50 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن مشاهده شد. بهترین تابع تولید عملکرد- آب مصرفی- نیتروژن که بر روی گیاه کینوا رقم Giza-1 در شرایط این پژوهش می توان برازش داد، بر اساس شاخص های آماری مورد استفاده و رتبه بندی توابع، تابع خطی (Y=-0.835+0.034 I + 0.012 N) است.کلید واژگان: تابع تولید, صفات مورفولوژیکی, بهره وری آب, کم آبیاری}In recent years, the quinoa plant has been used extensively due to its favorable cultivation conditions in harsh climates. The cultivation of this plant is important given that Iran is located in an arid and semi-arid region. In the present study, the effects of different levels of water stress and nitrogen fertilizer were investigated on the yield and yield components of quinoa cultivar Giza-1. A factorial experiment in a completely randomized design based on potted planting with three replications was conducted in the research greenhouse at the Ferdowsi University of Mashhad in 2019. Periodic water stress factor consisted of four levels (without stress (control), stress in the total growth period, stress during the flowering stage, and stress during grain filling stage) and nitrogen fertilizer factor comprised three levels (0, 50, and 100 kg ha−1). To apply stress in different growth periods, the plants were irrigated at 50% of soil field capacity. The results of mean comparisons indicated that height, the number of offshoots, spike length, spike width, stem diameter, grain yield (GY, 134.8 g), and water use efficiency (WUE, 0.27 kg/m3) were significantly affected by water stress at 1% level and the number of spikes at 5% level. The interaction of water stress and nitrogen fertilizer significantly influenced the number of spikes, stem diameter, and GY at the 1% level and WUE at the 5% level. Overall, the highest GY was observed without stress treatment under irrigation at 450 mm and using 50 kg ha−1 of nitrogen fertilizer. The best yield-water-nitrogen production function is a linear function (Y = -0.835 + 0.034 I + 0.012 N) that can be fitted on quinoa cultivar Giza-1 based on the applied statistical indices and ranking of functions in the conditions of this study.Keywords: Deficit irrigation, Morphological traits, Production Function, Water Use Efficiency}
-
با توجه به افت کمی و کیفی منابع آب، طبعا بهینهسازی مصرف آب در بخش کشاورزی ضروری است. یکی از روشهای بهینهسازی مصرف آب در کشاورزی به خصوص در مناطق خشک، استفاده از توابع تولید آب - شوری - عملکرد میباشد. همچنین عنصر سلنیوم به عنوان یک پایین آورنده استرس عمل مینماید، لذا این مطالعه به منظور پیشبینی عملکرد گیاه نعناع فلفلی و تعیین توابع تولید بهینه در شرایط تنش شوری و خشکی در حضور سلنیوم، در منطقه تربت جام اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت در زمان در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار شامل دو سطح چین (چین اول، چین دوم)، 3 سطح آبیاری (100، 75 و 50 درصد نیاز آبی)، 3 سطح شوری (0، 50 و 100 میلی مولار کلرید سدیم) و دو سطح سلنیوم (0 و 5 میلیگرم بر لیتر سلنات سدیم) اجرا گردید. داده های عملکرد (عملکرد دو چین جهت برآورد بهتر، با هم تجمیع شد) یکبار در حضور سلنیم به میزان 5 میلیگرم بر لیتر سلنات سدیم و یکبار در شرایط عدم حضور سلنیوم، بر فرم های مختلف توابع تولید (خطی ساده، خطی لگاریتمی، درجه دوم و نمایی) برازش داده شد و پس از آنالیز حساسیت، تابع بهینه تولید نعناع فلفلی تعیین گردید. نتایج نشان داد که ضریب تعیین (R2) برای عملکرد در حضور سلنیوم توسط توابع درجه دوم، متعالی، خطی ساده و کاب داگلاس به ترتیب 0.986، 0.969، 0.946 و 0.899 و در شرایط عدم حضور سلنیوم توسط توابع فوق به ترتیب 0.998، 0.968، 0.959 و 0.859 بود. بر اساس نتایج این تحقیق، تابع تولید درجه دوم به عنوان تابع تولید بهینه برای عملکرد گیاه نعناع فلفلی هم در حضور سلنیوم و هم عدم حضور سلنیوم، در منطقه تربت جام، قابل توصیه میباشد. همچنین نتایج اثر ساده سلنیوم بر بهرهوری آب نشان داد که بهرهوری آب در حضور سلنیوم 17.81 درصد بیشتر از مقدار آن در عدم حضور سلنیوم میباشد.
کلید واژگان: توابع تولید, سلنیوم, تنش شوری, تنش خشکی, بهره&lrm, وری آب}Water scarcity particularly in arid and semi-arid areas has been threatening food security for millions of people. Considering that Iran is located in an arid and semi-arid zone and crop production is not possible without irrigation management. In areas where crops are irrigated management and proper planning are necessary for optimal use of water. Due to the quantitative and qualitative decline of groundwater resources, it is essential to optimize water use in agriculture. One of the methods to optimize water use in agriculture, especially in arid regions, is to use yield-water-salinity functions. Also, Selenium has been introduced as one of the useful elements against the destructive effects of salinity and water stresses. Peppermint with the scientific name Mentha piperita L is one of the medicinal and aromatic plants whose essential oil has many medicinal, food, cosmetic and health uses. Given that salinity stress and drought stresses are serious issues and problems in arid regions, in such conditions, it is very important to predict crop performance under drought and salinity conditions.Therefore, this study was performed for the prediction of Mentha piperita L yield and the determination of optimal production function under salinity and water stress conditions in a research greenhouse in the Torbat-e Jam region.One of the other innovations of this research is the investigation of the effect of selenium on these production functions and also on water productivity, with the assumption of increasing plant tolerance against salinity and drought stress.An experiment of the split in time was performed in a completely randomized block design with three replications including two levels of cut (cut1 and cut2), Salinity factor in 3 levels (0, 50, and 100 mmol NaCl, three levels of irrigation (including full irrigation (100% of water requirement) = I1, I2=75% I1 and I3= 50% I1), and selenium factor in 2 levels (0 and 5 mg/lit Na2SeO4).To properly establish the plants, the plants were irrigated every other day for two weeks after the transfer of the rhizomes, then as soon as the emergence of new leaves, the pots were treated with sodium selenate (Na2SeO4) in the form of foliar spraying with concentrations of 0 and 5 mg/l, foliar spraying was done three times every other day, and 24 hours after the last foliar spraying, plants under other treatments (salinity and drought stress) were placed. Salinity treatments were added to the pots from the lowest amount and higher concentrations were added gradually over several days. To determine water requirement was used Class A evaporation pan and water treatments were applied based on it. To calculate the water requirement, plant coefficients of peppermint were determined for the initial, development, and middle growth stages, respectively, 0.69, 1.03, and 1.27. 30 days after the application of salinity stress and drought stress, the first cut was done, for a more detailed investigation, the second cut was done 45 days after the first cut.Yield data of Mentha piperita L (yield of two cuts gathered for better estimation together), once in the presence of selenium and once in the absence of selenium were fitted to different production functions including simple linear, Cobb-Douglas, quadratic, and transient models and the optimum one was determined after sensitivity analysis. The results showed that the coefficient of determination (R2) for estimation of the yield in the presence of selenium by quadratic, transcendental, simple linear, and Cobb-Douglas functions were 0.986, 0.981, 0.946, and 0.897, respectively. In the absence of selenium these coefficient were 0.998, 0.995, 0,959 and 0/871, respectively. According to the results of this research, the quadratic production function is recommended as the optimal production function for the yield of Mentha piperita L in the presence and absence of selenium in the Torbat-e Jam region. Therefore, to optimize the agricultural water consumption for the peppermint plant, it is suggested to use the quadratic production function in this region. Also, the results of the statistical parameters show a higher accuracy of the fitted function in the absence of selenium than in the presence of selenium.Also, the results showed water productivity in the presence of selenium was 17.81% higher than its value in the absence of selenium. It can be concluded that Selenium increases water productivity.
Keywords: Production functions, Selenium, salinity stress, drought stress, Water productivity} -
در سال های اخیر محدودیت منابع آب و انرژی و استفاده نامطلوب و غیر اقتصادی از آنها، عامل اصلی و محدودکننده توسعه کشور بوده است. از یک طرف جمعیت و بخش های مرتبط با آن، رشد چشم گیری داشته است. از طرف دیگر، حرکت رو به رشد بخش های مختلف مصرف کننده، لزوما با توسعه منابع آب همسو نبوده است. به عبارت دیگر، افزایش تقاضا برای آب و انرژی در کشور با تخریب شدید کمی و کیفی منابع آب همراه بوده است. همچنین اقلیم خشک و نیمه خشک حاکم بر کشور و کمبود بارش ها و در نتیجه کمبود منابع آب موجب ایجاد چالش برای توسعه پایا شده است. یک ابزار مدیریتی جهت کنترل کمی و کیفی منابع آب، استفاده از ابزارهای مدیریتی برخط و به روز و استفاده از آنها در قالب رصدخانه آب و انرژی جهت مدیریت بهینه منابع و مصارف است؛ و همواره بر این نکته تاکید شده که پایش و ارزیابی برخط1 منابع و مصارف آب، کلید موفقیت مدیریت آب خواهد بود. در راستای مدیریت بهینه و ارزیابی برخط منابع و مصارف آب در بخش های مختلف توسعه رصدخانه آب و انرژی می تواند ضمن بهبود «وضعیت داده و اطلاعات»، شرایط مناسبی از جهت «برنامه ریزی»، «مدیریت پویا» و «نحوه تعامل با سازمان های مرتبط» ایجاد نماید. چنین زیرساختی موجب کاهش و یا حذف وضعیت ناکارآمد اطلاعات از لحاظ پراکندگی، تعدد، تناقص، عدم انسجام و... و نهایتا سرگردانی تصمیم گیران خواهد شد. همچنین می توان با اعمال سناریوهای برخط در شرایط زمانی و مکانی خاص، امکان کاهش یا افزایش تخصیص آب به واحدهای مختلف را فراهم نمود. علاوه بر آن، ضمن بهینه سازی منابع و مصارف، موجب توجه به آستانه مخاطرات گردید. سازمان آب و برق خوزستان طی خشک سالی های دهه گذشته، رویکرد خود را در توزیع آب به تدریج از مدیریت عرضه (تامین) که با بهره وری پایین همراه بود، به مدیریت تقاضا (مصرف) معطوف نمود. به عنوان مثال در شرایط خشک سالی مشابه سال 1392 در حوضه کرخه، توزیع آب در رودخانه با اولویت مدیریت عرضه صورت می گرفت. بدین صورت که هنگام رهاسازی جریان از سد مخزنی در بالادست، کنترل برداشت ها (مصارف) در رودخانه پایین دست سد به علت فقدان ابزارهای لازم (پیشخوان های مدیریتی و...) صرفا با استفاده از تجارب و قضاوت های مدیران و کارشناسان مربوطه و با تاخیر صورت می گرفت و چنانچه یک نقطه از رودخانه با کمبود آب مواجه می شد، این کمبود عمدتا از طریق افزایش رهاسازی جریان از سد (تامین از منبع) جبران می شد؛ اما از سال 1395 و به ویژه در خشک سالی های اخیر، رویکرد سازمان در توزیع آب به مدیریت مصرف تغییر یافت و به تدریج طی دو سال گذشته، زیرساخت و شرایط لازم برای این نوع مدیریت ایجاد شد، به طوری که در خشک سالی تابستان 1400، رویکرد جدید از طریق: (1) توسعه و پیاده سازی پیشخوان مدیریت منابع و مصارف آب در رودخانه ها، (2) پایش روزانه منابع و مصارف به منظور تعیین میزان انحراف از برنامه ریزی انجام شده و (3) تدوین برنامه اقدام برای پاسخ به وضعیت های خارج از برنامه، به طور کامل پیاده سازی و اجرا گردید. در خشک سالی تابستان 1400، مدیریت توزیع آب با رویکرد جدید در رودخانه کرخه در محدوده پایین دست سد مخزنی اعمال شد که طی آن از طریق کنترل مصارف، کاهش قابل توجهی در تلفات آب در طول رودخانه صورت گرفت و بین منابع و مصارف، تعادل مناسبی برقرار شد. مقایسه حجم آب توزیع شده با رویکرد قدیمی (مدیریت عرضه) در شرایط خشک سالی تابستان 1392 و حجم آب توزیع شده با رویکرد جدید (مدیریت مصرف) در شرایط خشک سالی تابستان 1400 نشان می دهد که اعمال رویکرد جدید در سطح 34272 هکتار از اراضی کشاورزی تحت کشت تابستانه در محدوده ذکرشده، ضمن افزایش بهره وری باعث صرفه جویی آب به میزان 692 میلیون مترمکعب شد. این کار، نوآوری و تجربه منحصربه فردی بود که لازمه آن اهتمام مدیریت و رهبری جهت اجرای حکمرانی داده (ایجاد یکپارچگی و تمرکز در داده ها، اطلاعات، هماهنگی ها و تصمیم گیری ها، تعریف فرآیندها، آستانه ها، برنامه ها و بهره گیری از ابزارها و فن ها) بود که به ابتکار مدیران ارشد سازمان آب و برق خوزستان و همکاری موثر معاونت های تخصصی در مجموعه رصدخانه آب و انرژی خوزستان به عنوان پایلوت رصدخانه ملی آب ایران فراهم گردید و روش و الگوی جدیدی برای افزایش بهره وری منابع و مصارف آب در سال های آتی و در سطح کشور تهیه شد.
کلید واژگان: بهره وری مصرف آب, حوضه آبریز کرخه, رصدخانه آب و انرژی, منابع آب} -
مفهوم بی تفاوتی به عنوان یکی از آسیب های مهم در مقوله شهروندی مطرح می شود که در جای خود، مانعی جدی در راه رشد مشارکت سیاسی و اجتماعی و توسعه ی ملی است . از این رو، بی تفاوتی زیست محیطی ، یکی از مسایل مهم در حوزه ی شهروندی زیست محیطی است . هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر عوامل جامعه شناختی بر بی تفاوتی زیست محیطی در میان شهروندان شهر رشت است . بدین منظور، این تحقیق به شیوه ی پیمایشی و به مدد استفاده از پرسشنامه انجام گرفت . جامعه ی آماری مورد مطالعه ، کلیه ی افراد بالای 18 سال ساکن رشت و حجم نمونه 390 نفر با روش نمونه گیری چندمرحله ای تعیین گردید. در این پژوهش ، از نظریه ی تلفیقی پاول استرن، به عنوان چارچوب نظری بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بی تفاوتی زیست محیطی شهروندان رشت در حد متوسط رو به پایین است . بی تفاوتی زیست محیطی با نگرش زیست محیطی و دانش زیست محیطی ، احساس مسوولیت ، هنجار اجتماعی و عادت به رفتارهای زیست محیطی رابطه ی معناداری دارد و با افزایش مقدار این متغیرها، بی تفاوتی زیست محیطی کاهش می یابد و متغیر نگرش زیست محیطی بیش از سایرین بر بی تفاوتی تاثیرگذار است . نتیجه تحلیل مسیر نشان می دهد که متغیرهای مستقل توانستند 6/28 درصد از تغییرات بی تفاوتی زیست محیطی را تبیین کنند.کلید واژگان: بی تفاوتی, شهروندی, بی تفاوتی زیست محیطی, شهروندان شهر رشت}
-
این پژوهش با هدف بررسی امکان استفاده از کارآمدی سیستم های استنتاج فازی، در ایجاد نگاشت بین پارامتر های هواشناسی و گیاهی و عملکرد گیاه ذرت نشایی انجام شد. برای انجام کار، از داده های تحقیق با عنوان بررسی و مقایسه آب مصرفی و کارایی مصرف آب در کشت نشایی و کشت مستقیم ذرت فوق شیرین در رژیم های مختلف آبیاری و شبیه سازی آن برای شرایط متفاوت اقلیمی خراسان رضوی که به صورت کرت های خرد شده درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در اراضی زراعی ایستگاه تحقیقاتی طرق استان خراسان رضوی در سال زراعی 94-93 استفاده شد. تیمارها شامل کرت اصلی سه سطح تامین آب معادل 75، 100 و 125 درصد نیاز آبی گیاه و کرت های فرعی شامل دو روش کشت نشا 20 و 30 روزه و کشت مستقیم بود. داده های ورودی و خروجی مربوط به این تیمارها در مدل اکوکراپ استفاده شد. پس از بررسی مدل های موجود و ترکیب های مختلف داده های روزانه اجزا عملکرد و متغیر های مرتبط، 7 مدل فازی برای برآورد عملکرد روزانه گیاه ارایه شد. در این مدل ها عملکرد روزانه محاسبه شده از مدل اکوکراپ به عنوان خروجی مدل در نظر گرفته شد و کارایی مدل ها با استفاده از آماره های ریشه میانگین مربع خطا، خطای انحراف میانگین، ضریب تعیین و معیارهای جاکوویدز و صباغ و همکاران مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مدلهای فازی ارایه شده نشان دادند که، سیستم های فازی قادر به برآورد عملکرد روزانه با دقت قابل قبولی هستند. بطوری که مدل فازی با 9 متغیر ورودی بالاترین همبستگی (0/98)را داشته و با در نظر گرفتن سایر پارامتر های ارزیابی، مدل با 3 پارامتر درصد پوشش گیاهی، شاخص برداشت و میانگین دمای هوای روزانه تطابق بسیار خوبی با مدل اکوکراپ در مرحله آموزش داشت. در مرحله آزمون نیز، مدل فازی با3 پارامتر درصد پوشش گیاهی، شاخص برداشت و میانگین دمای هوای روزانه بهترین تطابق را بدست داد.کلید واژگان: سیستم استنتاج فازی, عملکرد روزانه, مدل AquaCrop, ذرت نشایی}In this study the possibility of using fuzzy inference system efficiency, creating a bridge between meteorological, plant parameters, and Daily Yield, and comparing the accuracy of Daily Yield using these systems were investigated. After analyzing the different models and different combinations of daily meteorological data, seven models for estimating daily Yield were presented. For these models, the calculated Yield from AQUACROP model was considered as a base and the efficiency of other models was evluated using statistical methods such as root mean squared error, error of the mean deviation, coefficient of determination, Jacovides (t) and Sabbagh et al. (R2/t) criteria. an experiment was carried out during the 2014-2015 growing season in the Agricultural Research and Education Center of Khorasane Razavi province using a randomized complete block design with a split plot arrangement and four replications. This experiment was including of three irrigation levels treatments as the main plot and three method of planting treatments (transplanting 20-days, transplanting 30-days and direct seeded) as subplots. From the available data,75 percent was used for training the model and the rest of 25 percent was utilized for the testing purposes. The results derived from the fuzzy models with different input parameters as compared with AQUACROP model showed that fuzzy systems were very well able to estimate the daily Yield.Fuzzy model so that the highest correlation with the 9 input variables (r=0.98) had in mind and evaluate other parameters, the model with2 parameters, match very well with the AQUACROP model had stage training. In the test phase,training phase was very similar results and the model with the second phase of harvest index and canopy cover will get the best match. According to the results of this study it can be concluded that fuzzy model approach is an appropriate method to estimate the daily yield .Keywords: AquaCrop model, Corn, Daily Yield, Fuzzy Inference Systems}
-
اهداف:
اسهال خونی غالبا ناشی از عوامل عفونی (باکتریایی و انگلی) به ویژه گونه های شیگلا یا انتاموبا است که خصوصا در کودکان مرگ و میر زیادی ایجاد می کند. هدف مطالعه حاضر، مقایسه اثر آزیترومایسین و سفیکسیم بر درمان اسهال خونی کودکان مراجعه کننده به مراکز درمانی دانشگاهی شهر زاهدان است.
مواد و روش ها :
در مطالعه تجربی حاضر، 116 کودک 6 ماهه تا 5 ساله مراجعه کننده به مراکز درمانی دانشگاهی شهر زاهدان که تشخیص دیسانتری از سوی متخصص کودکان برای آن ها مطرح شده و خون در مدفوع اسهالی آن ها گزارش شده بود، وارد پژوهش شدند. اسهال خونی به صورت اسهال حاوی خون یا اسهال اثبات شده با آزمایش مدفوع در نظر گرفته شد. در بدو ورود به مطالعه نام و شماره تماس بیماران از خانواده بیمار در درمانگاه دریافت شد. برای تخصیص تصادفی از روش بلوک بندی با بلوک های 4 تایی استفاده شد. بیماران مطالعه شده در 2 گروه A و B بودند. گروهA ، 5 روز آزیترومایسین دریافت کردند که میزان آن در روز اول 12 میکروگرم بر کیلوگرم و در 4 روز دیگر 6 میکروگرم بر کیلوگرم بود. گروه B نیز داروی سفیکسیم را به میزان 8 میکروگرم بر کیلوگرم روزانه 5 روز دریافت کردند. 5 روز پس از شروع درمان برای بررسی مسایل مورد نظر تماس گرفته شد. در نهایت، اطلاعات ثبت و تحلیل شدند.
یافته ها :
در مطالعه حاضر، میانگین زمان های قطع تب (0/887=P)، قطع دفع خون در مدفوع (0/101=P)، قطع درد شکم (0/133=P) و قطع اسهال (0/189=P) در 2 گروه مطالعه شده اختلاف معناداری نداشت.
نتیجه گیری:
در بهبود بالینی کودکان مبتلابه اسهال خونی تفاوت بالینی واضحی در استفاده از درمان سفیکسیم و آزیترومایسین مشاهده نشد. در نتیجه، باتوجه به شرایط بیمار و میزان و شدت بیماری پیشنهاد می شود انتخاب درست این داروها بر اساس تجربیات بالینی پزشکان و شرایط بیمار باشد.
کلید واژگان: اسهال خونی, آزیترومایسین, سفیکسیم}Aims :
Bloody diarrhea is mainly caused by infectious agents (bacterial and parasitic), especially Shigella or Entamoeba species, and causes high mortality, especially in children. This study was conducted to compare the effects of azithromycin and cefixime on the treatment of dysentery in children referred to Zahedan University Medical Centers.
Methods & Materials :
The participants of the present experimental study were 116 children aged 6 months to 5 years referred to Zahedan University Medical Centres diagnosed with dysentery by pediatricians with blood reported in their diarrhea stools. Dysentery was considered diarrhea with blood or diarrhea confirmed by stool tests. At the beginning of the study, patients’ names and contact numbers were obtained from patients’ families at the clinic. The blocking method with quadruple blocks was used for random allocation. The patients studied were in groups A and B. Group A received azithromycin for five days, with 12 mg/kg on the first day and 6 mg/kg over the next four days. Group B also received cefixime at 8 mg/kg daily for five days. Then, on the fifth day after the start of treatment, they were called to check the cases. Finally, the information was recorded and analysed.
Findings:
In the present study, there was no significant difference between the two groups in terms of the average time of cessation of fever (P=0.887), the average time of cessation of blood excretion in feces (P=0.101), the average time of cessation of abdominal pain (P=0.133), and the average time of cessation of diarrhea (P=0.189).
Conclusion :
In general, there was no clear clinical difference in the use of cefixime and azithromycin in the clinical recovery of children with dysentery. As a result, depending on the patient’s condition and the severity of the disease, it is recommended that the correct choice of these drugs be based on the physicians’ clinical experience and the patient’s condition.
Keywords: Dysentery, Azithromycin, Cefixime} -
به منظور بررسی اثر متقابل آب مغناطیسی و کم آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی همیشه بهار، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای پژوهش شامل چهار سطح آبیاری (100 %، 85 %، 70% و 55 % ظرفیت زراعی) و دو نوع آب (آب معمولی و آب مغناطیسی) بود. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف آبیاری بر تمامی صفات (به جز بهره وری فیزیکی آب که در سطح 5% معنی دار بود) در سطح احتمال 1 % معنی دار شد و اثر آب مغناطیسی نیز بر روی وزن خشک شاخه جانبی و گل، تعداد گل و بهره وری فیزیکی آب در سطح احتمال 1 % و بر وزن خشک ساقه گل دار و برگ؛ تعداد برگ و شاخه جانبی در سطح احتمال 5% معنی دار شد. اثر متقابل تیمارها نیز بر تعداد برگ در سطح احتمال 1 % و بر وزن خشک ریشه، گل و ساقه گل دار در سطح احتمال 5% معنی دار شد. بیشترین میزان وزن خشک برگ و ساقه گل دار، تعداد گل، تعداد برگ و شاخه جانبی، ارتفاع و بهره وری فیزیکی مصرف آب در تیمار آبیاری به میزان 100 % ظرفیت زراعی و به ترتیب با1/77 و 0/37 گرم در بوته، هفت و شش عدد، 18/4 سانتی متر و 0/186 کیلوگرم در مترمکعب مشاهده شد. همچنین کاهش 15%، 30% و 45% میزان آب آبیاری سبب کاهش صفت تعداد گل (25/7%، 32/8%، و 54/3%) و بهره وری فیزیکی مصرف آب (18/8%، 21/5% و 24/2%) شد. بیشترین میزان وزن خشک گل، ریشه و شاخه جانبی به ترتیب با 0/29، 0/5 و 0/74 گرم در بوته در تیمار آبیاری مغناطیسی به میزان ظرفیت زراعی مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده، اعمال میدان مغناطیسی 0/6 تسلا در شرایط تنش آبی، سبب بهبود عملکرد گل و بهره وری مصرف آب شده و تیمار آبیاری بهینه این گیاه در شرایط گلدانی آبیاری مغناطیسی به میزان ظرفیت زراعی است. به هرحال برای کاربرد این تنش ها در سطح مزرعه، نیاز به پژوهش های بیشتری است.کلید واژگان: بهره وری فیزیکی آب, تابع تولید, تنش خشکی, عملکرد گل, میدان مغناطیسی}To investigate the interaction of magnetic water and deficit irrigation on yield and yield components of marigold, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design in the research greenhouse of the Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran, in 2019, using pot culture with 3 replications. Treatments included 4 irrigation levels (100%, 85%, 70%, and 55% of field capacity) and 2 types of water (normal water and magnetic water). The results showed that different levels of irrigation on all traits (except physical water productivity which was significant at a 5% level) were significant (P <0.01). Effects of magnetic water on the dry weight of lateral branches and flowers, number of flowers and physical water productivity were significant (at P <0.01); and on the dry weight of flowering stems and leaves, number of leaves and lateral branches were also significant (at P <0.05). The interaction effect of the studied treatments was significant (P <0.01) on the number of leaves; and on the dry weight of roots, flowers, and flowering stems (P <0.05). The highest dry weights of leaves and flowering stems, number of flowers, number of leaves and lateral branches, height and physical water productivity were in irrigation with 100% field capacity and were, respectively, 1.77 and 0.37 g/plant, 7 and 6, 18.4 cm and 0.186 kg/m3. Also, reducing irrigation water by 15%, 30%, and 45% reduced the number of flowers by 25.7%, 32.8%, and 54.3%; and the physical water productivity by 18.8%, 21.5%, and 24.2%, respectively. The highest dry weight of flowers, roots, and lateral branches were observed in magnetic water + irrigation with 100% field capacity, as 0.29, 0.5, and 0.74 g/plant, respectively. The results showed that using a magnetic field increased flower yield and water productivity of Marigold plants under water stress. In this study, the best treatment was 0.6 teslas magnetized water+ 100%FC. However, to apply these stresses at the field level, more research is needed.Keywords: Physical water productivity, Production Function, Drought Stress, flower yield, Magnetic field}
-
با توجه به گسترش سریع ویروس کرونا و میزان بالای مرگ ومیر ناشی از آن، نوشتار حاضر به بررسی ارتباط میان ویروس کرونا، امنیت آبی و غذایی و محیط زیست پرداخته است. همه گیری Covid-19 منجر به افزایش استفاده از آب در کشور شده است و در برخی از نقاط خشک کشور که از منظر شاخص فقر آبی و تامین حقابه محیط زیست دارای امنیت آبی ضعیفی بوده و یا بعضا با ناامنی آبی مواجه است، از منظر آب ناامن تر شده اند. همه گیری ویروس کرونا و اجرایی شدن مصوبات ستاد ملی مبارزه با ویروس کرونا، آثار مثبت زیادی بر روی محیط زیست داشته که می توان به کاهش آلودگی هوا در کلان شهرها، کاهش تولید گازهای گلخانه ای، کاهش آلودگی زیست بوم ها اشاره کرد. البته ذکر این مسیله نیز ضروری است که در خانه مانی مردم منجر به تولید پسماندهای بیشتری شده که در صورت عدم بازیافت این پسماندها، خود می تواند برای محیط زیست مخاطره آمیز باشد. از طرفی همه گیری Covid-19 بر روی اقتصاد و معیشت مردم اثر سویی داشته و فعالیت های اقتصادی و امنیت شغلی مردم را به مخاطره انداخته است. همه گیری Covid-19 بر اساس سند ملی تغذیه و امنیت غذایی کشور (1399-1391) و پژوهش هایی که درگذشته برای تعیین امنیت غذایی استان های کشور انجام شده است، امنیت غذایی در کشور را نیز دچار مشکل کرده است. ویروس کرونا درس های زیادی را به جامعه بشری آموخته است که می توان به افزایش رعایت بهداشت فردی و مشارکت جمعی اشاره کرد؛ از طرفی برای پیشبرد اهداف مدیریتی و رفع بحران های موجود نظیر گرمایش جهانی و بحران آبی می توان از مشارکت جمعی بهره جست.کلید واژگان: بحران آب, زیست بوم, ویروس کرونا, ناامنی آبی, ناامنی غذایی}The rapid spread of the coronavirus and its high mortality rate has caused serious and widespread damage to society and the economy. Therefore, the present study examines the correlation between Covid-19, water security, food security, and the environment. The Covid-19 outbreak has prompted an expansion in the utilization of water in the country. during the pandemic of coronavirus, some arid parts of the country, which have poor water security in terms of water poverty and environmental water supply, or sometimes face water insecurity, have become more unsafe in terms of water. the Covid-19 outbreak and implementation of the National Coronavirus Headquarters approvals have had many positive impacts on the environment including decreasing air pollution in the metropolitan, reducing greenhouse gas emissions, and reducing environmental pollution (such as rivers, forests, plains, and mountains). On the other hand, it is necessary to mention that staying at home has led to producing more waste, which can be dangerous for the environment if it is not recycled; Besides, the Covid-19 pandemic has damaged the economic activities and livelihood of the people and disturbed job and food security (based on the National Document on Nutrition and Food Security (2012-2020)). The coronavirus has shown many tenets to human society, including improving personal hygiene, using masks to reduce the spread of infectious diseases and social participation. Using social participation to advance goals and resolve existing crises such as global warming and water crises can be exploited.Keywords: Coronavirus, Ecosystem, Social participation, water, food insecurity, water crisis}
-
یکی از روش های افزایش بازده مصرف آب، اعمال مدیریت کم آبیاری بر اساس شناخت آثار تنش می باشد. به منظور بررسی اثر روش های مختلف کم آبیاری بر خواص رشدی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی نعنا فلفلی پژوهشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. تیمارهای کم آبیاری شامل تیمار آبیاری کامل (Full Irrigation)، کم آبیاری به میزان 50 درصد (Deficit Irrigation50%)، آبیاری بخشی ریشه ثابت (Fixed Partial Rootzone Drying) و آبیاری بخشی ریشه متناوب (Alternate Partial Rootzone Drying) بود. نتایج تحقیق نشان داد که در صفت تعداد برگ بیشترین (173 عدد) و کمترین (140 عدد) مقدار به ترتیب در تیمارهای آبیاری کامل (FI) و کم آبیاری به میزان 50 (DI50%) درصد مشاهده شد. در صفت هدایت روزنه ای بیشترین مقدار (3/39 میلی مول بر مترمربع در ثانیه) در تیمار کم آبیاری به میزان 50 درصد (DI50%) و کمترین مقدار (3/31 میلی مول بر مترمربع در ثانیه) نیز در تیمار آبیاری کامل مشاهده شد. در شاخص سبزینگی، نشت الکترولیت، RWC، اسانس و پرولین بیشترین مقدار به ترتیب 7/53، 27/48 درصد، 3/55 درصد، 58/1 درصد و 50/2 میلیگرم در لیتر در تیمار آبیاری بخشی ریشه ثابت (FPRD) و کمترین مقدار برای شاخص سبزینگی (5/41)، نشت الکترولیت (72/35 درصد)، درصد اسانس (14/1 درصد) و پرولین (23/1 میلیگرم در لیتر) در تیمار آبیاری کامل (FI) به دست آمد. همچنین بیشترین عملکرد اسانس در تیمار آبیاری کامل (FI) به دست آمد و در سایر تیمارها اختلاف معنیداری مشاهده نشد. به طورکلی، با عنایت به بحران آبی موجود در کشور و قبول کاهش عملکرد در مواد موثره گیاه، تیمار APRD جهت آبیاری این گیاه در شرایط گلخانه ای توصیه می گردد.کلید واژگان: آبیاری بخشی ریشه, پرولین, شاخص SPAD, عملکرد اسانس, کم آبیاری}The current limitations in water resources necessitate the adoption of strategies to increase water use efficiency (WUE) and improve the active ingredients of medicinal plants, which requires increasing WUE to produce more crops per unit of consumed water. A method to increase WUE is to apply deficit irrigation (DI) management based on the identification of stress consequences. The effect of different DI methods on the growth and physiological properties of peppermint was investigated in a completely randomized experimental design based on potted planting with three replications in the research greenhouse of Ferdowsi University in 2017-2018. DI treatments were Full Irrigation (FI), DI 50%, Fixed Partial Rootzone Drying (FPRD), and Alternate Partial Rootzone Drying (APRD). The results indicated that the highest (173) and the lowest (140) numbers of leaves belonged to FI and (DI 50%) treatments, respectively. DI 50% and FI treatments presented the highest (39.3 mmol/m2/s) and the lowest (31.3 mmol/m2/s) values of stomatal conductance. The highest values of greenness index (GI, 53.7), electrolyte leakage (48.27%), relative water content (RWC, 55.3%), essential oil (1.58%), and proline content (2.50 mg/l) were obtained in the FPRD treatment. The lowest corresponding values of GI (41.5), electrolyte leakage (35.72%), essential oil (1.14%), and proline content (1.23 mg/l) were recorded in the FI treatment. Essential oil yield was uppermost in the FI treatment and no significant difference was detected in the other treatments. Altogether, given the water crisis in Iran and the reduced yield of the active ingredients of the plant, the APRD treatment is recommended for the irrigation of this plant in greenhouse conditions.Keywords: Deficit irrigation, essential oil yield, Proline, Root Partial Irrigation, SPAD Index}
-
هدف
دیابت یکی از بیماری های مزمن و شایع ترین بیماری مرتبط با متابولیسم در انسان است، نفروپاتی دیابتی، از عوارض خطرناک دیابت، شیوع نسبتا بالایی در بیماران دیابتی داشته و باعث نارسایی کلیه می شود. عوامل متعددی بر روی این اختلال اثر دارند هدف این مطالعه تعیین احتمال تجمعی رخداد عارضه نفروپاتی بیماری دیابت نوع 2 با استفاده از آنالیز بقاء می باشد.
روش بررسیاین مطالعه از نوع کوهورت تاریخی به روش آنالیز بقا بوده که به صورت توصیفی تحلیلی در سال 1399 انجام شد. حجم نمونه لازم 410 بیمار برآورد شد. داده ها با استفاده از نرم افزار Stata.ver14 و با استفاده از آزمون های توصیفی و سپس از روش کاپلان مایر و مدل خطرات متناسب کاکس بقا محاسبه شد.
یافته هامتغیرهای مراجعه منظم و دخانیات با شانس رخداد عارضه نفروپاتی ارتباط معنی داری را نشان داد (0/05>p). به طوری که شانس رخداد عارضه نفروپاتی در افرادی که مراجعه منظم نداشتند، 1/03 برابر افرادی بود که مراجعه منظم داشتند. آزمون لوگ رتبه ای (Log- Rank) نشان داد میانه زمان بقاء (ماه) رخداد عارضه نفروپاتی با متغیرهای قند خون ناشتا، فشار خون، سیستولیک، چربی خون ارتباط دارد.
نتیجه گیریبا تشخیص زودرس دیابت و کنترل عوامل تسریع کننده ابتلا به نفروپاتی دیابتی و درمان های موثر و به موقع، می توان پیشرفت بیماری را در این بیماران کاهش داد و می تواند در زمینه راه های پیشگیری و درمان این بیماران و جلوگیری از ضایعات و عوارض بعدی ابتلا به دیابت در این مبتلایان مورد استفاده واقع شود.
کلید واژگان: دیابت, عوارض, نفروپاتی, آنالیز بقاء}PurposeDiabetes is one of the chronic diseases and the most common disease related to metabolism in humans. Diabetic nephropathy, one of the dangerous complications of diabetes, has a relatively high prevalence in diabetic patients and causes kidney failure. Several factors have an effect on this disorder. The aim of this study was to determine the cumulative probability of occurrence of nephropathy complication of type 2 diabetes using survival analysis.
MethodsThis study was a historical cohort study of survival analysis, which was conducted in a descriptive-analytical manner in 2019. The required sample size was estimated at 410 patients. Data were calculated using Stata.ver14 software and descriptive tests and then by Kaplan Meyer method and Cox survival proportional hazards model.
ResultsThe variables of regular visits and smoking showed a significant relationship with the chance of nephropathy complications (p<0.05). Therefore, the chance of nephropathy complications in people who did not have regular visits was 1.03 times that of people who had regular visits. The Log-Rank test showed that the median survival time (months) of the occurrence of nephropathy is related to the variables of fasting blood sugar, blood pressure, systolic, and blood lipids.
ConclusionWith early diagnosis of diabetes and control of the factors that accelerate the development of diabetic nephropathy and effective and timely treatments, it is possible to reduce the progress of the disease and it can be used in the field of prevention and treatment of diabetic patients and prevention of subsequent lesions and complications.
Keywords: Diabetes, Complications, Nephropathy, Survival analysis} -
زمینه و هدف
پیش فشار خون بالا یک نشانه هشدار دهنده در سنین جوانی است که نشان دهنده خطر ابتلا به فشار خون بالا در بزرگسالی است. این مطالعه با هدف تعیین شیوع پیش فشارخون و فشارخون بالا و عوامل مرتبط با آن در کارکنان بهداشتی، درمانی و اداری زیر 40 سال شهر بیرجند انجام شد.
روش تحقیق:
در این مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی 1180 نفر از کارکنان بهداشتی درمانی و اداری زیر 40 سال شهر بیرجند مورد بررسی قرار گرفتند. دادهها از طریق ابزار استاندرد STEPS سازمان جهانی بهداشت برای بررسی عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر جمعآوری شد. اندازه گیری فشارخون، قد و وزن توسط محقق و کارشناسان آموزش دیده جمعآوری شد. کارمندان دارای فشارخون و پیش فشارخون بالا بر اساس معیار کمیته ملی مشترک پیشگیری، تشخیص، ارزیابی و درمان فشار خون بالا، جهت تایید و اطمینان مجدد دو هفته بعد مورد ارزیابی قرارگرفتند. دادهها با آزمونهای تی مستقل، مجذور کای، آنالیز واریانس و رگرسیون لوجستیک در نرمافزار آماری SPSS.20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها:
شیوع فشارخون بالا 3/5 درصد و پیش فشارخون بالا 2/34 درصد بود. میانگین کلی فشار خون سیستولیک در کارکنان 03/11±2/114 میلیمتر جیوه به دست آمد. بر اساس آنالیز رگرسیون لوجستیک، متغیرهای سن، جنسیت، محل کار و سابقه فامیلی رابطه معنیداری با فشارخون بالا و متغیرهای جنسیت، نمایه توده بدن و وضعیت اجتماعی اقتصادی ارتباط معنیداری با پیش فشارخون بالا داشت (05/0>P).
نتیجهگیری:
این مطالعه نشان داد درصد قابل توجهی از کارکنان در سنین جوانی مبتلا به پیش فشار خون بالا هستند؛ اما بهدلیل عدم غربالگری و بیعلامت بودن از بیماری خود آگاهی ندارند؛ لذا این گروه از افراد باید بتوانند از برنامههای مداخلهای برای پیشگیری و کنترل فشارخون بالا بهرهمند شوند و این مساله در کارکنان سایر ادارات بیشتر از کارکنان علوم پزشکی باید مورد توجه قرار گیرد. نکته دیگر اینکه چاقی میتواند در ایجاد پیش فشار خون نیز نقش داشته باشد.
کلید واژگان: کارکنان, فشارخون بالا, پیش فشارخون بالا}Background and AimsPrehypertension is a warning sign in young people since it is an indicator of the risk of hypertension in adulthood. This study aimed to determine the prevalence of hypertension and prehypertension, as well as their related factors, among health, medical and administrative staff in Birjand, Iran.
Materials and MethodsThis is a descriptive-analytical cross-sectional study carried out on 1,180 health and administrative staff under 40 years old. Data were collected through a standard World Health Organization STEP questionnaire, measuring blood pressure, as well as height and weight, by the researcher and trained interviewers. To ensure the accuracy of the measurement, the employees with hypertension and prehypertension were re-evaluated according to the JNC7 criteria two weeks later. The data were analyzed using t-test, One-Way ANOVA, Chi-square, and logistic regression in the SPSS software (version 20).
ResultsThe prevalence of hypertension and prehypertension was 5.3% and 34.2%, respectively. The mean for systolic blood pressure was 114.2±11.03 mmHg. Based on logistic regression analysis, age, gender, workplace, and family history had a significant relationship with hypertension, while body mass index and socioeconomic status had a significant relationship with prehypertension (P<0.05).
ConclusionThis study showed that a significant percentage of employees at young ages had prehypertension; however, they were unaware of their disease due to a lack of screening and that they were asymptomatic. Therefore, this group should benefit from intervention programs to prevent and control high blood pressure among them. The findings also suggest that this issue should be considered more seriously in the staff of other departments, compared to the medical staff. Moreover, the findings indicated that obesity can also play a role in prehypertension.
Keywords: Employees, Hypertension, Prehypertension} -
فضای عمومی فضایی است که عموم شهروندان از هر قشر، سن، نژاد و صنفی حق ورود و حضور در آن را بدون هیچ گونه محدودیتی دارا می باشند. فضای شهری اساس شکل گیری جامعه مدنی است. در واقع متناسب سازی فضای شهری برای همه مردم جامعه علاوه بر توجه به مسایل عملکردی مستلزم توجه به مسایل روحی، معنوی وفیزیکی کلیه اقشار جامعه باروحیات و توانایی های گوناگون است. لذا لازم است فضاهای شهری به گونه ای طراحی گردند تا تمامی شهروندان معلول و یا غیرمعلول از فضا بهره گیرند. گروه مورد مطالعه ما در این تحقیق قشر نابینایان جامعه هستند. قدم زدن برای افراد نابینا برای کشف محیط اطراف بسیار موثر می باشد. آنها نیاز ندارند تا محیط را از بالا ببینند بلکه بایستی داخل محیط باشند و تجربه کنند. وقتی فردی نابینا وارد محیط جدیدی می شود که قبلا در مورد آن تنها چیزهایی شنیده به کمک حس لامسه و دیگر حواس سعی می کند محیط را کشف کند درحالی که فرد بینایی که از قبل عکسهای زیادی از آن محیط دیده است به عکسبرداری از محیط اکتفا می کند. آن چه بیش از همه می تواند نقش چشم را برای نابینایان در فضا داشته باشد؛ مصالح اند. تنوع مصالح می تواند خالق تجربه های متنوع از حس لامسه برای فرد نابینا باشد؛ بنابراین در این مقاله با بررسی منابع موجود و مطالعات کتابخانه ای و بررسی راهکارهای موفق تجربه شده در سایر کشورها با تاکید بر روش کفسازی CFA ویژه نابینایان به جست و جوی مصالح مناسب به ویژه کفسازی اصولی و نحوه به کارگیری آن برای سهولت حضور نابینایان در فضاهای شهری هستیم.
کلید واژگان: مصالح مناسب, فضای شهری, نابینایان, کفسازی ویژه}Journal of New research approaches in management and accounting, Volume:6 Issue: 85, 2022, PP 906 -915Public space is a space that citizens of any class, age, race and profession have the right to enter and attend without any restrictions. Urban space is the basis for the formation of civil society. In fact, adapting the urban space for all people in the society, in addition to paying attention to functional issues, requires paying attention to the mental, spiritual and physical issues of all sections of the society with different spirits and abilities. Therefore, it is necessary to design urban spaces in such a way that all disabled or non-disabled citizens can use the space. Our study group in this research is the blind community. Walking is very effective for blind people to explore the surrounding environment. They don't need to see the environment from above, but they need to be inside the environment and experience it. When a blind person enters a new environment that he has only heard about before, he tries to discover the environment with the help of touch and other senses, while a sighted person, who has already seen many photos of that environment, is limited to taking pictures of the environment. Slow It can play the role of eyes for the blind in space; They are materials. A variety of materials can create a variety of tactile experiences for a blind person. Therefore, in this article, by reviewing the available sources and library studies and reviewing the successful solutions experienced in other countries, with an emphasis on the CFA flooring method for the blind, in search of suitable materials, especially basic flooring, and how to use it to facilitate the presence of the blind in spaces. We are a city.
Keywords: Suitable materials, urban space, blind people, special flooring} -
نشریه علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)، سال بیست و ششم شماره 1 (پیاپی 99، بهار 1401)، صص 101 -115
مدل های هیدرولوژیکی ابزاری سودمند در برنامه ریزی منابع آب به شمار می روند، اما عملکرد برخی از آنها در مقیاس منطقه ای رضایت بخش نبوده، چراکه این مدل ها مختص مقیاس مکانی خاصی بوده و از طرفی کمبود داده های ورودی نیز به عنوان یک عامل محدود کننده در مدل سازی عمل می کند. یکی از راه های غلبه بر این محدودیت، استفاده از یک مدل جامع انعطاف پذیر در حوضه های آبریز مختلف است. از آن جا که منابع آب سطحی و زیرزمینی در اکوسیستم های زیست محیطی دارای برهم کنشی پویا بوده و یک سامانه منابع آب ترکیبی را تشکیل می دهند، بنابراین، در این مطالعه کاربرد دو روش کلی به نام مدل های یکپارچه و نواحی جفت شده، جهت تلفیق مدل های آب سطحی و زیرزمینی مورد ارزیابی قرار گرفته است. بررسی این روش ها نشان داد که تمرکز اصلی در اکثر مطالعات روی دو پارامتر تغذیه و تبخیر و تعرق و تلاش در راستای افزایش دقت مقادیر این دو مولفه در شبیه سازی است. نتایج حاصل مبین این نکته است که استفاده همزمان از دو مدل SWAT و MODFLOW برای شناخت شرایط هیدرولوژیکی در یک منطقه به خوبی توانسته است نقایص مرتبط با محدودیت های نیمه توزیعی و توزیعی بودن دو مدل را پوشش داده و جریان آب سطحی، زیرزمینی و ارتباط آبخوان- رودخانه را شبیه سازی نماید. این روش می تواند اطلاعات مفیدی را در مورد بیلان آبی حوضه فراهم کرده و به برنامه ریزی دقیق تر منابع آب کمک نماید.
کلید واژگان: آب زیرزمینی, آب سطحی, مدل تلفیقی, مدل MODFLOW, مدل SWAT}Hydrological models are useful tools in water resources planning, but some of them do not have satisfactory performance on a regional scale. Hydrological models are appropriate for a specific spatial scale and the lack of input data is a limiting factor in the modeling. One way to overcome this limitation is by using a flexible comprehensive model in different watersheds. Since surface and ground water have dynamic interaction in environmental ecosystems and form a combined water resources system so, the application of two general methods including fully integrated and coupled regions has been evaluated in this research. An investigation of these methods showed that the major focus in most studies is on increasing the accuracy of recharge and evapotranspiration rates in simulation. The results showed that the simultaneous use of SWAT and MODFLOW models to understand the hydrological conditions in a region has been able to cover the defects associated with the semi-distributional and distributive constraints of two models, simulating the surface-groundwater and the interaction between the aquifer and river. This method can provide useful information about the water balance of the basin and help to plan water resources more accurately
Keywords: Ground water, Surface water, Integrated model, MODFLOW model, SWAT model} -
برای انتخاب الگوی کشت مناسب با این هدف که بتوان ضمن حداکثرسازی درآمد کشاورز، پایداری و ثبات در تولید داشته باشیم، نمی توان تنها به مباحث اقتصادی یک ساله بسنده کرد، بلکه مسایلی نظیر مقابله با علف های هرز، مقابله با آفات و بیماری ها و حاصلخیزی خاک در بلند مدت باید مورد توجه قرار گیرد. روشی که کشاورزان به صورت سنتی بکار می گیرند و حتی امروزه نیز کاربرد دارد، تناوب زراعی است. با این وجود معمولا تناوب زراعی در بهینه سازی الگو کشت در نظر گرفته نمی شود. در این پژوهش، اثر تناوب کشت بر عملکرد محصول و میزان سود قابل حصول (به عنوان اقدام مدیریتی تاثیرگذار) از واحد زراعی توسط یک معادله ارزشیابی مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور احتساب تناوب زراعی به عنوان یک عامل در معادله بهینه سازی، روشی ابتکاری در این مطالعه ارایه شده است. در این روش، ماتریس ضریب تاثیر تناوب کشت، از طریق نظر کشاورز مجرب تکمیل شد. درایه های این ماتریس، ضرایب تاثیر کشت هر محصول پس از محصول دیگر را نشان می دهد. همچنین برای بررسی اثر تناوب، مطابق با نظر کشاورزان، 7 تناوب مختلف با محصولات گندم، سیب زمینی، ذرت دانه ای، جو و آیش مورد مطالعه قرار گرفت. منطقه مورد مطالعه نیز شبکه آبیاری و زهکشی شاوور در استان خوزستان می باشد. نتایج حاصل از بررسی اثر تناوب نشان داد، در تناوب های مختلف میزان عملکرد گندم تا 9.6%، ذرت دانه ای تا 3.3% و جو تا 11.4% افزایش داشته که بر سود حاصل از واحد زراعی افزوده می شود. همچنین در بررسی تناوب برتر با سایر تناوب ها، نتایج نشان داد وجود آیش در تناوب و بکارگیری تناوب مناسب با گیاهان انتخابی، امکان افزایش سودآوری واحد زراعی را ایجاد می کند.کلید واژگان: تناوب کشت, سود اقتصادی, مدل شبیه سازی آب-عملکرد AquaCrop}To choose the right cropping pattern with the aim of maximizing farmer income, stability and stability in production, can not be satisfied only with one-year economic issues, but also issues such as weed control, pest and disease control and soil fertility in the long run should be considered. The method that farmers traditionally use and still is applicabe today, is crop rotation. However, crop rotation is not usually considered in crop pattern optimization. In this study, the effect of crop rotation on crop yield and the amount of profit (as an effective management practice) obtained from the crop unit has been investigated by an evaluation equation. In order to calculate crop rotation as a factor in the optimization equation, an innovative method is presented in this study. In this method, the matrix of crop rotation impact coefficient matrix was completed through the knowledge-base of an expert farmer. The values of this matrix show the coefficients of impact of cultivation of each crop after another crop. Also, to evaluate the effect of rotation, according to farmers, seven different rotations with wheat, potato, corn, barley and fallow crops were studied. The study area is Shavoor irrigation and drainage network in Khuzestan province. The results of the rotation effect showed that in different rotations, the yield of wheat increased by 9.6%, corn by 3.3% and barley by 11.4%, which increases the profit per crop. Also, reviewing superior rotation with other rotations, the results showed that the presence of fallow in rotation and the use of appropriate rotation with selected plants, can increase the profitability of the crop unit.Keywords: crop rotation, Economic benefits, Crop model AquaCrop}
-
فضاهای عمومی شهری نقش مهمی در برنامه های توسعه مناطق شهری دارد که از جمله ملزومات آن ایجاد بسترهای فضایی و کالبدی مناسب جهت استفاده همه اقشار جامعه از خدمات و امکانات عمومی، به منظور تحرک و جابجایی بهتر و دسترسی آسان تر در سطح شهر است. در این نگارش سعی شده با توجه به ضوابط و معیارهای موجود در منابع و لحاظ کردن آن درمشاهدات میدانی، همچنین با بررسی وضعیت پارک های منتخب شهر شیراز جهت استفاده این قشر مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. در پژوهش حاضر از روش توصیفی کاربردی استفاده شده است؛ که گردآوری اطلاعات از طریق روش کتابخانه ای و میدانی است، همچنین برای انتخاب نمونه ها، از روش نمونه گیری کوکران استفاده شده است. با در نظر گرفتن ضوابط مطلوب طراحی برای معلولین و نیز شناسایی ویژگی های پارک های مناطق یازده گانه شیراز، اشکالات به منظور اصلاح و مناسب سازی فضای بوستان برای معلولین در سه برنامه پیشنهادی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت آورده شده است.
کلید واژگان: مناسب سازی, معلولین, پارک, ناتوانان جسمی حرکتی}Journal of New research approaches in management and accounting, Volume:6 Issue: 84, 2022, PP 2250 -2267Urban public spaces have an important role in urban development programs, which includes the creation of appropriate spatial and physical contexts for all sections of society to use public services and facilities, for better mobility and easier access to the city. In this writing, according to the criteria and criteria in the sources and including it in field observations, also by examining the status of selected parks in Shiraz for the use of this group is examined and evaluated. In the present study, an applied descriptive method has been used; Which is data collection through library and field methods, also for selecting samples, Cochran sampling method has been used. Considering the optimal design criteria for the disabled and also identifying the features of the parks in the 11 regions of Shiraz, the problems in order to improve and adapt the park space for the disabled are presented in three proposed programs: short-term, medium-term and long-term.
Keywords: Adaptation, the disabled, the park, the physically challenged}
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.