به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت

فهرست مطالب محمد زره ساز

  • مریم طاوسی، نادر نقشینه*، محمد زره ساز، سیامک محبوب
    هدف

    توجه به زیبایی شناسی یکی از عوامل موثر بر ارتقای تجربه کاربری است. پژوهش حاضر بر آن است تا کدهای زیباشناختی «یک وبسایت» را بر پایه نظریه لایب نیتس شناسایی و بر اساس اهمیت آن ها، رتبه بندی و یک چارچوب مفهومی پیشنهاد نماید.

    روش شناسی: 

    پژوهش، از روش مرور نظام مند از نوع فراترکیب با رویکرد تحلیل محتوای کیفی استفاده کرده است. جستجوی هدفمند کلیدواژ ای به صورت نظام مند در شش پایگاه گوگل اسکولار، امرالد، وب او ساینس، گنج ایرانداک، جهاد دانشگاهی و پایگاه استنادی جهان اسلام انجام شد. تعداد 1110 منبع بازیابی شدند و با رویکرد پریزما تعداد 64 منبع انتخاب و وارد مطالعه فراترکیب شدند. سپس ضریب اهمیت عوامل شناسایی شده با روش تحلیل محتوای کیفی آنتروپی شانون محاسبه شد. از نظریه زیبایی شناسی «لایب نیتس» و دو مطالعه عوامل زیباشناختی لاوای و ترکتینسکی(2004) و تحلیل وبسایت گو و هال (2009)، به عنوان مبنای کدگذاری کیفی بهره گرفته شد.

    یافته ها

    تعداد 2 مقوله و 4 مفهوم و 75 کد زیبایی شناسی، با انجام فراترکیب حاصل شد. ضریب اهمیت برای کدهای «تایپوگرافی» و «نظم»در مفهوم زیبایی شناسی کلاسیک و مقوله زیبایی شناسی عینی، در رتبه اول و دوم قرار گرفت. تعداد چهل و سه کد زیبایی شناسی دارای ضریب اهمیت بیشتر از صفر مشاهده شدند. یک چارچوب مفهومی برای «زیبایی شناسی یک وبسایت» پیشنهاد شد.

    نتیجه گیری

    توجه به جنبه های عینی و ذهنی زیبایی شناسی یک وبسایت در کنار یکدیگر و مشارکت میان رشته ای در دو حوزه کامپیوتر و علوم اجتماعی در این زمینه توصیه می شود.

    کلید واژگان: تعامل انسان و رایانه, پیچیدگی بصری, طراحی وبسایت, تجربه زیبایی شناختی, زیبایی شناسی محاسباتی}
    Maryam Tavosi, Nader Naghshineh *, Mohammad Zerehsaz, Siamak Mahboub
    Introduction

    The user experience is at a higher level than the user interface. Nielsen's checklist recommended in 1994, consists of ten factors, one of which is aesthetics, but the dimensions of beauty in the web environment, after thirty years, remain unknown and have not been accurately interpreted. The present study was designed in order to reduce the mentioned ambiguity. The current research aims to identify the aesthetic components of "one website" based on Leibniz's theory and rank them based on the importance of the criteria. Proposing a conceptual framework for the ''aesthetics of one website'', is done.

    Methodology

    In this study, the systematic review method of meta-synthesis with Shannon's qualitative content analysis approach was used. A targeting keyword search was conducted in six databases: Google Scholar, Emerald, Web of Science, IRANDOC, ISC, and SID. The numbers of 1110 sources were retrieved. Then, the numbers of 64 documents were selected for meta synthesis study, according to the PRISMA statement. Leibniz's theory of aesthetics and two studies, aesthetic factors from Lavie and Tractinsky (2004) and website analysis from Guo and Hall (2009) used as the basis of qualitative coding. Then, for each aesthetic code identified, the importance coefficient was calculated based on Shannon's qualitative content analysis method introduced by Azar (2000). The mentioned method looks at each code in the sources as an exchanged message, and the resources are the interviewees or experts who answered the research question.

    Findings

    The number of 2 categories 4 concepts and 75 aesthetic codes were obtained by performing meta synthesis. Two general levels of "objective aesthetics" and "subjective aesthetics" were obtained as the main categories of website beauty. The subjective level is related to the user and his perception (subject) and the objective level is related to the website design (object). Two main concepts were obtained for each category including "semantic aesthetics" and "classical aesthetics". The coefficient of importance for the codes of "typography" and "order" in the concept of classical aesthetics and the category of objective aesthetics were ranked first and second. In the category of subjective aesthetics, based on priority, the codes of "having an attractive color combination", "easy navigation" and "moderate visual complexity " in the concept of classical aesthetics, were obtained at the top of importance. The numbers of forty-three aesthetic codes for a website were identified with an importance coefficient greater than zero. A conceptual framework based on Leibniz, proposing for ''aesthetics of one website''. A number of 43 codes with an importance coefficient greater than zero were identified, which were ranked from 1 to 16. The other 32 codes (out of a total of 75 identified codes) that had a zero Shannon entropy significance coefficient (the number of 1 repetition in previous studies) were placed in the 17th rank of Shannon's significance. The top 12 codes, in order of priority, were "observance of typography techniques in website content design", "orderliness and cleanliness of website content", "observance of symmetry in website content design", "non-visual complexity", "attractive website color combination" From the point of view of the web user's mind", "Unity in website content design", "Easy navigation in website content from the standpoint of the web user's mind", "Observance of the organization through order and sequence and compliance with hierarchy during website design", "Complexity in Average limit (not too little and not too much) from the website user'sstandpoint", "Arousing the feeling of richness and variety from the website user's standpoint", "Website design with the approach of having a variety website content ", "Attractive and interesting And the non-boringness of the website from the standpoint of the web user". Adherence to the Gestalt principle, and adherence to the golden ratio in website design, are among the other identified codes.

    Conclusion

    It is appropriate for website administrators to pay attention to both the objective and subjective aspects of aesthetics to promote users. Several types of research have been conducted on the aesthetic factors of a website. But research such as the current one, which combines previous studies with a meta-synthesis approach and coding by Shannon’s entropy, is the first in Iran and also at the international level. In this field, interdisciplinary cooperation in the fields of computer sciences and social sciences is recommended.

    Keywords: Human Computer Interaction, Visual Complexity, Website Design, Aesthetic Experience, Computational Aesthetic}
  • مریم طاوسی، نادر نقشینه*، محمد زره ساز، سیامک محبوب
    سابقه و هدف

    یکی از عوامل موثر بر زیبایی شناسی یک وب سایت و در نتیجه جذب تعداد کاربران بیشتر در محیط وب، «پیچیدگی بصری» است. پژوهش حاضر به تحلیل رابطه همبستگی و رگرسیونی میان امتیاز سئو و درجه پیچیدگی بصری وب سایت کتابخانه دانشگاه های برتر ایرانی و بین المللی، ضمن مقایسه دو گروه مذکور پرداخته است.

    مواد و روش ها

    پژوهش از رویکرد ارزیابی تطبیقی استفاده کرده است. تعداد 41 وب سایت کتابخانه دانشگاه های برتر بین المللی از منظر تایمز 2023 و تعداد 41 وب سایت کتابخانه دانشگاه های برتر ایرانی از منظر پایگاه استنادی جهان اسلام 1400 مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفتند. از پایگاه تحلیل سئوی «AIOSEO» و کتابخانه پایتون Athec در راستای استخراج داده ها بهره گرفته شد. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS انجام و ترسیم نمودار با Excel انجام شد.

    یافته ها

    رابطه همبستگی و رگرسیونی معنادار، میان سئو و پیچیدگی بصری در وب سایت کتابخانه دانشگاه های برتر بین المللی وجود نداشت (0/125p=)، اما در وب سایت کتابخانه های دانشگاهی برتر ایرانی، همبستگی ضعیف (0/362Pearson correlation coefficient=؛ 0/045p=) و نیز رگرسیون (0/045p=) معناداری مشاهده شد. بر اساس آزمون یومان ویتنی (Mann-Whitney U)، میان دو گروه وب سایت کتابخانه دانشگاه های برتر ایرانی و بین المللی، تفاوت معناداری از منظر میزان پیچیدگی بصری رویت شد (0/019p=).

    نتیجه گیری

    وب سایت کتابخانه های دانشگاهی برتر بین المللی دارای برند (Branding)، کافی هستند تا جایی که نیازی به سئو ندارند؛ اما در سطح کشور ایران، سئو و پیچیدگی بصری از یکدیگر اثر می پذیرند. بنابراین، شایسته است، مدیران کتابخانه های دانشگاهی ایران، در راستای اشتراک دانش از تجربیات کتابداران خبره در زمینه های «سئو» و «زیبایی شناسی» بهره جویند.

    کلید واژگان: زیبایی شناسی محاسباتی, کتابخانه های دانشگاهی, رتبه سئوی گوگل, پیچیدگی, ادراک زیبایی شناسی}
    Maryam Tavosi, Nader Naghshineh*, Mohammad Zerehsaz, Siamak Mahboub
    Background and aim

    One of the factors that affects the aesthetics of a website and attracts more users in the web environment is "visual complexity". The present research analyzed the correlation and regression between the SEO score and the level of visual complexity of the library websites of the top Iranian and international universities.

    Materials and methods

    A comparative evaluation approach was adopted in this research. 41 library websites of top international universities (based on University Ranking 2023) and 41 library websites of top Iranian universities (based on ISC database 2021) were analyzed and compared. AIOSEO Analysis tool and Athec Python library were used for data extraction. SPSS was used for data analysis. Figures were generated using Excel.

    Findings

    There was no significant correlation and regression between SEO and visual complexity on library websites of top international universities (p=0.125). However, on library websites of top Iranian universities, there was a weak correlation (p=0.045; Pearson correlation coefficient=0.362) and a significant regression (p=0.045). According to the Mann-Whitney U test, a significant difference was seen between the two groups of library websites of top Iranian and international universities from the standpoint of visual complexity (p=0.019).

    Conclusion

    While top international academic libraries can rely on their strong branding, Iranian university libraries need to focus on both aesthetics and SEO to improve their visibility. Thus, using the experiences and knowledge of expert librarians in the fields of "SEO" and "aesthetics" is recommended.

    Keywords: Computational Aesthetics, University Libraries, Google SEO, Complexity, Aesthetic Perception}
  • نادیا گونیلو، علی عظیمی*، محمد زره ساز
    هدف

    در عصر ما که اطلاعات شاکله همه ابعاد زندگی ما را شکل می دهد، مشاوران اطلاعات نقشی حیات خواهند داشت. هدف این پژوهش، نیازسنجی ایجاد حرفه مشاور اطلاعات است. نیازسنجی حرفه مشاور اطلاعات، ناظر به بررسی زمینه های نیاز، ابعاد نیاز و نیز الزامات کسب این حرفه است. به نظر می رسد معرفی ویژگی های شاخص حرفه مشاور اطلاعات با توجه به گسترش شتابان علوم و نیاز جامعه به راهبری هدفمند افراد برای برخورداری از مزایا و دستاوردهای علمی و اجتماعی، ضروری است. در این پژوهش، ضمن بررسی زمینه های حرفه مشاور اطلاعات، نیازسنجی ایجاد حرفه مشاوره اطلاعات انجام شده است.

    روش

    پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و ازنظر روش گردآوری داده ها، به صورت ترکیبی با دو ابزار مطالعه کتابخانهای و مصاحبه ساختاریافته انجام شده است. در این پژوهش، ابتدا با جستجوی منظم در پایگاه های هدف ازجمله ساینس دایرکت، اسکوپوس، گوگل اسکولار و پایگاه های داخلی ازجمله ایرانداک، جهاد دانشگاهی و نورمگز، متون مرتبط استخراج شد. پس از بررسی متون برای استخراج متغیرهای نیازهای مربوط به مشاوره اطلاعات، 458 کد باز به دست آمد، و در مصاحبه های انجام شده با 12 متخصص این حوزه، 122 کد شناسایی شد. پس از این مراحل، کدهای استخراج شده از مصاحبه های متخصصان نیز با مفاهیم متون تلفیق شدند (درمجموع، 580 کد). در پایان، مقوله های اصلی (کدگذاری گزینشی) در چهار دسته نیازهای جاری، آستانه ای، بی پاسخ و آتی قرار گرفتند. 

    یافته ها

    درخصوص نیازهای ایجاد حرفه مشاوره اطلاعات، 32 مقوله مشتمل بر580 مولفه استخراج شد. از مهم ترین نیازهای جاری، می توان سواد اطلاعات سلامت، ورود به فرایندهای صنعتی، تاب آوری در مقابل آشوب و شرایط غیرمترقبه و کاریابی و تغییر شغل را ذکر کرد. برای نیازهای آستانه ای یا مرزی، می توان اقتصاد بازیافتی، یکپارچگی با هوش مصنوعی، هوش مصنوعی زایا، هویت مجازی و شبکه های اجتماعی و زمینه های صنعتی و تجاری مرتبط با ژنوم انسان را ذکر کرد. نیازهای بی پاسخ شامل مضامین بین المللی سازی و سازگاری فرهنگ سازمانی، داده های چندوجهی، افزایش عدم قطعیت و نیاز به نوآوری، استفاده عمومی از انرژی های پاک، تقابل شفافیت و منافع سازمان، و امنیت و محرمانگی در متاورس است. نیازهای آتی نیز مضامین شامل افزایش خطوط قرمز و فرایندهای فزاینده اداری، زبان رمزگونه علم، زندگی ابری و انسان سایبورگی می شود.

    اصالت/ارزش: 

    در این پژوهش، پیچیدگی های نیازهای اطلاعاتی و نقش مهم مشاوران اطلاعاتی برای انواع نیازهای ما در جامعه بررسی شد. نیازسنجی انجام شده نشان داد که انسان امروزی، نیازهای جاری، آستانه ای، بی پاسخ، و آتی گسترده ای دارد و انتظار می رود مشاوران اطلاعات با توجه به پتانسیل های مورد انتظار ازجمله نگاه بیرونی و دید فراگیر و تجارب انباشتی مشابه به رفع این نیازها کمک کنند. زمینه و نیازهای شناسایی شده در این پژوهش راه را برای مطالعه شرایط حضور مشاوران اطلاعات و نحوه ارتباط و پاسخ گویی این متخصصان هموار کرده است.

    کلید واژگان: زمینه یابی, نیازسنجی, مشاور اطلاعات}
    Nadiya Guneylu, Ali Azimi*, Mohammad Zerehsaz
    Purpose

    In an era where information permeates every facet of our lives, the role of information consultants has gained prominence. These professionals serve as navigators, guiding individuals, organizations, and communities through the vast sea of data, ensuring informed decisions and meaningful outcomes. The aim of this research is to conduct a needs assessment for establishing the information consultant profession. Information consultant needs assessment involves examining the areas of need, the dimensions of those needs, and the requirements for acquiring this profession. Introducing the characteristics of information consultants appears essential given the rapid advancement of sciences and society’s need for purposeful guidance to access scientific and social benefits and achievements. In this comprehensive study, a needs assessment was meticulously conducted to uncover the underlying necessities within the information consultant profession.

    Method

    The present research carried out with a qualitative approach and a combination of two tools was used for data collection: library study and structured interviews. In this study, initially, relevant texts were extracted through systematic searches in target databases, including ScienceDirect, Scopus, Google Scholar, and domestic databases such as IranDoc, SID, and NoorMags. For the extraction of variables related to information consulting needs, 458 open codes were obtained from text analysis. Additionally, 122 codes were identified from interviews conducted with 12 experts in this field. Subsequently, the extracted codes from expert interviews were integrated with the concepts from the texts (a total of 580 codes). The main themes (selective coding) were categorized into four groups: current, incipient, unanswered, and future needs.

    Findings

    After a review of history and the groundworks of information consultant profession, a needs assessment was conducted to reveal the critical needs for the establishment of the information consultant profession. The recent needs assessment conducted shed light on these diverse requirements, categorizing them into four distinct areas. Regarding the requirements for establishing a professional information-sharing profession, 32 categories were identified, comprising a total of 580 components. Among the current needs, we can mention health literacy, engagement in industrial processes, resilience in the face of disruptions and unforeseen conditions, and job placement and career change. For incipient needs, we can highlight circular economy, integration with artificial intelligence, generative artificial intelligence, virtual identity and social networks, and industrial and commercial domains related to the human genome. Unaddressed needs include themes: organizational culture internationalization and compatibility, multi-modal data, increased uncertainty and the need for innovation, widespread use of clean energy, conflict between transparency and the interests of the organization, security and confidentiality in Metaverse. Future needs include: expanding boundaries and administrative processes, the secret language of science, cloud-based life, and cyborg-human integration.

    Originality/value:

     Delving into the intricate world of information needs, we explored the essential role played by information consultants in our society. Beyond mere data retrieval, we dissected the dimensions of these needs, revealing why information consultants truly matter. By gaining a holistic understanding of our evolving information landscape, we recognized that information consultants must be well-equipped to address diverse requirements—from immediate queries to emerging trends. This research not only highlighted the extensive information needs but also laid the groundwork for a specialized profession. Whether deciphering health information, staying updated on global events or making informed business decisions, individuals seek reliable sources and expert insights. Information consultants, with their outside perspective and accumulated experience, bridge the gap, offering expertise, context, and personalized support.

    Keywords: Opportunity identification, Needs assessment, Information consultant}
  • سمیه دیلمقانی، محمد زره ساز*، رضا رجبعلی بگلو
    هدف از انجام این پژوهش، بررسی نحوه تعامل کاربران (دانشجویان دکتری دانشگاه خوارزمی) با پایگاه گنج است تا عملکرد این پایگاه را با توجه به مدل لانه زنبوری تجربه کاربری مورد ارزیابی قرار دهد. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش 210 نفر از دانشجویان دکتری دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی، 132 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه ای بود که طراحی آن با استفاده از 7 مولفه مدل لانه زنبوری مورویل یعنی سودمندی، دسترس پذیری، کاربردپذیری، جست وجوپذیری، اعتبار، مطلوبیت و ارزشمندی پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار اس پی اس اس و همچنین نرم افزار ایموس برای تایید مدل پژوهش با استفاده از روش تحلیل مسیر انجام گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که میان دسترس پذیری و کاربردپذیری، سودمندی و دسترس پذیری، مطلوبیت و اعتبار پایگاه گنج تاثیر مثبت زیادی وجود داشته است؛ یعنی با افزایش میزان متغیر دسترس پذیری، میزان متغیر کاربردپذیری و با افزایش میزان متغیر سودمندی، میزان متغیر دسترس پذیری و بالعکس افزایش پیدا می کند. درنتیجه در صورت عدم دسترسی به پایگاه گنج از کاربردپذیری و سودمندی این پایگاه که هدف آن نشر اطلاعات برای پژوهشگران است و همچنین سودمندی خدمات ارایه شده برای محققان توسط این پایگاه کاسته می شود. با افزایش میزان متغیر مطلوبیت، میزان متغیر اعتبار و بالعکس افزایش پیدا می کند. درنتیجه، در صورت نارضایتی دانشجویان از ویژگی های مطلوبیت (طراحی ظاهری، طراحی قابلیت های اجزای جست وجو...)، اعتمادشان نسبت به پایگاه اطلاعاتی از دست خواهد رفت و اعتبار پایگاه گنج در ارایه خدمات بهتر کاسته می شود. از یافته های این پژوهش این گونه می توان نتیجه گرفت که متغیر «ارزشمندی» به عنوان یک متغیر قوی و نیرومند بر روی سایر متغیرهای پژوهش هم تاثیر مثبت مستقیم و هم تاثیر غیر مستقیم مثبت می گذارد. این یافته نشان می دهد اگر یک پایگاه اطلاعاتی همانند گنج برای کاربران ایجاد ارزش نکند سایر مولفه های مرتبط با تجربه کاربری نیز وضعیت مناسبی نخواهند داشت و عکس آن نیز صادق است. در این میان، متغیر دسترس پذیری نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است که سایر متغیرهای پایگاه اطلاعاتی گنج را تحت تاثیر قرار می دهد. در نتیجه عدم دسترسی به پایگاه اطلاعاتی گنج از کاربردپذیری آن کاسته می شود. اگر قابلیت های استفاده از پایگاه اطلاعاتی گنج دچار مشکل گردد از اعتبار و سودمندی آن نیز کاسته می شود و بنابراین کاربران اعتماد خود را نسبت به آن از دست می دهند و کار با این پایگاه برای کاربرانش رضایت بخش و سودمند نخواهد بود.
    کلید واژگان: تجربه کاربری, پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج), مدل لانه زنبوری, تعامل انسان با رایانه, دانشجویان دکتری دانشگاه خوارزمی}
    Somayeh Dilmaghani, Mohammad Zerehsaz *
    The purpose of this research is to investigate the interaction of Users (graduate students of Kharazmi University) with Ganj database in order to evaluate the performance of this database according to the honeycomb user experience Model. It is expected that the results of this study can help to solve the existing interactive difficulties while identifying the status of effective elements in the user experience in interacting with this database. This research is practical and was done by survey method. The research tool was a questionnaire that was designed using 7 components of the honeycomb: the usefulness, accessibility, usability, searchability, validity, desirability and value of the Iranian scientific database (Ganj). Analysis of research data were performed using descriptive and inferential statistics and SPSS software. Also we used Amos software to confirm the research model using path analysis method.  Findings showed that there was a great positive effect between accessibility and usability, usefulness and availability, desirability and credibility of the Ganj database; That is, with increasing the amount of accessibility variable, the amount of usability variable and with increasing the amount of utility variable, the amount of accessibility variable and vice versa increases. As a result, if the Ganj database is not accessible, the usability and usefulness of this database, which aims to publish information for researchers, as well as the usefulness of the services provided to researchers by this database will be reduced. As the desirability variable increases, the validity variable increases and vice versa. As a result, if students are dissatisfied with the features of desirability (appearance design, design capabilities of search components ...), their trust in the database will be lost and the credibility of the Ganj database in providing better services will be reduced. From the findings of this study, it can be concluded that the variable "value" as a strong and powerful variable has a direct and indirect positive effect on other research variables. This finding shows that if a database like Ganj does not create value for users, other components related to the user experience will not be in a good condition, and vice versa. Among these, the accessibility variable is also of special importance, which affects other variables in the Ganj database. As a result of not having access to the Ganj database, the usability of this database is reduced. If the capabilities of using the Ganj database are compromised, the credibility and usefulness of the Ganj will be reduced, and therefore users will lose their trust in this database, and the work with Ganj will not be satisfactory and useful for its users.
    Keywords: User Experience, Iranian Scientific Information Database (Ganj), Honeycomb Model, Human Computer Interaction (HCI)}
  • محمد زره ساز*، عباس رجبی
    هدف

    هدف از انجام این پژوهش، تدوین الگوی پارادایمی عوامل موثر بر ترغیب اعضای هییت علمی علم اطلاعات و دانش شناسی برای فعالیت های داوطلبانه انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران است.

    روش

    روش پژوهش کیفی مبتنی بر رویکرد نظریه داده بنیاد است. ابزار گرد آوری داده های کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش نمونه گیری از نوع هدفمند با رویکرد نظری است. در این پژوهش مصاحبه های نیمه ساختار یافته با 8 نفر از از اعضای هییت مدیره فعلی و سابق انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران انجام شد. معیار تجزیه و تحلیل داده های کیفی مبتنی بر طرح سیستماتیک نظریه داده بنیاد بود. از این رو متن مصاحبه ها پس از پیاده سازی در پنج مرحله به روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

    یافته ها:

     با مشخص شدن عوامل علی، زمینه ای، مداخله گرها و پیامدها، مفاهیم طرح شده در مصاحبه ها در قالب 15 مقوله اصلی و 89 مقوله فرعی کدگذاری شد و الگوی پارادایمی عوامل موثر بر ترغیب اعضای هییت علمی برای مشارکت در فعالیت های داوطلبانه انجمنی را شکل دادند. در این پژوهش همچنین مشخص شد که عوامل مختلفی می توانند انگیزه اعضای هییت علمی برای مشارکت در فعالیت های انجمنی را افزایش و یا کاهش دهند. برخی از این عوامل، ویژگی ها و انگیزه های شخصیتی است؛ همانند داشتن روحیه خدمت و مشارکت جویی، تعهد اجتماعی، جهان بینی مشوق، خونگرم بودن، علاقه مندی به رشد دیگران و موارد مشابه. در نظرگرفتن امتیازهای موثر در آیین نامه ترفیع و ارتقاء برای فعالیت های انجمنی و تشویق اعضای هییت علمی برای مشارکت در فعالیت های انجمنی می تواند راهکاری سودمند در این زمینه باشد. همچنین گنجاندن محتواهای درسی مناسب در دوره های تحصیلاتی رسمی (دبستان و دبیرستان) در رابطه با اهمیت انجمن ها و فعالیت های انجمنی و آموزش این مفاهیم از طریق رسانه ها (همچون صدا و سیما و شبکه های اجتماعی) می تواند خانواده ها را از اهمیت توجه به فعالیت های داوطلبانه همچون فعالیت های انجمنی در ارتقاء شخصیت کودکان آگاه سازد. آرامش و ثبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در جامعه نیز می تواند نقش مهمی در توسعه و شکوفایی فعالیت های انجمنی ایفاء کند.

    نتیجه گیری: 

    از نکات مهمی که باید برای افزایش انگیزه های اعضای هییت علمی برای مشارکت در فعالیت های انجمنی در نظر داشت و یافته های پژوهش حاضر نیز بر آن تاکید دارد، تلاش برای تبیین جایگاه انجمن های علمی در حل مسایل مختلف کشور از طریق سیاستگذاری مناسب در این زمینه است. انجمن های علمی یکی از نهادهای پویایی هستند که امکان تعامل متخصصان و دریافت آموزش های غیررسمی را فراهم می کنند و از این رو می تواند جذاب و موثر باشند. ایجاد یک محیط امن و جذاب و فراهم کردن امکان تعامل اساتید پیشکسوت با اساتید جوان یکی دیگر از دلایل انجمن های علمی برای جذب اعضای هییت علمی می تواند باشد.

    کلید واژگان: انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران, اعضای هیئت علمی, مشارکت علمی, فعالیت های داوطلبانه}
    Mohammad Zerehsaz *, Abbas Rajabi
    Objective

    The purpose of this study was to design a paradigmatic model of factors influencing the motivation of Knowledge and Information Science faculty members for voluntary activities of the Iranian Library and Information Association.

    Methodology

    Qualitative research method based on grounded theory was used. Qualitative data collection tool was semi-structured interview and purposeful sampling method with theoretical approach. In this research, semi-structured interviews were conducted with 8 current and former board members of the Iranian Library and Information Science Association. The criterion of qualitative data analysis was based on the systematic design of grounded theory. Therefore, after the implementation, the text of the interviews was analyzed in five steps using open, axial, and selective coding methods.

    Findings

    By identifying the causal factors, background factors, interferers and consequences, the concepts proposed in the interviews were coded in the form of 15 main categories and 89 sub-categories. Accordingly, the paradigm model of the factors influencing faculty members to participate in voluntary association activities was formed. In this research, it was also found that various factors can increase or decrease the motivation of faculty members to participate in community activities. Some of these factors are personality traits and motivations; Such as having a spirit of service and participation, social commitment, encouraging worldview, being warm, interested in the growth of others and similar things. Considering the effective points in the promotion and promotion bylaws for participative activities and encouraging faculty members to participate in such activities can be a useful solution in this field. Also, including appropriate course contents in formal education courses (primary and high school) regarding the importance of associations and respective activities and teaching these concepts through the media (such as radio and social networks) can make families aware of the importance of paying attention to voluntary activities such as associational activities in the development of children's personality. Peace and political, economic, and social stability in society can also play an important role in the development and flourishing of associational activities.

    Conclusion

    An important point that should be kept in mind in order to increase the motivation of faculty members to participate in association activities, and the findings of the present research emphasize it, is the effort to explain the position of scientific associations in solving various problems of the country through appropriate policies in this field. Scientific associations are one of the dynamic institutions that enable the interaction of experts and receive informal training, and therefore can be attractive and effective. Creating a safe and attractive environment and providing the opportunity for veteran professors to interact with young professors can be another reason for scientific associations to attract faculty members.

    Keywords: Iranian Library, Information Science Association, Faculty Members, scientific participation, Voluntary Activities}
  • زهرا علیمرادی، محمد زره ساز*، علی عظیمی وقار
    زمینه و هدف

    مشاوران اطلاعاتی باتوجه به نقش های متفاوتی که در کتابخانه ها و یا سازمان های دیگر می توانند بر عهده بگیرند وظایف متفاوتی بر عهده دارند. این وظایف مبتنی بر نیازهای سازمان و البته تحولات جاری به ویژه در حوزه فناوری های نوظهور است. اولین وظیفه مشاور اطلاعاتی در یک سازمان می تواند کمک به تعیین خط مشی ها و نیازهای اطلاعاتی آن سازمان باشد. هدف از این پژوهش، تعیین مدل شایستگی های شغلی مطلوب برای تصدی شغل مشاوره اطلاعاتی در ایران است.

    روش پژوهش:

     این پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از روش های تحلیل مضمون و تحلیل دلفی در پاییز و زمستان 1399 انجام شده است. جامعه پژوهش در بخش اول شامل متون حوزه مشاوره اطلاعاتی و در دو بخش دلفی شامل متخصصان و افراد باتجربه از منظر حرفه ای در حوزه مشاوره اطلاعاتی است. در این پژوهش از یک سیاهه کدگذاری و دو پرسش نامه برای پنل های دلفی به عنوان ابزارهای گردآوری داده استفاده شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از نرم افزار spss  بهره گرفته شده است.

    یافته ها: 

    یافته ها بیانگر افزایش امتیاز انواع شایستگی های فردی، دانشی و مهارتی در سطح پیشرفته نسبت به سطح پایه بود. ضمن اینکه میانگین امتیازات شایستگی ها در هر دو سطح از سطح متوسط بیشتر بود. این یافته نشان می دهد که با وجود اهمیت بالای همه شایستگی ها در هر دو سطح حرفه ای، اهمیت بسیاری از شایستگی ها در سطح پیشرفته که در آن، مسیولیت های پیچیده تری برای متصدیان شغل مشاوره اطلاعاتی متصور است بالاتر است.  

    نتیجه گیری: 

    در مدل پیشنهادی پژوهش انواع شایستگی های فردی، دانشی و مهارتی موردنیاز در دو سطح حرفه ای مقدماتی و پیشرفته معرفی شده اند. باید توجه داشت که ارایه آموزش های تخصصی به متقاضیان شغل هایی همانند مشاوره اطلاعاتی می تواند سبب تقویت شایستگی های شغلی مطلوب در آنها شود. ازاین رو، در هنگام شروع به کار در مشاغلی همچون مشاوره اطلاعاتی متقاضیان باید سطح قابل قبولی از شایستگی ها را دارا باشند و با دیدن آموزش های تکمیلی، دانش افزایی و مهارت افزایی لازم برای تصدی سطوح بالاتر و پیچیده تری از مسیولیت ها را تجربه کنند.

    کلید واژگان: مشاوره اطلاعاتی, خدمات اطلاعاتی, مدل شایستگی شغلی, تحلیل شغل}
    Zahra Alimoradi, Mohammad Zerehsaz*, Ali Azimi
    Purpose

    Information counselors have different tasks depending on the different roles they can take on in libraries or other organizations. These tasks are based on the needs of the organization and, of course, current developments, especially in the field of emerging technologies. The first task of an information consultant in an organization can be to help determine the policies and information needs of that organization. The purpose of this study is to determine the model of desirable job competencies for holding an information consulting job in Iran.

    Methodology

    This research was applied in the fall and winter of 2019 using thematic analysis and Delphi analysis methods. The research community in the first part includes texts in the field of information consulting and two parts of Delphi include experts and experienced people in the field of information consulting. In this research, a coding list and two questionnaires for Delphi panels have been used as data collection tools. SPSS software was also used for data analysis.

    Findings

    Findings showed an increase in the score of all types of individual competencies, knowledge, and skills at the advanced level compared to the basic level. Moreover, the average merit scores in both levels were higher than the average level. This finding indicates that despite the high importance of all competencies at both professional levels, the importance of many competencies is higher at the advanced level, where more complex responsibilities are envisaged for IT consultants.

    Conclusion

    In the research model, the types of individual competencies, knowledge, and skills required at both the basic and advanced professional levels are introduced. It should be noted that providing specialized training to job applicants such as information counseling can strengthen their desirable job competencies. Therefore, when starting to work in professions such as intelligence consulting, applicants should have an acceptable level of competence and experience the additional training, knowledge, and skills needed to take on higher and more complex levels of responsibilities

    Keywords: Information Consulting, Information Services, Job Competency Model, Job Analysis}
  • ایمان نریمانی، محمد زره ساز*، مریم صراف زاده
    مقدمه

    شبکه اجتماعی اینستاگرام یکی از ابزار های پراستفاده و محبوب کاربران است که کتابخانه های عمومی نیز از آن برای ارتباط با کاربران و معرفی خدمات خود استفاده می کنند. تحلیل محتوای پست ها و ارزیابی مشارکت کاربران، یکی از شاخص هایی است که می توان از آن برای سنجش میزان محبوبیت محتوای ارایه شده در اینستاگرام استفاده کرد. بنابراین این پژوهش بر آن است تا ارتباط میان محتواهای ارایه شده در صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی ایران و نحوه مشارکت کاربران آنها را مورد واکاوی قرار دهد.

    روش شناسی

    پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با روش تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه پژوهش حاضر شامل 10132 پست از 110 صفحه اینستاگرام کتابخانه عمومی ایران بوده است. به منظور تحلیل محتوای جامعه پژوهش از سیاهه وارسی ساخته شده توسط پژوهشگر استفاده شده و پس از دسته بندی انواع محتواهای آن، میزان مشارکت کاربران آنها با فرمول نرخ مشارکت کاربر صفحات اینستاگرام محاسبه شده است.

    یافته ها

    یافته های پژوهش نشان داد که پست های منتشرشده در صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی ایران به ده دسته اطلاع رسانی رویدادهای آینده، رویدادهای انجام شده، اطلاعیه های عمومی در مورد کتابخانه، اخبار محلی و عمومی، فناوری، پیام های الهام بخش و احساسی، معرفی منابع کتابخانه، پست های مناسبتی، پشت صحنه و سایر موارد تقسیم شده است. بیشترین محتوای ارایه شده در پست های صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی، متعلق به دسته های رویدادهای انجام شده، معرفی منابع کتابخانه و اطلاع رسانی رویداد های آینده بوده است. بیشترین میزان مشارکت کاربران به ترتیب متعلق به دسته های رویدادهای انجام شده، معرفی منابع کتابخانه و اطلاع رسانی رویدادهای آینده است. در زمینه مشارکت کاربران در بین قالب های استفاده شده نیز، قالب های عکس و متن، عکس و فیلم و متن به ترتیب بیشترین مشارکت را دریافت کردند.

    نتیجه

    استفاده مناسب از هشتگ ها، قالب های محتوایی جذاب همچون عکس و فیلم و محتوای کاربرپسند همچون رویدادهای انجام شده، اطلاع رسانی رویدادهای آینده، معرفی منابع کتابخانه و پیام های احساسی و الهام بخش مشارکت کاربران را افزایش خواهد داد.

    کلید واژگان: بازاریابی شبکه های اجتماعی, اینستاگرام, مشارکت کاربران, کتابخانه عمومی}
    Iman Narimani, Mohamad Zerehsaz *, Maryam Sarrafzadeh
    Introduction

    This study aims to investigate the relationship between the content provided on the Instagram pages of Iran’s public libraries and their users' engagement.

    Methodology

    The present research is of applied type and has been done by content analysis method. The present research population included 10,132 posts from 110 Instagram pages of the public libraries of Iran. Also, in order to analyze the content of the research population, a checklist created by the researcher has been used and after categorizing their types of content, the level of participation of their users has been calculated with the formula of user participation rate of Instagram pages.

    Findings

    The research findings showed that the posts published on Iran’s public libraries' Instagram pages could be categorized into ten groups: Announcement of Upcoming Events, Completed Events, General Announcements about the Library, Local and General News, Technology, Emotionally Inspiring Messages, Announcement of Library Resources, Celebrational Posts, Backstage and others. Most of the content in the posts on the public libraries’ Instagram pages belonged to the categories of the Completed Events, Announcement of Library Resources, and Announcement of Upcoming Events. In addition, the greatest amount of user engagement belonged to the categories of Completed Events, Announcement of Library Resources, and Announcement of Upcoming Events, respectively. In terms of user engagement, among the formats used, photo and text formats, photo and video and text formats respectively received the most engagement.

    Conclusion

    Proper use of hashtags, engaging content formats such as photos and videos, and user-friendly content such as events, informing upcoming events, introducing library resources, and emotional and inspiring messages will increase user engagement.

    Keywords: social network marketing, Instagram, user engagement, Public library}
  • محمد زره ساز*
    هدف
    تبیین چالش ها، فرصت ها و راهکارهای پیشنهادی ارتقای سازماندهی اطلاعات در ایران از دیدگاه متخصصان.
    روش
     از روش های تحلیل مضمون و تحلیل دلفی برای گرداوری داده ها استفاده شد. نخست تمام متن گفتگوها در نشست های سازماندهی دانش در پنج کنگره متخصصان علوم اطلاعات ایران برگزارشده در سال های 1394 تا 1398 تحلیل  شد. سپس برای تایید صحت و تعیین اهمیت هر یک از مقوله ها و مضامین استخراج شده، پنل دلفی با حضور 27 متخصص در دور اول و 24 متخصص در دور دوم تشکیل شد.
    یافته ها
    چالش های مضمون «موارد آموزشی»، بیشتر به ضعف آموزش های روزآمد به حرفه مندان و آموزش های دانشگاهی مربوط می شود. ازجمله سرفصل های نامتوازن برای دروس سازماندهی، نبود مستندسازی آموزشی، فقدان تجربه حرفه ای در نزد مدرسان، بلاتکلیفی در آموزش مباحث جدید و فقدان کارگاه های مجهز است. امکان استفاده از حرفه مندان باتجربه به عنوان مدرس و همچنین فرصت تبدیل کارگاه های سازماندهی به آزمایشگاه های مجهز برای آموزش و پژوهش در رابطه با رویکردها، مفاهیم و ابزارهای جدید از فرصت های آموزشی مهمی هستند که متخصصان به آنها اشاره کرده اند. در رابطه با مضمون «موارد پژوهشی»، چالش هایی همچون کافی نبودن متخصصان و نبود پیوستگی لازم میان پژوهش های این موضوع مطرح شده است. همچنین روزآمدبودن پژوهش ها و وجود ابزارهای حرفه ای پایه که توسط متخصصان باتجربه در گذشته تهیه شده، از مهمترین فرصت های مطرح شده است. در رابطه با مضمون «موارد حرفه ای»، عمده ترین چالش ها به مشکلات نرم افزارهای تخصصی، روزآمدنبودن حرفه مندان و بی توجهی به نیازهای کاربران مربوط می شوند. در رابطه با مضمون «موارد راهبردی»، بیشترین چالش ها به ضعف نهادهای تاثیرگذار و نبود همکاری های لازم ملی و بین المللی برمی گردد. تشکیل کمیته ملی سازماندهی دانش، بازنگری در سرفصل های آموزشی، راه اندازی آزمایشگاه های سازماندهی دانش، پیاده سازی عملی الگوهای جدید و همچنین افزایش ارتباطات و توسعه سازماندهی مردم محور راهکارهای پیشنهادی متخصصان در پژوهش کنونی است. توجه به افزایش روزافزون حجم داده های با نیمه عمر زیاد در شبکه های اجتماعی و همچنین وجود ملاحظات بافت ایرانی - اسلامی،  فرصت های راهبردی است که باید بدان ها توجه کرد.
    نتیجه گیری
    برای رفع چالش های آموزشی، پژوهشی و حرفه ای در سازماندهی اطلاعات، علاوه بر اقدام های توصیه شده در این پژوهش، توجه به موارد راهبردی همانند تشکیل کمیته ها و تشکل های تخصصی و انجام تصمیم سازی های راهبردی در سطح ملی کاملا ضروری به نظر می رسد.
    کلید واژگان: سازماندهی اطلاعات, چالش ها, فرصت ها, راهکارها, فهرست نویسی, ایران}
    Zerehsaz Mohammad *
    Purpose
    To discuss challenges, opportunities and strategies to improve  practice in Iran based on the views of experts.
    Method
    Thematic and Delphi analysis methods were employed .First, transactions  from five Iranian Information Specialists  Annual Congresses between  2015 and 2019 ) were reviewed and categorized. Then, within two rounds of Delphi technique, the relevance and signinficance of each category and theme was determined.  The Delphi panel in th efirsty roeund consisted of 27, and the second round of 24 individuals.
    Purpose
    To identify challenges, opportunities, and strategies for improving the practice in Iran based on the views of experts.
    Method
    Thematic and Delphi analysis methods were employed in two steps. In the first step, transactions from five Iranian Information Specialists Annual Congresses held between 2015 and 2019 were reviewed. In the second step, the relevance and significance of categories and themes found in the first step were determined within two rounds of Delphi technique. The Delphi panel in the first round consisted of 27, and the second round of 24 individuals.
    Finding
    With regard to training and education, the challenges were found to be mainly due to unbalanced syllabi od library schools and lack of up-to-date programs for on the job training.  Also, lack of educational documentation, inexperienced academic educators, uncertainty in teaching new topics, not sufficiently equipped labs. The panels suggested that experienced professionals be given roles in the education of information organization courses in schools and labs be equipped for teaching and research on new approaches, concepts and tools. With regard to research, challenges were identified to be shortage of professionals with up-to date knowledge of recent developments in the field and scattered nature of research. Up-to-date research in this field and the existence of basic professional tools provided by experienced experts in the past are also among the major opportunities. In terms of "professional cases", the main challenges were to the problems of specialized software, the lack of up-to-date professionals, and the disregard for the needs of users.Regarding the "strategic cases", the main challenges are related to the weakness of influential institutions and the lack of coordination at a national and international levels. The panels proposed to form a national committee to review education, to set up laboratories for implementing new models and increase communication among specialists and related sections. developing people-centered information organization. Paying attention to the increasing volume of data with a long half-life in social networks as well as the considerations about the Iranian-Islamic context in the information organization field are among the strategic opportunities that should be considered.
    Conclusion
    In order to solve educational, research and professional challenges, in addition to other measures recommended in this research, it seems necessary to pay attention to strategic issues such as forming specialized committees and organizations and making strategic decisions at the national level.
    Keywords: Information organization, challenges, opportunities, solutions, cataloguing}
  • سید مهدی نارمنجی*، محسن نوکاریزی، نصرت ریاحی نیا، محمد زره ساز

    هدف:

     پژوهش حاضر بررسی رفتار اشتراک گذاری اطلاعات دانشجویان دانشگاه های استان خراسان جنوبی در شبکه های اجتماعی مجازی اینستاگرام، تلگرام و واتساپ بود.

    روش شناسی:

     این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های زیر پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در استان خراسان جنوبی است که در سال تحصیلی 1397-1398 مشغول به تحصیل بودند و حداقل شش ماه تجربه استفاده از یکی از شبکه های اجتماعی مجازی تلگرام، اینستاگرام یا واتساپ را داشتند. حجم نمونه براساس فرمول کوکران برای حجم جامعه نامعلوم برابر 384 نفر لحاظ گردید. پاسخگویان به روش طبقه ای تصادفی غیرنسبتی انتخاب شدند. در مجموع 335 (24/87 درصد) پرسشنامه تکمیل شد.

    یافته ها

    نشان داد که دانشجویان بیشتر از حد متوسط به اشتراک گذاری اطلاعات در شبکه های اجتماعی مجازی مورد بررسی اقدام کردند. بین رفتار اشتراک گذاری اطلاعات دانشجویان زن و مرد و دانشجویان حوزه های تحصیلی مختلف در این شبکه ها تفاوت معناداری یافته نشد، اما بین رفتار اشتراک گذاری اطلاعات دانشجویان مقاطع تحصیلی مختلف تفاوت معناداری مشاهده شد. افزون بر این، نتایج نشان داد که بین برخی از انواع اطلاعات به اشتراک گذاشته شده توسط پاسخگویان زن و مرد، حوزه های تحصیلی مختلف و مقاطع تحصیلی مختلف در این شبکه ها تفاوت معناداری وجود دارد.

    نتیجه گیری

    دانشجویان زمان زیادی صرف اشتراک گذاری اطلاعات در شبکه های اجتماعی مجازی می نمایند. از این رو عدم توجه به رفتارهای اشتراک گذاری اطلاعات توسط دانشجویان در شبکه های اجتماعی مجازی موجب نقصان در توانایی ایشان در استفاده از ابزارهای ارتباطی علمی خواهد شد که این مسئله می تواند عقب ماندگی علمی جامعه ایران را در زمان حاضر به دنبال داشته باشد.

    کلید واژگان: اشتراک گذاری اطلاعات, دانشجویان, شبکه های اجتماعی مجازی, اینستاگرام, تلگرام, واتساپ, خراسان جنوبی}
    Seyyed Mahdi Narmenji *, Mohsen Nowkarizi, Nosrat Riahinia, Mohamad Zerehsaz
    Aim

    The main purpose of the present study was to investigate the students’ information sharing behavior in the universities of South Khorasan Province in the social network sites of Instagram, Telegram, and WhatsApp.

    Methodology

    This research was of an applied type and was conducted through a survey method. The study population consisted of all the students of universities affiliated to the Ministry of Science, Research and Technology in South Khorasan Province in Iran who were studying in the academic year of 2018-2019 with a minimum experience of six months in using one of the social network sites of Telegram, Instagram or WhatsApp.

    Findings

    Only about 33% of the respondents have used social network sites for less than an hour during 24h. The rate of use has been more than three hours in 24h for about 24.5% of the respondents. Nearly 50 percent of respondents have used social network sites for more than three years, and only about 13 percent have experienced using these networks between six months to a year. Among the social network sites surveyed, respondents mostly used Telegram to share information. The results showed that students shared information on social network sites more than average. In choosing a social network, there was no significant difference between the information sharing behavior of male and female students and students of different fields of study, but there was a significant difference between the information sharing behavior of students of different educational levels. In addition, the results showed that there was a significant difference between sharing economic, personal, and family, art, and sports information by male and female respondents. There was also a significant difference between economic, cultural- social, and religious information shared by students in different fields of study on social network sites. There was a significant difference between respondents of different educational levels regarding economic, entertaining, occupational-professional, cultural-social, religious, artistic, and sports information shared in social network sites

    Conclusion

    Students spend a lot of time sharing information on social network sites.

    Keywords: Information Sharing, Students, Virtual social networks, Instagram, Telegram, WhatsApp, South Khorasan}
  • مریم حسن زاده، میترا صمیعی*، محمد زره ساز
    هدف

    رویکرد ایفلا در حرکت به سمت تدوین رهنمودهای کیفی بیشتر، بررسی قابلیت پیاده سازی این رهنمودها در کشورهایی است که از آن ها استفاده می کنند. پژوهش حاضر با هدف استخراج رهنمودهای کیفی مرتبط و بررسی قابلیت پیاده سازی آن ها در بافت کتابخانه های عمومی ایران انجام شده است.

    روش

    پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام از نوع آمیخته (ترکیبی اکتشافی متوالی) است. در بخش کیفی، با روش گروه کانونی به بررسی رهنمودهای ایفلا و تهیه سیاهه وارسی برای دسته بندی رهنمودها و تعیین گروه های ارزیابی کننده انجام شد. جامعه پژوهش در این بخش شامل 5 نفر از متخصصان تدوین استاندارد در کشور بودند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی، ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه بود. جامعه پژوهش در این بخش 4 گروه ارزیابی کننده استانداردهای ایفلا در نهاد کتابخانه های عمومی کشور بودند که شامل 80 نفر از مدیران و کارشناسان سازمانی، 111 نفر کتابدار، 21 نفر متخصص، و 342 نفرکاربر و در مجموع 559 نفر بودند. هر گروه با روش نمونه گیری و استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعیین شدند. با توزیع پرسش نامه ها در میان 4 گروه ارزیابی کننده، جمع آوری داده ها انجام شد. تعداد پرسش نامه های بازگشتی از مدیران و کارشناسان سازمانی 81 پرسش نامه، کتابداران 110 پرسش نامه، متخصصان 21 پرسش نامه، و کاربران 342 پرسش نامه است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی، درصد فراوانی و میانگین ها و آزمون کروسکال والیس با استفاده از نرم افزارهای اکسل و اس پی اس اس انجام شده است.

    یافته ها

    در بخش کیفی این پژوهش، از رهنمودهای مختلف ایفلا در 12 حوزه خدمات و برنامه های کتابخانه های عمومی برای گروه های مختلف جمعیت خدمت گیر، استخراج و در سیاهه وارسی در گروه کانونی تایید شد. از مجموع 12 رهنمود (51 گزاره رهنمودی) بررسی شده، به طور کلی در 8 رهنمود از نظر گروه های ارزیابی کننده، بیشترین درصد فراوانی به «قابلیت پیاده سازی دارد» تعلق گرفته و در 4 رهنمود، بیشترین درصد فراوانی به «قابلیت پیاده سازی مشروط دارد» تعلق گرفته است. یافته ها در بخش کمی و مقایسه میان 4 گروه در گزاره های مشترک با استفاده از آزمون ناپارامتریک کروسکال والیس نشان داد که اختلاف معناداری میان دیدگاه های گروه های ارزیاب در سه گروه کتابداران و متخصصان و مدیران و کارشناسان سازمانی وجود ندارد و این گروه ها نظرات یکدیگر را تایید می کنند؛ اما بین دیدگاه این گروه ها و کاربران اختلاف معنادار وجود دارد. برای افزایش قابلیت پیاده سازی رهنمودهای ایفلا در کتابخانه های عمومی ایران راهکارهایی ارایه شده است. بازبینی یا تجدیدنظر در برخی دستورالعمل ها، شناخت جمعیت خدمت گیر، نیازسنجی کاربران، ایجاد کارگروهی متشکل از مدیران، کتابداران، متخصصان و کاربران در تنظیم و طراحی فعالیت های کتابخانه از جمله این راهکارها است.

    اصالت/ارزش

    بررسی منابع و پژوهش های مختلف داخلی و خارجی نشان داد که تاکنون پژوهشی به مدون سازی رهنمودهای کیفی ایفلا در زمینه خدمات و برنامه های کتابخانه های عمومی و بررسی قابلیت پیاده سازی آن ها از دیدگاه گروه های سیاست گذار و متخصص و ذی نفع نپرداخته است. یافته های این پژوهش می تواند در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها در ارایه و اجرای خدمات و برنامه ها و تدوین استانداردها برای کتابخانه های عمومی مفید باشد.

    کلید واژگان: استانداردهای ایفلا, کتابخانه های عمومی, قابلیت پیاده سازی, خدمات و برنامه ها, ایران}
    Maryam Hassanzadeh, Mitra Samiei*, Mohammad Zerehsaz
    Purpose

    IFLAchr('39')s approach is to move towards developing qualitative guidelines and examining the feasibility of implementing these guidelines in the countries using them. The present research has been conducted with a view to formulating the related qualitative guidelines and surveying the feasibility of their implementation in the context of Iranchr('39')s public libraries.

    Method

    The current research is an applied study in terms of purpose, which applies an exploratory sequential mixed method. In the qualitative part, IFLA guidelines were investigated using the focus group method and a checklist was made in order to categorize the guidelines and to determine the evaluating groups. In this part, the research sample consisted of 5 experts in the development of Iranchr('39')s standards that were selected using the purposeful sampling method. In the quantitative part, the tool for data collection was a questionnaire. In this part, the statistical population were composed of 4 groups evaluating IFLA standards in Iranchr('39')s public libraries, who consisted of 80 managers and organizational specialists, 111 librarians, 21 experts, and 342 users amounting to 559 people in total. Each sample group was determined using the sampling method and Krejcie & Morgan table. Data were collected by distributing questionnaires among 4 evaluating groups. 81 questionnaires were returned by managers and organizational specialists, 110 ones by librarians, 21 ones by experts and 342 ones by users. Data analysis was carried out using the descriptive and inferential statistics. Excel and SPSS software packages were employed to calculate the frequency rates, averages and to perform the Kruskal-Wallis test.

    Findings

    In the qualitative part of this research, different IFLA guidelines in 12 areas of public libraries` programs and services for various classes of user community were drawn on and confirmed in the checklist of focus group. Totally, out of 12 guidelines (51 guideline statements) appraised by 4 evaluating groups, 8 guidelines can be implemented in Iranchr('39')s public libraries and the remaining 4 groups can be implemented under certain conditions. The findings of the quantitative part and a comparison drawn among the 4 groups on common statements using the non-parametric Kruskal-Wallis test showed that there is no significant difference between the views of evaluating groups, namely librarians, experts, managers and organizational specialists; However, a significant difference was found between the above-mentioned groups and users. To increase the feasibility of implementation IFLA guidelines in Iranchr('39')s public libraries, some remedies are put forward, including: revising and correcting some instructions, learning about the population of users, assessing the user needs, setting up a task-force consisting of managers, librarians, experts and users to develop and regulate library activities.

    Originality/value

    The review of relevant literature in Iran and abroad showed that no research has already been conducted in order to codify IFLA qualitative guidelines in the field of public librarieschr('39') services and programs or to look into the feasibility of IFLA guidelineschr('39') implementation from the point of view of policy-makers and the relevant specialists. The findings of this research can help us with decision-making and policymaking in delivering implementing services and programs as well as in developing standards for public libraries.

    Keywords: IFLA standards, Public libraries, Feasibility of implementation, Services, programs, Iran}
  • ایمان نریمانی، محمد زره ساز*، مریم صراف زاده
    هدف

    این پژوهش بر آن است تا دیدگاه دنبال کنندگان صفحه های اینستاگرام کتابخانه های عمومی ایران را در رابطه با نحوه مشارکت و ویژگی های محتواهای ارایه شده در آن ها بررسی کند.

    روش شناسی: 

    پژوهش حاضر با رویکرد کمی و روش پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل دنبال کنندگان صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی ایران بوده است. از میان 602 نفر جامعه پژوهش (دنبال کنندگان صفحات کتابخانه‎های عمومی ایران)، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 235 نفر از آن ها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پس از تکمیل پرسشنامه ها نیز با استفاده از ابزار spss و آمار توصیفی و استنباطی، پاسخ شرکت کنندگان مورد تحلیل قرار گرفت.

    یافته ها: 

    اکثریت شرکت کنندگان در پژوهش معتقدند که دریافت اطلاعات مربوط به رویدادهای کتابخانه، اطلاع از اخبار کتابخانه و آشنایی با منابع کتابخانه مهمترین انگیزه های آن ها برای دنبال کردن صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی ایران است. همچنین دیدگاه کاربران در مورد چگونگی مشارکت خود متوسط و در مورد ویژگی محتواهای ارایه شده نسبتا خوب بوده است. رابطه میان متغیر مشارکت کاربران و متغیرهای انگیزه، مدت زمان عضویت و سن کاربران معنی دار و مستقیم و رابطه میان متغیر مشارکت و متغیر عضویت معنی دار و معکوس است. همچنین میان متغیر ویژگی محتواهای ارایه شده با متغیرهای جمعیت شناختی رابطه معنی داری مشاهده نشد.

    نتیجه گیری:

     شبکه اجتماعی اینستاگرام ابزار مناسبی برای بازاریابی کتابخانه ها در شبکه های اجتماعی است و پیشنهاد می شود که کتابداران از محتواهای معرفی منابع کتابخانه، اطلاع رسانی رویدادهای کتابخانه به صورت مختصر و مفید و به روز و همچنین قالب های عکس و فیلم که مشارکت کاربران در آن ها بیشتر بوده است استفاده کنند.

    کلید واژگان: بازاریابی شبکه های اجتماعی, اینستاگرام, مشارکت کاربران, کتابخانه عمومی}
    Iman Narimani, Mohammad Zerehsaz *, Maryam Sarafzadeh
    Objective

    The aim of present study was Analyzing the Perspectives of Instagram Followers of Iranian Public Libraries about Users` engagement and Features of pages` Content.

    Methodology

    The study was conducted with a quantitative approach and survey method. The research community included followers of Instagram pages of Iranian public libraries. out of 602 of the research population (the followers of Iran’s public libraries pages), 235 followers were selected as the research sample using Krejcie and Morgan table. Data was collected through a questionnaire. Participants' responses to the questionnaire were analyzed using SPSS and descriptive and inferential statistics.

    Findings

    The results showed that the majority of participants in the study believe that receiving information about library events and news and being aware of library resources are the most important motivations for them to follow the Instagram pages of public libraries in Iran. Respondents considered library posts in Instagram relatively good and had a mediocre view of their own engagement with library posts. The relationship between user engagement and motivation, membership duration and age of users variables is significant and direct, and the relationship between user engagement variable and membership variable is significant and inverse. In other words, the relationship between user motivation and their engagement has been significant and direct, so that the more motivated users have more engagement. However, the relationship between membership and engagement has been reversed, meaning that people who were not members of public libraries were more likely to participate in the Instagram pages of public libraries. Also, the relationship between the time variable of membership and engagement is significant and direct. In other words, the longer a person has been in public libraries, the more involved they are in the Instagram pages of public libraries. There is also a positive increase between the two age and user engagment variables, and with increasing age, the engagement has also increased. Finally, the variable correlation coefficient of education level and user egagement showed that the users with higher education level have the higher engagment rate. Also, no significant relationship was observed between the feature of the content provided variable and the population variables.

    Conclusion

    Instagram is an effective tool for marketing libraries and their services. Based on the result of present research, it is recommended that librarians provide more of the following contents for their Instagram posts: brief and useful information about library resources, and announcement of upcoming events. Also, as users are more engaged with videos and photos, using these formats in library posts, would bring more attention of users. Keywords: social network marketing, Instagram, user engagement, public library

    Keywords: social network marketing, Instagram, user engagement, Public Library}
  • بهار بینشیان، محمد زره ساز*، نسرین محمدحسنی
    مقدمه

    با توجه به اهمیت سبک ها و رویکردهای تدریس در آموزش دانش آموزان ابتدایی، در این پژوهش نقش سواد اطلاعاتی در انتخاب و استفاده از رویکردهای متنوع تدریس مورد بررسی قرار گرفته است.

    روش‏ شناسی

    پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه این پژوهش معلمان مقطع ابتدایی پایه ششم شهر سمنان هستند. از بین 110 نفر از معلمان پایه ششم ابتدایی شهر سمنان در سال‏ تحصیلی 97-1396، 86 نفر به روش نمونه‏ گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‏ ها، از دو پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش وضعیت سواد اطلاعاتی معلمان و همچنین برای مشخص کردن رویکردهای تدریس آن‏ها استفاده شده است.

    یافته ‏ها

    بر مبنای یافته ‏های این پژوهش، وضعیت سواد اطلاعاتی معلمان مورد بررسی در سطحی بالاتر از متوسط قرار دارد. از میان رویکردهای مختلف تدریس، رویکرد تعاملی دارای بزرگ ترین میانگین در بین رویکردهای تدریس معلمان است. همچنین یافته ها نشان داد که این معلمان به میزانی کم تر از سطح متوسط از رویکرد تدریس مستقیم و به میزان بالاتر از سطح متوسط از سه رویکرد تدریس دیگر استفاده می‏ کنند. یافته ‏های مرتبط با فرضیه‏‏ های پژوهش نیز نشان داد بین رویکرد تدریس مستقیم و سواد اطلاعاتی معلمان دوره ابتدایی شهر سمنان رابطه معنادار معکوس و بین رویکردهای غیرمستقیم و مسئله ‏محور و تعاملی با سواد اطلاعاتی رابطه معنادار و هم‏افزا وجود دارد. همچنین معلمان با سواد اطلاعاتی بیشتر از تعداد رویکردهای متنوع ‏تری (2 و 3 و 4 رویکرد) در تدریس خود استفاده کرده اند.

    نتیجه ‏گیری

    یافته های این پژوهش نشان داد که معلمان مورد بررسی تحت تاثیر سواد اطلاعاتی از رویکرد‏های متنوع تر و همچنین کارآمدتری برای تدریس خود بهره می‏ گیرند. بدین ترتیب، مجهز بودن به مهارت ‏های سواد اطلاعاتی می‏ تواند در انتخاب رویکرد‏های تدریس متنوع‏ تر و بهبود رویکرد‏های آموزشی معلمان مقطع ابتدایی نقش موثری داشته باشد.

    کلید واژگان: سواد اطلاعاتی, رویکردهای تدریس, معلمان شهرستان سمنان, معلمان}
    Bahar Bineshian, Mohammad Zerehsaz *, Nasrin Mohammadhassani
    Introduction

    Considering the importance of teaching styles and approaches in teaching elementary students, the role of information literacy in choosing and using different teaching approaches has been studied in this research.

    Methodology

    This research is carried out by survey method. The research population were the elementary school teachers of the sixth grade from the city of Semnan city. Out of 110 teachers of the sixth elementary school grade from Semnan city in the academic year of 2012-2012, 86 teachers were selected by the stratified random sampling method. To collect data, two researcher-made questionnaires were used to measure the teachers' information literacy status and identify their teaching approaches.

    Findings

    According to the results, teachers` points in information literacy (with the mean of 76.1) were more than the average. The interactive style has the largest mean rate among teaching styles. It also showed that the teachers use the direct teaching style less than the average level and use the other styles higher than the average level. Findings of the research hypotheses showed that there is an inverse relationship between direct teaching style and information literacy and a direct relationship between indirect, problem-oriented and interactive teaching styles and information literacy. Teachers with more information literacy use more teaching styles (two, three and four styles).

    Conclusion

    The results of the research indicated that the teachers with information literacy skills use different approaches in their teaching process. Therefore, having information literacy skills can play a more effective role in choosing more diverse teaching styles and improving them.

    Keywords: Information literacy, Teaching styles, Elementary school, Teachers, Information Literacy Skills, Semnan city}
  • سید مهدی نارمنجی، نصرت ریاحی نیا، محسن نوکاریزی*، محمد زره ساز

    هدف اصلی پژوهش حاضر سنجش تاثیر رفتار اشتراک گذاری دانشجویان در شبکه های اجتماعی مجازی بر ویژگی های مختلف سرمایه اجتماعی بود. این پژوهش از نوع کاربردی بود و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های زیر پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در استان خراسان جنوبی بود که در سال تحصیلی 1397-1398 مشغول به تحصیل بودند و حداقل شش ماه تجربه استفاده از یکی شبکه های اجتماعی مجازی تلگرام، اینستاگرام یا واتساپ را داشتند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برای حجم جامعه نامعلوم برابر 384 نفر لحاظ گردید. به منظور بررسی مدل مفهومی پژوهش و آزمون فرضیه ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزیی و نرم افزار «اسمارت پی ال اس» نسخه 2 استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر در مجموع نشان داد که رفتار اشتراک گذاری اطلاعات دانشجویان در شبکه های اجتماعی مجازی بر سرمایه اجتماعی ایشان و هر چهار ویژگی مورد بررسی آن (تعاملی، ساختاری، کارکردی و هنجاری) تاثیر مثبت و معنادار داشت. یافته های پژوهش هم چنین حاکی از این بود که متغیرهای جمعیت شناختی جنسیت، حوزه تحصیلی و مقطع تحصیلی بر رابطه بین رفتار اشتراک گذاری اطلاعات در شبکه های اجتماعی مجازی و سرمایه اجتماعی اثرگذار نبودند.

    کلید واژگان: رفتار اشتراک گذاری اطلاعات, شبکه های اجتماعی مجازی, سرمایه اجتماعی, دانشجویان}
    Seyed Mahdi Narmenji, Nosrat Riahinina, Mohsen Nowkarizi*, Mohammad Zerehsaz

    The main purpose of the present study was to assess the effect of the students’ information sharing behavior in social network sites on different features of social capital. This research was an applied one for which survey method was employed. The population consisted of all the students studying at the universities in South Khorasan Province affiliated to the Ministry of Science, Research and Technology in the academic year of 1397-1398 (2018-2019). The students were supposed to have a minimum experience of six months in using one of the social network sites such as Telegram, Instagram or WhatsApp. The sample size was 384, which was calculated through the Cochran formula for the unknown population. To test the conceptual model of research and the hypotheses, the Partial Least Squares Approach to Structural Equation Modeling and SmartPLS (version 2) were used. The results of the conceptual model of the study confirmed a positive and significant relationship between the students’ information-sharing behavior in social network sites and their social capital and all its four characteristics (interactional, structural, functional and normative). The results also indicated that the demographic variables of gender, field of study and educational level had no significant effect on the relationship between information-sharing behavior in social network sites and social capital.

    Keywords: Information sharing behavior - Social network sites - Social Capital - Students}
  • سید مهدی نارمنجی، نصرت ریاحی نیا*، محسن نوکاریزی، محمد زره ساز
    هدف

    هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رفتار اشتراک گذاری اطلاعات دانشجویان در شبکه های اجتماعی مجازی با رویکرد کیفی است.

    روش شناسی

    این پژوهش از نوع کاربردی است که با رویکرد کیفی به روش تحلیل مضمون انجام شد. جامعه پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه های زیر پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در استان خراسان جنوبی بود که حداقل شش ماه تجربه استفاده از یکی از شبکه های اجتماعی مجازی تلگرام، اینستاگرام یا واتساپ را داشته اند. در این پژوهش از روش نمونه گیری غیراحتمالاتی (غیرتصادفی) و از نوع نمونه گیری گلوله برفی استفاده، و در مجموع با 17 نفر مصاحبه انجام شد. روش اجرای مصاحبه مورد استفاده از نوع نیمه ساختاریافته بود.

    یافته ها

    نتایج نشان داد که بیش ترین اشتراک گذاری اطلاعات توسط دانشجویان به ترتیب در شبکه های اجتماعی مجازی تلگرام و اینستاگرام صورت گرفته بود. برای انگیزه های اشتراک گذاری اطلاعات در شبکه های اجتماعی مجازی توسط دانشجویان 18 کد اولیه به دست آمد که این کدهای اولیه در قالب هفت مقوله فرعی و دو مقوله اصلی (انگیزه های شخصی و انگیزه های اجتماعی) دسته بندی شدند. در مجموع کدهای اولیه هر دو مقوله اصلی بالاترین فراوانی مربوط به مقوله «سرگرمی و وقت گذرانی» بود. برای انواع اطلاعات به اشتراک گذاشته شده در شبکه های اجتماعی مجازی توسط دانشجویان، 24 کد اولیه به دست آمد که این کدهای اولیه در قالب هشت مقوله فرعی و دو مقوله اصلی (اطلاعات آگاهی رسان و اطلاعات سرگرم کننده) دسته بندی شدند. در مجموع «اطلاعات ادبی-هنری» و «اطلاعات علمی-آموزشی» بیش ترین نوع اطلاعات به اشتراک گذاشته شده توسط دانشجویان در این شبکه ها بودند.

    نتیجه گیری

    اشتراک گذاری اطلاعات در این شبکه ها حتی با هدف سرگرمی و وقت گذرانی می تواند منجر به دسترسی کاربران به اطلاعات با ارزشی در این شبکه ها شود. از این رو در صورت برنامه ریزی صحیح می توان از این بستر مناسب که در حال حاضر با کم ترین هزینه ممکن در اختیار اقشار مختلف جامعه به ویژه دانشجویان قرار دارد بهترین شکل ممکن به ویژه در محیط های آموزشی بهره جست.

    کلید واژگان: رفتار اشتراک گذاری اطلاعات- شبکه های اجتماعی مجازی-دانشجویان- رویکرد کیفی- تحلیل مضمون}
    M Narmenji, N Riahinia*, M Nowkarizi, M Zerehsaz
    Aim

    The main purpose was to investigate the students’ information sharing behavior in social network sites with a qualitative approach.

    Methodology

    An applied research with qualitative approach - A Thematic Analysis method was used.  Population consisted of all the students at the Universities in South Khorasan Province affiliated with the Ministry of Science, Research and Technology who had a  minimum of six months experience in using one of the social network sites such as: Telegram, Instagram or WhatsApp.   A non-probability (non-random), and a snowball sampling procedure was used and 17 persons were interviewed. The semi-structured type of interview was incorporated.

    Findings

    Results showed that most students’ information sharing was done on Telegram and Instagram, respectively. Eighteen primary codes were provided by  students as motives for information sharing in social network sites. These primary codes were categorized into two main categories (personal and social motives) and seven subcategories. Among all the primary codes of the two main categories, the sub-category of “net-surfing and entertainment” had the highest occurrence. For the types of information shared on social network sites by student, 24 primary codes were obtained. These primary codes were categorized into eight sub-categories and two main categories (knowledge and entertaining information). Among the sub-categories identified, the most recurrently shared types of information were “literary-artistic information” and “scientific-educational information”.

    Conclusion

    For surfing and entertainments’ own good - information sharing on social network sites could lead to admittance of valuable information. If properly planned, it may function as a suitable platform (available to diverse strata of the society, especially the students, at the lowest possible cost) to attain the best possible practice especially in educational settings.

    Keywords: Information Sharing Behavior, Social Network Sites, Students, Qualitative Approach, Thematic Analysis}
  • کلاس درس در کتابخانه / جایگاه کتابخانه در یک نظام آموزشی مسئله محور
    دکتر محمد زره ساز
  • محمدکریم صابری*، سپیده صاحبی، محمد زره ساز
    هدف

    مطالعه حاضر با هدف تحلیل کتاب سنجی مجله کومش به عنوان یکی از مجلات قدیمی و معتبر علوم پزشکی کشور انجام شده است.

    مواد و روش ها

    این مطالعه با روش کتاب سنجی و تحلیل مقالات منتشر شده در مجله کومش طی سال های 2006-2017 انجام شده است. به همین منظور از طریق جستجوی پیشرفته در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس، 764 مقاله استخراج و تحلیل های کتاب سنجی و مصورسازی با استفاده از نرم افزارهای Excel و VOSviewer انجام شد.

    یافته ها

    روند انتشار مقالات و استنادهای دریافتی مجله کومش صعودی است. تعداد مقالات مجله از 14 مقاله در سال 2006 به 100 مقاله در سال 2017 و تعداد استنادهای دریافتی از صفر استناد در سال 2006 به 289 استناد در سال 2017 رسیده است. نقشه هم تالیفی نویسندگان مجله نشان داد راهب قربانی با انتشار 88 مقاله و 27 پیوند، فعال ترین نویسنده و دارای بیش ترین هم تالیفی است. ارزیابی وابستگی سازمانی و کشورهای مشارکت کننده در مقالات مجله حاکی از آن بود که دانشگاه علوم پزشکی سمنان با 310 وابستگی سازمانی در رتبه اول قرار دارد و نویسندگان 9 کشور در مقالات مجله مشارکت داشتند. بر اساس نقشه هم رخدادی کلید واژه های مقالات منتشر شده در مجله کومش از 5424 کلید واژه، 127 کلید واژه، 10 و بیش تر از 10 فراوانی داشتند و پربسامدترین کلید واژه ها در سه خوشه قرار گرفته اند. مقاله «عبدالرضا رجائی فرد، ابوالفضل محمدبیگی و نرگس محمد صالحی» با عنوان «برآورد میانگین سن یائسگی طبیعی در زنان ایرانی: یک مطالعه متاآنالیز» با 20 استناد، پراستنادترین مقاله مجله کومش در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس بود.

    نتیجه گیری

     این مطالعه یک چشم انداز کلی از عملکرد مجله کومش طی سال های 2006-2017 ارائه کرده است. نتایج این مطالعه می تواند برای مخاطبان و مسئولان مجله به مثابه یک نقشه راه باشد و به آن ها در ادامه مسیر کمک کند.

    کلید واژگان: کتاب سنجی, مصورسازی داده ها}
    Mohammad Karim Saberi*, Sepideh Sahebi, Mohammad Zerehsaz
    Introduction

    The present study was conducted with the aim of analyzing the bibliometrics of Koomesh, as one of the oldest and most reputable Iranian medical journals.

    Materials and Methods

    This study was conducted using a bibliometric method on the articles published in Koomesh during the years 2006-2017. For this purpose, through advanced search in the Scopus database, 764 papers were extracted and bibliometric and Visualization analysis was carried out using Excel and VOSviewer software.

    Results

    The publication process of articles and citations received by Koomesh is ascending. The number of articles reached from 14 to 100 articles in 2017 and the number of citations reached from zero citations in 2006 to 289 citations in 2017. The co-authorship map of the journal’s authors showed that Raheb Ghorbani, with 88 articles and 27 links, was the most active author and had the most co-authorship. Considerably, evaluation of organizational affiliation and contributing countries in the journal articles indicated that Semnan University of Medical Sciences was ranked first with 310 organizational affiliations and authors from nine countries participated in the articles received by the journal. According to the co-occurrence map of all 5424 keywords in the articles published in Koomesh, 127 keywords, which were the most frequent keywords in three clusters, had the frequency of 10 and more than 10. The article by Abdolreza Raja'i Fard, Abolfazl Mohammadbeygi and Narges Mohammad Salehi, "Estimation of natural age of menopause in Iranian women: A meta-analysis study" with 20 citations was the most cited article of Komosh in Scopus database.

    Conclusion

    This study presents a general perspective on Koomesh performance during the years 2006-2017. The findings of this study can serve as a roadmap to journalists and assist them in continuing their way.

    Keywords: Bibliometrics, Data Visualization}
  • محمد زره ساز*
    پژوهش حاضر با هدف تعیین سهم رشته های موضوعی موثر در شکل گیری پایان نامه های انجام شده در دانشگاه های ایران در حوزه موضوعی رابط کاربر و همچنین تبیین موارد روش شناختی پژوهشی آنها انجام شده است. این پژوهش از روش تحلیل محتوای کمی با رویکردی توصیفی و ابزار سیاهه وارسی محقق ساخته برای گردآوری داده ها استفاده کرده است. یافته ها نشان داد که در بیش از 25 دانشگاه مختلف کشور (اعم از سراسری، پیام نور، غیرانتفاعی و دانشگاه آزاد اسلامی) پایان نامه هایی در حوزه رابط کاربر انجام و به نتیجه رسیده است. همچنین متخصصان دارای مدرک در 18 رشته موضوعی در شکل گیری، هدایت و ارائه مشاوره های لازم برای انجام پایان نامه های انجام شده در این حوزه نقش داشته اند. با این حال، متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی بیش از نیمی از پایان نامه های این حوزه را در ایران انجام و یا هدایت کرده اند. از منظر روش شناختی نیز یافته ها نشان داد که برای انجام پایان نامه های مورد بررسی تنها از معدودی از روش های پژوهش مرسوم در حوزه تعامل انسان با رایانه استفاده شده است. بیش از 40 درصد از این پایان نامه ها نیز با استفاده از روش پیمایشی که از مهم ترین روش های رویکرد کمی است انجام شده اند. همچنین اغلب آنها کاربردی بوده و از تک ابزار که اغلب هم پرسشنامه یا سیاهه وارسی بوده برای گردآوری داده ها بهره برده اند. در بررسی پژوهش های این حوزه همچنین گرایش به استفاده از تعداد نمونه های کم و همچنین روش های نمونه گیری هدفمند در جامعه مورد بررسی مشاهده می شود. به نظر می رسد در حوزه پژوهش های رابط کاربر علاوه بر انجام پژوهش های کاربردی (به ویژه در رابطه با ارزیابی محصولات طراحی شده و ارائه بازخورد به طراحان آنها)، نیاز است تا با استفاده از رویکردها، روش ها و ابزارهای پژوهشی جدیدتر و عمقی تر مبانی نظری و اصول موجود در این حوزه نیز مورد بازنگری و بررسی بیشتر قرار گیرند و توسعه حوزه نظری نیز مورد توجه پژوهشگران قرار بگیرد.
    کلید واژگان: رابط کاربر, تعامل انسان با رایانه, پایان نامه, دانشگاه های ایران, روش شناسی پژوهش}
    Mohammad Zerehsaz*
    The purpose of this research is to determine contribution of effective thematic disciplines in the formation of user interface theses in iran and their methodological analysis. The research was carried out using a quantitative content analysis method and a checklist for collecting data. Results showed that in more than 25 different universities in the country (including state, Payame Noor, non-profit, and Islamic Azad Universities), the theses in the field of the user interface have been performed and completed. The findings of the present study indicated that specialists with a degree in 18 subject fields have played a role in forming, guiding, and providing consultations for conducting theses in this field. However, experts Knowledge and Information Science have conducted or directed more than half of the theses in this field in Iran. Findings about research methodology of theses showed that only some methods and often in quantitative approach have been used. More than 40% of theses have been conducted using the survey method that is one of the most important methods of quantitative approach. In addition, they have often practical and used a single tool, often a questionnaire or checklist, to collect data. The tendency to use a small number of samples, as well as targeted sampling methods is observed. It seems in addition to conducting practical researches (especially evaluating the designed products and providing feedback to their designers), it is necessary to review the theoretical foundations and principles in this area and develop the theoretical field with using new research approaches, methods and tools.
    Keywords: User Interface, Human-Computer Interaction, Thesis, Iranian Universities, Research Methodology}
  • فرانک زمردپوش*، سعید اسدی، محمد زره ساز
    چکیده
    زمینه و هدف
    ارتقاء کیفیت زندگی افراد دارای معلولیت جسمی-حرکتی در گرو تامین نیازهای اطلاعاتی آنها صورت می گیرد. اشتغال نقش کلیدی در زندگی این افراد  ایفا می کند و اشتغال حمایتی عنوان راهکاری در جهت بهبود زندگی آنها محسوب می شود. پژوهش حاضر بررسی نیاز اطلاعاتی افراد دارای معلولیتی است که با عنوان توان یاب در برنامه های اشتغال حمایتی شرکت می کنند.
     
    روش
    پژوهش به صورت کیفی و با شیوه گراندد تئوری (نظریه داده بنیاد) به بررسی نیازهای اطلاعاتی توان یابان شرکت کننده در طرح اشتغال حمایتی مجتمع رعد پرداخت. داده های مورد نیاز در این پژوهش از مصاحبه های نیمه ساختار یافته  با  بیست و چهار توان یاب و همیار شغلی که به صورت هدفمند و نظری انتخاب شدند، گردآوری شد و مصاحبه ها تا اشباع داده ها ادامه یافت. سپس طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی که شیوه مورد استفاده در پژوهش گراندد تئوری است نیازهای اطلاعاتی افراد دارای معلولیت شرکت کننده در برنامه اشتغال حمایتی استخراج و دسته بندی شد.
     
    یافته ها
    نتایج مطالعه حاکی از نیازهای اطلاعاتی متنوع در این افراد بود که در قالب چهار طبقه اصلی  (1) اخبار و اطلاعات عمومی، (2) توانمند سازی و رفع مشکلات شخصی و خانوادگی، (3) پژوهش، آموزش، یادگیری مادام العمر و (4)  اطلاعات تخصصی و شغلی قرار گرفت. مهم ترین راه های ارتباطی توان یابان در کسب اطلاعات فوق در پنج مقوله شامل فضای مجازی، رسانه های ارتباط جمعی، منابع اطلاعاتی انسانی، جلسات و دوره های آموزشی و نهادهای دولتی مسئول قرار گرفتند.
    نتیجه گیری
    با توجه به اهمیت کسب اطلاعات توسط توان یابان، رفع نگرانی ها  و سایر نیازهای این افراد، توجه بیشتر به نیازهای اطلاعاتی آنها ضروری به نظر می رسد. این نیازها در بسیاری از موارد همانند نیازهای افراد عادی جامعه بود. تفاوت های مشاهده شده ناشی از وضعیت جسمی- حرکتی خاص این گروه  از جامعه است که نهادهای مسئول موظف به فراهم آوری امکانات لازم در جهت دسترسی هر چه بیشتر این افراد به اطلاعات مورد نیاز می باشند.
    کلید واژگان: نیاز اطلاعاتی, رفتار اطلاعاتی اشتغال, معلولان, گراندد تئوری (نظریه داده بنیاد), پژوهش کیفی}
    Faranak Zomorodpoush*, Saeid Asadi, Mohammad Zerehsaz
    Abstract
    Background and Aim
    Promotion of the life of people with disabilities depends on the provision of their information needs. Employment plays a key role in the lives of these people and is considered as a way to improve their lives. The present study is aimed at assessing the information needs of people with disabilities who participated in the supportive employment program.
    Methods
    A qualitative research with the use of Grounded Theory examines the information needs of people with disability. The required data in this research were collected from semi-structured interviews with twenty four jobseekers who were purposefully and theoretically selected, and interviews continued to the saturation of data. Then, in the three stages of Open coding, Axial coding and Selective coding which are used in the Grounded Theory researches, the information needs of those with disabilities participated in the Supportive Employment Pragramme, were extracted.
    Results
    The results of the study indicated that there was a wide variety of information needs in these four categories: general information and news, (2) empowerment and personal and family problems, (3) research, education, Lifelong Learning and (4) Professional and career information. The most important communication Channels were classified into five categories: cyberspace, mass media, human resources information, training courses, and responsible government bodies 
    Conclusion
    Due to the importance of obtaining information by the people with disability, eliminating their concerns and other needs of these people, attention to their information needs seems to be necessary. These needs were in many respects similar to those of ordinary people. The observed differences are due to the specific physical and mental status of this community, which the responsible institutions are required to provide the necessary facilities for access to the information they need.
    Keywords: Information needs, Employment Information Behaviour, People with disability, Grounded Theory, Qualitative Research}
  • محمود سنگری*، حمیدرضا جمالی مهمونی، محمد زره ساز
    زمینه و هدف
    نیاز به شناخت و بررسی ابعاد رفتار اطلاع یابی مشارکتی نیازمند بررسی ویژگی های فردی، تفاوتهای بین افراد و نحوه درگیرشدن و ارتباطاتی است که در فرایند یک رفتار مشارکتی به وقوع می پیوندد. هدف از انجام این پژوهش، واکاوی ابعاد رفتار اطلاع یابی مشارکتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه خوارزمی در کتابخانه دیجیتال با ارائه و بررسی ویژگی های این افراد در دو سناریوی آسان و دشوار است. 
    روش پژوهش
     پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از رویکرد ترکیبی و مدل تبدیل داده ها استفاده شد. 60 نفر (30 جفت) از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه خوارزمی ورودی سال 1396-1395 با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی هدفمند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. افراد در یک آزمایش با سناریوهای آسان و دشوار به اطلاع یابی مشارکتی از کتابخانه دیجیتال تبیان پرداختند.
    یافته ها
    یافته ها نشان داد که مدت زمان نسبتا کمی صرف تعامل و مشورت با همکار یا کتابدار شده است. شرکت کنندگان با دشوار شدن سناریو، بیشتر در نقش مشورت گیرنده و نه مشورت دهنده ظاهر شده اند و بررسی وضعیت تقاضاهای کمک و راهنمایی نیز نشان داد که تقاضاها از نوع اجرایی بیشتر از تقاضاهای از نوع ابزاری ارائه شده اند.
    نتیجه گیری
    یافته های پژوهش تاییدکننده نقش پررنگ کتابدار در فرایند اطلاع یابی مشارکتی، امکان حضور مستقیم راهنمای انسانی متخصص در فضای کتابخانه دیجیتال به منظور پشتیبانی از کاربران در موقعیت های رفتار اطلاع یابی مشارکتی است.
    کلید واژگان: رفتار اطلاع یابی مشارکتی, کتابخانه دیجیتال, سناریوی آسان و دشوار}
    Mahmood Sangari*, Hamidreza Jamali
    Background and Aim
    Understanding collaborative information seeking behaviour requires knowing about personal characteristics, differences between users, and the type of interactions occur during a collaborative behaviour. The aim of this study is to investigate dimensions of collaborative information seeking behaviour of graduate students of Kharazmi University when using a digital library based on easy and difficult task scenarios.
    Methods
      this was a mixed-method study with 60 (30 pairs) participant randomly chosen from graduate students of Kharazmi University (enrolled in 2017-2018). The sampling technique was purposive random sampling. Participants participated in a test based on easy and difficult tasks of collaborative information seeking using a digital library (Tebyan).
    Results
    the time spent interacting with peers or librarians was relatively short. Participants in difficult tasks mostly played the role of consultant. Most of information or help requests were of the type of procedural.
    Conclusion
    the results confirm the important role of librarians in collaborative information seeking and the feasibility of providing human assistant in digital library environment to support users.
    Keywords: Collaborative information seeking, Digital library, Easy, difficult scenarios}
  • چرایی نیاز به سواد اطلاعاتی از منظر دانشجویان روان شناسی
    رحمان معرفت، یزدان منصوریان، محمد زره ساز
    مقدمه
    مقاله حاضر چرایی نیاز به سواد اطلاعاتی را از دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی رشته روان شناسی دانشگاه سمنان بررسی می کند. روش شناسی: پژوهش حاضر، پژوهشی کاربردی است که با کمک روش گراندد تئوری دیدگاه دانشجویان مقطع کارشناسی روان شناسی دانشگاه سمنان را بررسی می کند. جامعه پژوهش تمام دانشجویان مقطع کارشناسی روان شناسی مشغول به تحصیل در زمان انجام پژوهش (1394-1395) را دربر می گیرد. ازاین رو، از روش سرشماری استفاده شد. فرایند گردآوری داده ها تا اشباع داده ها ادامه یافت. به دلیل ماهیت کیفی و اکتشافی پژوهش، گردآوری و تحلیل داده ها به صورت همزمان انجام شد و هجده مصاحبه نهایتا با جامعه پژوهش صورت گرفت. گردآوری داده های مورد نیاز با کمک مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. تحلیل داده ها نیز به کمک نرم افزار مکس کیودا (MaxQDA) نسخه 10 انجام شد.
    یافته ها
    تعداد 74 کد باز استخراج شد. یازده مقوله اصلی در قالب یافته های پژوهش حاضر شکل گرفت که نشان دهنده دیدگاه دانشجویان روان شناسی دانشگاه سمنان به عنوان دلایل نیاز به سواد اطلاعاتی ذکر شده بود. از نمونه های آن می توان به این مقوله ها اشاره کرد: 1. آشنانبودن با پایگاه های اطلاعاتی تخصصی و عمومی و پوشش محتوایی آنها؛ 2. لزوم آشنایی با کتابخانه و منابع کتابخانه ای و جست وجو در کتابخانه؛ 3. لزوم آشنایی با اینترنت و ابزارهای جست وجوی اینترنتی؛ 4. لزوم توجه به اعتباریابی اطلاعات و منابع اطلاعاتی؛ 5. مدیریت استنادها و لزوم آشنایی با منبع نویسی؛ 6. نیاز به مهارت های مدیریت اطلاعات؛ 7. مدیریت اطلاع یابی و مهارت زبان انگلیسی؛ 8. نیاز به آشنایی با شبکه های اجتماعی تخصصی و عمومی و نیز نیاز به آشنایی با منابع و خدمات موجود در بافت پژوهش.
    نتیجه گیری
    در پژوهش حاضر، مفاهیم و مقوله های استخراج شده همچون آشنانبودن با محتوای پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی زبان در حوزه روان شناسی و نیاز به آشنایی با نشریه های علمی این رشته برای دانشجویان روان شناسی از ضرورت توجه به این مباحث در آموزش سواد اطلاعاتی به دانشجویان مذکور حکایت دارد. مدرسان سواد اطلاعاتی باید به برنامه آشنایی با کتابخانه و بخش های مختلف آن توجه کنند. همچنین در کنار موضوع آشنایی با کتابخانه، توجه به ابزارهای جست وجوی اینترنتی و نیاز به آشنایی با مفاهیم شبکه نیز برای دانشجوی روان شناسی از اهمیت برخوردار است. همچنین لازم است، آنها به توجه و تدریس نرم افزارهای مدیریت استناد و نیز لزوم توجه به شیوه های اعتباریابی منابع در برنامه های سواد اطلاعاتی دانشجویان روان شناسی عنایت داشته باشند. حضور شبکه های اجتماعی، نیاز به آشنایی با انواع شبکه های اجتماعی تخصصی و عمومی را برای دانشجویان روان شناسی به وجود آورده است. مفاهیم و مقوله های پژوهش حاضر می تواند برای برنامه ریزان کارگاه های آموزش سواد اطلاعاتی برای دانشجویان روان شناسی در دانشگاه سمنان قابل استفاده باشد.
    کلید واژگان: سواد اطلاعاتی, دانشگاه سمنان, دانشجویان کارشناسی روان شناسی, نیاز به سواد اطلاعاتی}
    Why Information Literacy Is Needed? A Qualitative Study about the VviewpointsS of Semnan University Psychology Students
    Rahman Marefat, Yazdan Mansourian, Mohammad Zerehsaz
    INTRUDUCTION: The main aim of this study was to answer the question why information literacy is needed from the viewpoints of psychology undergraduate students majoring in Semnan University.
    METHODOLOGY
    This study was an applied research and used the grounded theory approach to reveal the viewpoints of undergraduate psychology students majoring at Semnan University. All undergraduate students studying psychology in this university at the time of the study (2016-2017) were the statistical population. Data collection process continued until data saturation. Because of the qualitative and exploratory nature of the research, data collection and analysis were conducted synchronously, and 18 semi-structured interviews were done. MaxQDA software was used for data coding. FINDINGS: A total of 74 general concepts appeared in the open coding process. Eleven main categories, such as necessity of familiarity with general and specialized databases, need to familiarity with the library and library resources and search process in the library, need for familiarity with the Internet and Internet search tools, necessity of paying attention to the validation of information and resources, need to know about citation management and referencing styles, need to some necessary skills such as information management, information seeking and English language skills, need to familiarity with general and special social networks and finally, and need to familiarity with information services and resources available in research context were found in this study as some reasons for why information literacy is needed.
    CONCLUSIONS
    The concepts and categories extracted in this study, such as not being familiarity with the content of Persian and English language databases in the field of psychology and need for students to be familiarity with the scientific journals of psychology, and necessity of paying attention to these topics in teaching information literacy to the students. Familiarity with the library and its various units should be addressed by information literacy instructors. Also, along with the familiarity with the library, paying attention to Internet search tools and need to understand network concepts is important for the students of psychology. The attention and teaching of citation manager software packages and the need to pay attention to methods of validating resource should also be addressed by information literacy instructors in information literacy programs related to the psychology students. The presence of social networks has created a need for familiarity with various types of social and social networks for psychology students. The concepts and categories of present research can be used for planning information literacy workshops for psychology students at Semnan University
    Keywords: Information literacy , Semnan University , Undergraduate psychology students}
  • رحمان معرفت*، یزدان منصوریان، محمد زره ساز
    این مقاله به بررسی نیازهای اطلاعاتی دانشجویان رشته روان شناسی دانشگاه سمنان می پردازد. پژوهش حاضر، پژوهشی کاربردی است که با کمک روش گراندد تئوری به بررسی دیدگاه دانشجویان روان شناسی دانشگاه سمنان در دوره تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد، دکترا) می پردازد. جامعه پژوهش شامل تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی روان شناسی مشغول به تحصیل در زمان انجام پژوهش (1394-1396) بود بنابریان از روش سرشماری استفاده شد و فرایند گردآوری داده ها تا اشباع داده ها ادامه یافت. به دلیل ماهیت کیفی و اکتشافی پژوهش، گردآوری و تحلیل داده ها به صورت همزمان انجام شد و 27 مصاحبه نهایتا با جامعه پژوهش صورت گرفت. گردآوری داده های مورد نیاز با کمک مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام گرفت. تحلیل داده ها نیز به کمک نرم افزار مکس کیودا (MaxQDA) نسخه 10 انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که دانشجویان روان شناسی دانشگاه سمنان نیاز به کسب اطلاعات حرفه ای و اطلاعات نشر، مفاهیم اینترنت و شبکه های اجتماعی، اطلاعات مرتبط با مکانیزم پژوهش، منابع اطلاعاتی تخصصی و منابع اطلاعاتی موجود در بافت دانشگاه و نیز مفاهیم مرتبط با جستجو و بازیابی اطلاعات دارند.
    کلید واژگان: نیاز اطلاعاتی, دانشگاه سمنان, دانشجویان روان شناسی}
    Rahman Marefat *, Yazdan Mansourian, Mohammad Zerehsaz
    The main aim of this paper is determining the information needs of psychology student of Semnan University. This study is an applied research and uses grounded theory to reveal viewpoints of postgraduate psychology students at Semnan University. All undergraduate students studying psychology at the time of the study (2016-2017) were the statistical population. Data collection process continued until data saturation. Because of qualitative and exploratory nature of research, data collection and analysis were conducted until saturation, and 27 in-depth interviews finally done. Semi-structured interviews were conducted and MaxQDA softeware was sued for data coding. Five main categories, such as information needs about professional information and publication information, internet and social networks, research mechanism, contextual and academic special resources and information retrieval and search, were found in this study which were reveal as their information needs.
    Keywords: Information needs, Semnan University, postgraduate psychology students}
  • رحمان معرفت*، یزدان منصوریان، محمد زره ساز
    مقدمه
    به منظور تعیین اولویت های پژوهشی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، توجه به موضوعات پژوهش‏های انجام شده در دوره های زمانی مختلف در این حوزه، امری ضروری است. در این راستا، پژوهش حاضر مقالاتی را تحلیل کرده است که در ایران و جهان به شناسایی و تحلیل موضوعات پژوهش های علم اطلاعات و دانش شناسی به منظور دستیابی به اولویت های پژوهش در این رشته پرداخته اند.
    روش
    پژوهش حاضر با روش سندی-تحلیلی 73 مقاله را بررسی و تحلیل کرد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی و درصد فراوانی) استفاده شد.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که بیشترین تعداد مقالات در ایران در طی سال های 1386-1390 و در خارج از ایران در سال های 2011-2015 منتشر شده است. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات در ایران و مجله های و خارج از ایران بیشترین تعداد مقاله را داشتند. در بیشتر این پژوهش ها، از روش تحلیل محتوا و کتاب سنجی و از ابزار سیاهه وارسی استفاده شده است. بیشترین تعداد پژوهش ها به ترتیب در کشورهای ایران، امریکا، هند و نیجریه انجام شده است. جامعه مورد مطالعه در پژوهش های مورد بررسی بیشتر مقالات و پایان نامه ها بوده اند. گرایش موضوعی پژوهش ها در ایران به سمت موضوع «مطالعات مربوط به کتابخانه ها» و در خارج از کشور به سمت «فناوری اطلاعات» بود.
    بحث و نتیجه گیری
    نتایج بیانگر آن است که در هر زمان بسته به شرایط مختلف، گرایش های پژوهشی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی تغییر کرده اند. به بیان دیگر، در یک دوره زمانی خاص به بعضی از موضوعات بیشتر توجه شده و به نوعی بحث روز این رشته محسوب شده اند و در مقابل، به مباحثی نیز بی توجهی شده است و اهمیت خود را از دست داده اند. گرایش موضوعی پژوهش ها در ایران بیشتر متوجه مباحث و فعالیت‏های سنتی رشته؛ اما در خارج از کشور، متوجه مباحث کاربردی بوده است و موضوعات مرتبط با فناوری در اولویت موضوعی قرار داشته اند.
    کلید واژگان: اولویت های پژوهش, علم اطلاعات و دانش شناسی, تحلیل محتوا, کتابداری و اطلاع رسانی}
    Rahman Marefat*, Yazdan Mansorian, Mohammad Zerehsaz
    Introduction
    The main aim of this article is demonstrating the methodological approaches of articles published in the field of information literacy in Persian databases.
    Methodology
    This article uses Scinetometrics methods. Full-text articles in the area of information literacy which published in information science journals and indexed in some Persian databases such as Center for Scientific Information (Sid), Magiran and other Persian-language databases were collected. The research methodology of downloaded articles were examine. Excel software was used for data extraction.
    FINDINGS: The results showed that the mean number of authors of articles published during the period of study in the area of information literacy, is 2.4. From 180 authors in the area of information literacy, 96 (53.3%) were male and 84 (46.7%) were women. The findings also revealed that from 75 articles, only 62 articles (83%) has sued quantitative approaches only 13 (17%) was conducted using qualitative research methods. 61 article (81.3%) have sued a questionnaire as a data gathering tool and library studies (with 17.4%) on the second level remain as a data gathering tool. The findings also showed that two Islamic Azad University Branches (Sari and Ahwaz Medical Sciences), having the highest organizational affiliation (with 6 author), among other educational and research institutions. The Danshshnasy journal (Library and Information Science and Information Technology) and National Studies on librarianship and Information Organization journal (NASTINFO) via publishing ten articles, are the main journals which Iranian researchers tend to publish their articles in information literacy area.
    Conclusions
    according to results in published articles mainly quantitative approaches is used and it seems to pay attention to qualitative research in the area of information literacy is essential.
    Keywords: Information literacy, Scienctometrics, Methodological Review}
  • فاطمه سعادتی، یزدان منصوریان، محمد زره ساز
    زمینه و هدف
    هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی ساختار مقاله های پژوهشی در مجله های علمی- پژوهشی فارسی زبان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی به منظور تعیین میزان انطباق آنها با ساختارمطلوب است. در گام بعدی، میزان اهتمام راهنماهای نگارش مجله های علمی-پژوهشی فارسی زبان علم اطلاعات و دانش شناسی به معرفی اجزای ساختاری یک مقاله-علمی پژوهشی بررسی شده است.
    روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری آن شامل کلیه مقاله های علمی- پژوهشی منتشر شده در مجله های علمی- پژوهشی فارسی زبان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در طی سال های 1392تا 1394 و راهنماهای نگارش مقاله موجود در وب سایت این نشریه ها است. نمونه گیری در مورد مقاله ها به شیوه تصادفی طبقه ای انجام شد و بر این اساس، تعداد 245 عنوان مقاله علمی- پژوهشی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی بر اساس سیاهه وارسی (ساختار مطلوب) مورد بررسی قرار گرفت.
    یافته ها
    یافته های پژوهش نشان داد که ساختار مقاله های علمی-پژوهشی مورد بررسی در وضعیت مطلوبی قرار دارد و تنها در سه جزء ساختاری یعنی «مبانی نظری»،«کاربرد پژوهش» و «محدودیت پژوهش» تطابق ضعیفی با ساختار مطلوب وجود دارد. در بررسی راهنماهای نگارش، یافته ها نشان داد که راهنماهای نگارش از نظر معرفی ساختار مطلوب یک مقاله علمی-پژوهشی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند و اجزای ساختاری «مروری کوتاه بر متون علمی»، «بیان منطق منجر به پژوهش»، «هدف و انگیزه پژوهش»، «مزیت و اهمیت پژوهش»، «زمان پژوهش»، «مکان پژوهش»، «اعتبار (روائی) ابزار پژوهش»، «پایایی ابزار پژوهش» با میانگین صفردر هیچ یک از راهنماهای نگارش مقاله ها در نشریه های مورد بررسی اشاره نشده است. همچنین بررسی فرضیه ها نشان داد که تفاوت معناداری میان نشریه های علمی – پژوهشی از نظر تطابق مقاله های علمی-پژوهشی آنها با ساختار مطلوب وجود دارد. با این حال، میانگین امتیاز ساختاری مقاله های این نشریه ها به طور کلی در وضعیت خوبی قرار دارد. همچنین در بررسی فرضیه دوم پژوهش مشخص شد که با وجود وضعیت مناسب انطباق مقاله های منتشر شده با ساختار مطلوب، راهنماهای نگارش مقاله های نشریات علمی- پژوهشی از وضعیت مناسبی در معرفی اجزای ساختاری یک مقاله علمی – پژوهشی برخوردار نیستند.
    نتیجه گیری
    با توجه به ضعف ساختاری راهنماهای نگارش در نشریه های علمی-پژوهشی مورد بررسی می توان چنین برداشت کرد که نویسندگان اغلب ساختار مقاله ها را بر اساس آنچه خود آموزش دیده اند تدوین کرده و راهنماهای نگارش را کمتر الگوی خود قرار می دهند. از طرف دیگر نیز می توان یکی از دلایل ضعف موجود در ساختار مقاله ها را به بی توجهی سردبیران و دست اندرکاران مجله ها برای ارائه راهنماهای مورد نیاز نسبت داد.
    کلید واژگان: نشریه علمی, پژوهشی, ساختار مقاله علمی, پژوهشی, راهنمای نگارش مقاله, علم اطلاعات و دانش شناسی}
    Fatemeh Saadati, Yazdan Mansourian, Mohammad Zerehsaz
    Background And Aim
    The purpose of this research is investigating the structure of research articles in the Iranian knowledge and information science journals (peer reviewed journals). In the next step, the writing guidelines in the scientific journals websites that designed to introduce desired structure of a scientific paper are studied.
    Methods
    The research was survey with analytical approach. The population of the research were articles published in the Persian scientific journals of knowledge and information science field in 2013-2015 and their writing guidelines. Stratified random sampling was used and, accordingly, 245 scientific articles were examined using a research checklist.
    Results
    Research findings showed that the structure of the research articles reviewed are in a good condition and only in three sub-structural components i.e "theoretical foundations", "research application" and "research limitations", consistent with the desired structure is weak. About the writing guidelines, the findings showed that they are in the unfavorable condition. Some structural components i.e "brief review of the scientific literature," "rationale to the study," "aim and motivation of the research", "advantages and importance of the research", "the research time", "space of the research", "credibility (reliability) of the research tools", "reliability of the study" did not appear in any writing guidelines. The first hypothesis showed a significant difference between research journals about their matching with the desired structure of the research article. However, the overall average ratings of the articles structure in this journals are in the good condition. Also in the second hypothesis was found a significant difference between the compliance rate of writing guides and articles published in the scientific journals with the desired research article structure.
    Conclusion
    Due to structural weakness in the writing guidelines of Persian peer-reviewed journals studied, can be such a conclude that authors of these articles shape the article structure based on what they have been trained and not attend to the writing guidelines of the journals. From the other side, one of the reasons of the structural weakness in the structure of the articles is disregarding editors and the other practitioners of journals to offering needed help contents.
    Keywords: Peer-reviewed journals, Research articles, Guidelines for article writing, Article structure, Knowledge, Information Science}
  • محمد زره ساز
    درس «طراحی و مدیریت وبگاه کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی» به منزله یکی از درس های جدید دوره کارشناسی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی پیش بینی شده است. کتاب طراحی وبگاه برای کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی از جمله آثاری است که به منظور تدریس در این درس به رشته تحریر درآمده است.این اثر با بهره گیری از یک ساختار محتوایی جدید، آموزش های مناسبی برای طراحی، پیاده سازی و ارزیابی وب سایت های کتابخانه ای ارائه داده است. در این کتاب همچنین تلاش شده تا بیش از سایر آثار مشابه، بر جنبه های آموزشی همراه ارائه تصاویر و مثال های مرتبط تاکید شود و اثری مناسب و کاربردی برای دانشجویان کارشناسی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی عرضه شود. از جمله نقدهای وارد بر کتاب می توان به تکیه بیش از اندازه بر محتوای صرفا فنی و کم توجهی به مبانی نظری توسعه یافته در رشته علم اطلاعات از جمله مبانی و پژوهش های حوزه مرتبط با طراحی رابط کاربر، طراحی خدمات جدید و بازسازی خدمات سنتی در وبگاه، خدمات مرتبط با وبگاه های انواع کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی به تفکیک، پشتیبانی، ارتقا و حفظ کیفیت وبگاه و ایرادهای نگارشی و ویراستاری اشاره کرد.
    کلید واژگان: طراحی وبگاه, وبگاه کتابخانه, وبگاه مرکز اطلاع رسانی, طراحی وبگاه برای کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی, نقد و بررسی}
  • رحمت الله فتاحی*، مهری پریرخ، محمود سالاری، محمد زره ساز، رضا رجبعلی بگلو، فاطمه پازوکی
    هدف
    شناسایی و ارائه راهبردهای پژوهشی مناسب در نظام مدیریت پژوهشی در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی با تاکید بر سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز آستان قدس رضوی.
    روش / رویکرد پژوهش: پژوهشاز نوع کاربردی و ترکیبی از روش های پیمایشی، دلفی، و اسنادی است. جامعه پژوهش 34 نفر از کارشناسان ارشد و مدیران سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بودند. برای گردآوری اطلاعات و نظرسنجی از افراد جامعه پژوهش از پرسشنامه پژوهشگر ساخته (برای کارشناسان پژوهشی)، اسناد اداره پژوهش، و مصاحبه ساختاریافته (برای اعضای هیات مدیره و مدیران) استفاده شد.
    یافته ها
    8 راهبرد در کیفیت بخشی و بهره وری نظام مدیریت پژوهشی اثرگذار است: 1) ایجاد سامانه یا درگاه امور پژوهشی، 2) کمک به ساختارمند کردن پ‍ژوهش، 3) تقویت و کاربردپذیر ساختن نظام، 4) افزایش دسترسی به نتایج پژوهش، 5) فراهم کردن شرایط برای آموزش، خودآموزی، و خودراهبری کارشناسان سازمان، 6) شناسایی مشکلات و مسائل امور پژوهشی سازمان، 7) پیاده سازی مدیریت دانش در نظام مدیریت پژوهش، و 8) مدیریت امور مالی پژوهش.
    نتیجه گیری
    به موازات توسعه پژوهش در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، نظامی کارآمد باید به کارگرفته شود تا امور پژوهشی به درستی و با کارآمدی بهتر مدیریت شود. کارآمدی این نظام بستگی فراوانی به وجود راهبردهای اثربخش دارد. التزام به راهبردها در این نظام برای کتابخانه ها فرصت آفرین و اعتمادساز خواهد بود که در نهایت، سبب ارتقای جایگاه پژوهشی خواهد شد.
    کلید واژگان: پژوهش, نظام مدیریت پژوهشی, برنامه راهبردی پژوهش, سازمان کتابخانه ها, موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی}
    M. Parirokh, M. Salari, M. Zerehsaz, R. Rajabali Begloo, F. Pazooki
    Purpose
    To identify and suggest appropriate research strategies for Research Management Systems (RMS) in libraries and information centers focusing on Astan Quds Razavi Libraries, Museums and Documents Center (AQL).
    Methodology
    It is an applied research using survey, Delphi and documentary methods. The population consists of 34 senior specialists and managers of AQL. Data gathered using a self-designed questionnaire (for research experts), structured interview (for boards of directors and managers) and through investigating documents available in the research office.
    Results
    Eightstrategies are known to be effective in improving quality and productivity of RMS: 1. develop a system or portal for research activities, 2. help in organizing research process, 3. support functionality of the system, 4. increase access to research findings, 5. Provide facilities for training, self-instruction and self-guide for organization's specialists, 6. identify research problems, 7. implementing Knowledge Management (KM) in Research Management System and 8) financial management of research.
    Conclusion
    The development of research in libraries and information centers demands for a more functional system so that research affairs will be managed properly and efficiently. However, the system efficiency depends highly on applying effective strategies.
    Keywords: Research, Research Management System (RMS), Research strategic planning, Astan Quds Razavi Libraries, Museums, Documents center}
نمایش عناوین بیشتر...
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال